1. Vua Shah Jahan xây dựng Taj Mahal để tưởng nhớ người vợ thứ ba, hoàng hậu Mumtaz Mahal. Bà đã qua đời khi sinh đứa con thứ 14 của họ ở tuổi 40, sau 30 giờ lâm bồn.
2. Bốn tòa tháp quanh Taj Mahal được đặt ở xa tòa nhà chính hơn so với thông thường, để nếu chúng có đổ xuống cũng không làm tổn hại đến lăng chính.
 |
| Vua Shah Jahan và hoàng hậu Mumtaz Mahal. |
3. Thời Anh đô hộ Ấn Độ, khu vườn quanh lăng được cải tạo lại theo kiểu vườn ở London. Trước đó, vườn cây của Taj Mahal được trồng nhiều hoa hồng và hoa thủy tiên.
4. Taj Mahal có một thánh đường và vẫn hoạt động. Vào thứ sáu hàng tuần, lăng mộ đóng cửa để các tín đồ có thể vào trong cầu nguyện.
 |
| Thánh đường bên trong lăng mộ. Ảnh: Bjørn Christian Tørrissen. |
5. Theo truyền thuyết, các nghệ sĩ và kiến trúc sư liên quan tới việc xây dựng lăng Taj Mahal đã bị giết để họ không bao giờ có thể “xây một công trình đẹp như thế nữa”. Nhưng các nhà sử học cho rằng họ chỉ được yêu cầu ký giao kèo thôi.
6. Taj Mahal là hình dung của vua Shah Jahan về nơi ở của hoàng hậu Mumtaz trên thiên đường.7. Khoảng 20.000 người đã làm việc suốt ngày đêm trong 22 năm (1632-1653) để hoàn tất lăng mộ khổng lồ này. Chi phí xây dựng Taj Mahal lên tới 320 triệu rupee (tương đương 1 tỷ USD thời đó).
8. Ustad Ahmad Lahauri, người được coi là kiến trúc sư trưởng của Taj Mahal, không phải là người Ấn Độ mà là người Ba Tư tới từ Iran.
 |
| Họa tiết trang trí trên tường lăng mộ. |
9. Vua Shah Jahan tới lăng mộ bằng cách đi thuyền trên sông Yamuna phía sau Taj Mahal.
10. Những người vợ khác của Shah Jahan và những người hầu ngài yêu quý nhất được chôn trong các lăng ngay ngoài Taj Mahal.
11. Hơn 1.000 con voi được sử dụng để vận chuyển các vật liệu nặng trong quá trình xây lăng.
 |
| Lăng mộ được trang trí với những họa tiết tinh xảo và trang nhã. |
13. Sau khi lăng Taj Mahal hoàn tất, Shah Jahan bị chính con trai ông - Aurangzeb - giam lỏng vào năm 1658. Nhà vua chỉ có thể ngắm nhìn Taj Mahal từ cửa sổ trong 8 năm cuối đời.
14. Phần đá hoa cương trắng của lăng mộ đang chuyển thành màu vàng do độ ô nhiễm không khí cao ở Agra. Chỉ các phương tiện chạy bằng điện mới được phép tới gần lăng và chính phủ đã công bố một vùng bảo vệ môi trường có diện tích hơn 10.000 km2 xung quanh Taj Mahal nhằm kiểm soát độ ô nhiễm tại đây.
 |
| Công trình này được coi là biểu tượng của tình yêu vĩnh cứu. |
15. Taj Mahal đang nứt vỡ với tốc độ đáng báo động do thiếu hụt nước ngầm phía dưới công trình. Phần móng gỗ, trước kia ngập nước, đang dần mục ruỗng. Ngay cả các tòa tháp cũng bắt đầu nghiêng.
16. Vào từng thời điểm trong ngày, Taj Mahal có màu sắc khác nhau. Nhiều người cho rằng sự thay đổi đó giống như tính tình của phụ nữ.
17. Vào thế kỷ 19, lính Anh đã đẽo mất những viên đá quý trên tường lăng. Đến cuối thế kỷ 19, tổng trấn Anh, ngài Curzon, đã yêu cầu tái thiết lại lăng mộ và tặng một chiếc đèn lớn treo trong Taj Mahal.
 |
| Các dòng chữ khắc trên lăng. |
18. Nhà thơ đoạt giải Nobel của Ấn Độ, Rabindranath Tagore, đã ví Taj Mahal như là “giọt nước mắt đọng trên má thời gian”.
19. Các dòng chữ trên lăng mộ mô tả và ca ngợi hoàng hậu Mumtaz.
20. Sau khi qua đời, Shah Jahan được đưa vào Taj Mahal và an nghỉ cạnh người vợ yêu dấu.
