Người bệnh bị sỏi đường niệu do thấp nhiệt có biểu hiện bụng dưới trướng đầy, nước tiểu vàng hay đỏ hoặc đục và có cặn, thỉnh thoảng có sỏi. Khi đi tiểu đau nhói, nóng buốt không thể nào chịu nổi. Sau khi hòn sỏi bài tiết ra thì đau buốt có phần giảm nhẹ.
Đông y điều trị theo nguyên tắc thanh nhiệt hóa kiên là chủ yếu. Sau đây là một số bài thuốc trị:Bài 1: Dây lá kim tiền thảo tươi 100 g, rửa sạch giã nhỏ, thêm 1 lít nước, lọc vắt lấy nước, cho uống trong ngày. Hoặc sắc với 2 lít nước lấy 1 lít, chia 3 lần uống trong ngày. Uống đến khi khỏi bệnh.
Bài 2: Râu ngô 40 g, mã đề thảo 60 g, cỏ mực 40 g, rễ cỏ tranh 20 g. Dùng tươi hay khô. Dùng tươi: sắc với 2 lít nước lấy 1 lít, lọc chia uống 3 lần, khi đói. Ngày 1 thang.Bài 3: Rau má 20 g, thài lài tía 20 g, râu ngô 30 g, rau sam 20 g, cam thảo đất 30 g, lá tre 30 g. Sắc với 800 ml lấy 400 ml, chia uống 3-4 lần trong ngày.
Bài 4: Thạch vĩ 8 g, xa tiền tử 12 g, hoạt thạch 12 g, cam thảo 4 g, xích linh 12 g, mộc thông 6 g, cù mạch 8 g, đông quỳ tử 8 g, kim tiền thảo 30 g, kê nội kim 10 g, xuyên sơn giáp 10 g, vương bất lưu hành 15 g. Sắc uống ngày 1 thang. Công dụng: thanh nhiệt lợi thủy, hoạt lợi thông khiếu.Bài 5: Giáng thạch thang: giáng hương 3 g, thạch vĩ 10 g, hoạt thạch 10 g, ngư não thạch 10 g, kim tiền thảo 30 g, hải kim sa 10 g, kê nội kim 10 g, đông quỳ tử 10 g, ngưu tất 10 g, cam thảo tiêu 3 g. Sắc uống ngày 1 thang. Uống 15 thang. Công dụng: thanh nhiệt lợi thấp, bài thạch thông lâm.
Bài 6: Thạch vĩ tán gia vị: thạch vĩ 8 g, xa tiền tử 12 g, hoạt thạch 12 g, cam thảo 4 g, cù mạch 8 g, đông quỳ tử 8 g, kim tiền thảo 30 g, kê nội kim 10 g, xuyên sơn giáp 10 g, vương bất lưu hành 15 g. Sắc uống ngày 1 thang. Uống 20 ngày.Gia giảm:
+ Lưng bụng đau như bị cắn, thêm xích thược 10 g, cam thảo 5 g.+ Đau kịch liệt, đau lan cả bụng dưới, ngoại âm, thậm chí vã mồ hôi hột, sắc mặt trắng bệch, thêm hổ phách mạt 3 g, bột tam thất 10 g.
+ Huyết niệu lượng nhiều, thêm ngẫu tiết 20 g, bồ hoàng thán 10 g, bạch mao căn 15 g.+ Thấp nhiệt khá nặng, niệu đạo nóng đau, rít, thêm bồ công anh 15 g, tử hoa địa đinh 10 g, long quỳ 5 g.
+ Đi tiểu, nước tiểu không liên tục, bụng dưới trướng đau, thêm ô dược 10 g, mộc hương 10 g, chỉ thực 5 g, bạch chỉ 5 g.+ Sỏi lâu ngày khá to mà thể trạng người bệnh tốt, thêm tạo giác thích 10 g, tam lăng 10 g, nga truật 15 g, tiêu thạch 10 g.
+ Chữa trị lâu ngày không khỏi, hao dịch thương âm, miệng khô, lòng bàn tay bàn chân nóng, chất lưỡi đỏ, ít rêu, mạch tế sác, thêm sinh địa 15 g, huyền sâm 20 g, mạch môn 15 g, miết giáp 10 g.+ Lâm chứng lâu ngày khí hư, sắc mặt trắng nhợt, đoản hơi, chất lưỡi nhạt có hằn răng, mạch tế nhược, thêm đảng sâm 25 g, hoàng kỳ 25 g.
