Ca phẫu thuật tách rời thành công hai bé gái sinh đôi dính liền nhau tại Bệnh viện Quốc gia Kenyatta là một dấu mốc quan trọng không chỉ ở Kenya mà còn của cả châu Phi. Ngoại trừ tại Nam Phi, các ca phẫu thuật tách rời cặp song sinh dính liền rất hiếm khi được thực hiện thành công tại châu Phi.
Song sinh dính liền và tỷ lệ xuất hiện dị tật
Song sinh dính liền là hiện tượng hai đứa trẻ được sinh ra có sự liên kết hay ràng buộc một phần nào đó của cơ thể với nhau. Có trường hợp đơn giản chỉ là dính liền một phần da và các mô mềm hay có những trường hợp phức tạp hơn đó là có chung các cơ quan quan trọng như tim, phổi, gan,...
Đây là một trong hiện tượng rất hiếm khi xảy ra, nhiều nghiên cứu cho thấy tỷ lệ xuất hiện cặp song sinh dính liền là 1/50.000 và đa phần bị chết ngay từ trong bụng mẹ.
Các nhà khoa học chưa đưa ra được lý giải chính xác cho hiện tượng đặc biệt này. Người ta cho rằng yếu tố di truyền kết hợp với môi trường sống có thể ảnh hưởng tới việc hình thành song sinh dính liền. Một khả năng khác là hậu quả của việc sử dụng thuốc của người mẹ trong thai kỳ.
 |
| Tỷ lệ xuất hiện cặp song sinh dính liền là 1/50.000. Trong ảnh là hai bé Blessing và Favour khi mới chào đời. Lúc này vì quá nhỏ nên không thể thực hiện phẫu thuật tách rời. Ảnh: Author Provided. |
Dị tật này được phân loại dựa vào vị trí dính liền. Bao gồm: dính liền phần đầu (Craniopagus), phần ngực (Thoracopagus), phần bên (Omphalopagus Parapagus), phần lưng (Ischiopagus), và phần thân dưới, hông (Sacropagus).
Việc phẫu thuật tách rời các trường hợp này có thể hết sức đơn giản đến cực kỳ phức tạp, và phụ thuộc vào vị trí dính liền trên cơ thể. Trong đó, việc tách cặp song sinh sính liền phần thân dưới (sacropagus) thường có ít biến chứng và tỷ lệ tử vong thấp. Cặp song sinh ở Kenya chính là một trong những trường hợp này.
Chẩn đoán
Chẩn đoán có thể được thực hiện trước khi sinh bằng siêu âm hoặc qua khám lâm sàng lúc mới sinh. Các kiểm tra nâng cao như chụp CT scan và cộng hưởng từ (MRI) sẽ cho biết kết quả chi tiết hơn.
Trong trường hợp cặp song sinh ở Kenya, hai bé gái này được chuyển tới Bệnh viện Quốc gia Kenyatta ở Nairobi vào tháng 9/2014 từ cơ sở y tế tuyến dưới ngay sau khi sinh.
Hai bé gái có chung tủy sống, trực tràng, hậu môn, và mô mềm phần hông. Các bác sĩ nhi khoa, bác sĩ phẫu thuật thần kinh và phẫu thuật chỉnh hình cùng đi đến kết luận rằng việc tách rời cặp song sinh là hoàn toàn khả thi nhưng họ sẽ chờ cho đến khi hai bé lớn hơn để có thể chịu đựng được ca phẫu thuật phức tạp.
 |
| Một trường đại học ở thủ đô Nairobi đã hỗ trợ tạo ra mô hình 3D khung xương chậu của cho hai bé. Ảnh: Theconversation. |
Vào tháng 11/2016, một nhóm khoảng 50 chuyên gia từ các chuyên khoa khác nhau đã cùng nhau phối hợp để thực hiện ca phẫu thuật.
 |
| Hiện tại, Blessing và Favour đã được xuất viện về nhà. Ảnh: Theconversation. |
Sau 23 giờ phẫu thuật, hai bé gái đã được tách rời thành công và chuyển đến phòng chăm sóc đặc biệt để theo dõi chuyên khoa trong hai tuần trước khi chuyển sang khoa nhi.
Các bác sĩ và chuyên gia luôn theo dõi sát sao sự phát triển và hồi phục của hai bé gái sau ca phẫu thuật.
Sau một thời gian điều trị, ngày 15/6 cả hai bé đã được xuất viện, bắt đầu cuộc sống bình thường của hai con người độc lập.
