|
|
Thói quen ăn mặn khiến thận phải làm việc quá sức. Ảnh: Freepik. |
Thận là cơ quan đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì sự cân bằng nội môi của cơ thể, hoạt động liên tục 24/7 để lọc máu và đào thải các chất cặn bã. Tuy nhiên, nhiều thói quen sinh hoạt tưởng chừng vô hại lại đang âm thầm gây áp lực, dẫn đến suy giảm chức năng thận, theo Sohu.
Chế độ ăn nhiều muối
Ăn mặn là nguyên nhân hàng đầu gây quá tải cho thận. Khi lượng natri trong máu tăng cao, thận buộc phải tăng cường hoạt động để đào thải lượng dư thừa, nhằm duy trì cân bằng điện giải. Quá trình này không chỉ làm tăng thể tích máu mà còn dẫn đến tăng huyết áp, gây tổn thương các tiểu cầu thận (đơn vị lọc của thận).
Về lâu dài, áp lực này làm giảm khả năng lọc máu, đẩy nhanh tiến trình suy thận. Một nghiên cứu trên hơn 15.000 người đã chỉ ra rằng những người có thói quen ăn mặn có nguy cơ mắc bệnh thận mạn cao hơn gần 40% so với người ăn nhạt.
Uống không đủ nước
Nước đóng vai trò là dung môi quan trọng giúp thận loại bỏ các chất thải hòa tan. Uống đủ nước giúp nước tiểu loãng, ngăn cản sự kết tinh và lắng đọng của các khoáng chất tạo sỏi như axit uric hoặc canxi oxalat. Ngược lại, khi cơ thể thiếu nước, nước tiểu trở nên cô đặc, tạo điều kiện thuận lợi cho việc hình thành sỏi và gây nhiễm trùng đường tiết niệu.
Ngoài ra, thiếu nước còn làm giảm thể tích tuần hoàn, ảnh hưởng trực tiếp đến lưu lượng máu đến thận. Điều này không chỉ cản trở chức năng lọc mà còn có thể gây ra tổn thương thận cấp tính.
Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo một người trưởng thành nên uống khoảng 1.5-2 lít nước mỗi ngày, đặc biệt người cao tuổi cần chú ý hơn do cảm giác khát giảm, dễ dẫn đến tình trạng mất nước âm thầm.
Tự ý dùng thuốc
Việc lạm dụng các loại thuốc giảm đau không kê đơn (như ibuprofen, aspirin...) là mối nguy hiểm tiềm ẩn cho thận. Những loại thuốc này ức chế sản xuất prostaglandin - chất giúp duy trì lưu lượng máu ổn định đến thận. Khi prostaglandin giảm, chức năng lọc của thận bị suy yếu, đặc biệt nghiêm trọng với những người đã có bệnh nền hoặc bị mất nước.
Một số loại thuốc khác như kháng sinh, thuốc hóa trị hay thuốc cản quang cũng có thể gây độc cho thận. Một nghiên cứu trên Tạp chí Y học New England cho thấy việc sử dụng các thuốc giảm đau nhóm này liên tục hơn 5 năm có thể tăng nguy cơ mắc bệnh thận mạn lên 20%.
Tiêu thụ quá nhiều protein
Chế độ ăn giàu protein, đặc biệt với người tập thể hình hoặc giảm cân, có thể gây áp lực lớn lên thận. Khi protein được chuyển hóa, chúng tạo ra các chất thải chứa nitơ cần được lọc qua cầu thận. Việc tiêu thụ quá nhiều protein sẽ khiến các tiểu cầu thận phải làm việc quá tải liên tục.
Ban đầu, cơ thể không bộc lộ triệu chứng rõ ràng, nhưng về lâu dài, điều này có thể dẫn đến suy giảm chức năng thận đáng kể. Những người đã mắc bệnh thận mạn càng dễ bị tổn thương chức năng nhanh hơn.
Mục Sức khỏe giới thiệu cuốn sách Tầng giếng sâu – cuốn sach mang tới cho người đọc một cái nhìn đầy đủ và sâu sắc hơn về những ảnh hưởng của "nghịch cảnh thời thơ ấu" (ACE) với sức khỏe tinh thần của con người.
