 |
Gan là cơ quan nặng 1,36 kg, thực hiện hơn 500 công việc quan trọng với cơ thể hàng ngày mà không cần nghỉ ngơi. Vì vậy, chăm sóc gan là điều rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe.
Gan có nhiệm vụ loại bỏ chất thải, duy trì lượng đường trong máu, điều chỉnh quá trình đông máu và hơn thế nữa. Bạn không thể sống thiếu gan nhưng nhiều thói quen hàng ngày vô tình khiến cơ quan này bị tổn thương nghiêm trọng.
Uống quá nhiều soda
Tiến sĩ Anthony Puopolo, Giám đốc Y tế tại RexMD, cho biết: "Không có gì ngạc nhiên khi uống quá nhiều rượu gây tổn thương gan nhưng một loại đồ uống khác có thể hủy hoại cơ quan này. Thậm chí, nó đang được tiêu thụ với số lượng lớn. Đó chính là soda. Trung bình, người Mỹ uống 45 gallon đồ uống có đường này mỗi năm hoặc lên tới 181 lít soda mỗi năm".
Các nghiên cứu đã chỉ những người tiêu thụ quá nhiều nước ngọt có nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ cao hơn. Điều này đồng nghĩa nguy cơ bị viêm, xơ hóa và thậm chí là xơ gan cao hơn. Do đó, nếu đang có thói quen uống nước ngọt hàng ngày, hoặc tệ hơn là nhiều lần trong ngày, bạn cần hạn chế càng sớm càng tốt. Đây là cách tốt nhất bảo vệ lá gan của bạn.
Dùng quá nhiều chất bổ sung
Theo chuyên gia dinh dưỡng Trista Best, thói quen phổ biến gây hại cho gan mà nhiều người không để tâm đó chính là uống quá nhiều chất bổ sung không cần thiết.
Vị chuyên gia khuyên bạn chỉ nên dùng các loại vitamin và chất bổ sung mà bác sĩ khuyến cáo. Nếu dùng quá nhiều, chúng sẽ gây áp lực làm việc cho gan, thận. Một số có thể mang đến những tác dụng phụ tiêu cực như táo bón. Đó là lý do việc mua thực phẩm chức năng, vitamin phải hỏi ý kiến bác sĩ là rất quan trọng.
Các thực phẩm chức năng, vitamin cũng cần phải được chia nhỏ như thực phẩm bạn ăn hàng ngày. Các chất dư thừa sẽ được lọc bởi gan và thận và cuối cùng thải ra ngoài qua nước tiểu. Do đó, lượng lớn chất bổ sung không cần thiết có thể khiến gan chịu áp lực làm việc quá lớn.
Lạm dụng thuốc
Bà Christine Kingsley, Giám đốc Sức khỏe của Viện Phổi Mỹ, giải thích: "Uống quá nhiều loại thuốc gây hại cho gan, đặc biệt là thuốc acetaminophen hay còn gọi là tylenol. Đây là một trong những cách nhanh nhất khiến gan bị tổn thương vĩnh viễn".
Điều nguy hiểm là mọi người thường không được bác sĩ kê đơn mà mua theo nhu cầu cá nhân. Trên thực tế, gan có thể bị tổn thương khi bạn lạm dụng bất kỳ loại thuốc nào.
Việc uống thuốc là cần thiết nhưng hãy hỏi ý kiến bác sĩ và đọc kỹ hướng dẫn trước khi sử dụng. Chỉ uống thuốc đúng liều, đúng lúc.
 |
| Lạm dụng thuốc bổ, thực phẩm chức năng khiến gan phải làm việc nhiều hơn, dễ mắc các bệnh suy gan, viêm gan. Ảnh: NY Times. |
Ăn uống kém khoa học
Bà Kingsley nhắc nhở chúng ta: "Thói quen ăn uống lành mạnh và dinh dưỡng cân bằng dựa trên ý kiến của chuyên gia là có lý do. Bởi khi ăn quá nhiều, gan phải làm việc nhiều hơn, cũng như tích trữ rất cả chất béo dư thừa của cơ thể. Các chất này không thể phân hủy trong tế bào gan, tích tụ lâu dần gây viêm gan và tổn thương gan".
Cuối cùng, khi gan không thể hoạt động như bình thường, cơ quan này buộc phải tự hủy hoại.
Do đó, việc duy trì chế độ ăn lành mạnh, cân bằng, nhiều rau xanh, hạn chế đồ chiên rán là cách tốt nhất để bảo vệ lá gan.
Thiếu ngủ liên tục
Nhiều người, nhất là các bạn trẻ hiện nay trở thành "cú đêm" vì phải theo kịp nhịp độ làm việc căng thẳng. Nhưng thói quen này trở thành kẻ hủy hoại lá gan.
Thức khuya, thiếu ngủ khiến khả năng xử lý chất béo của gan bị ảnh hưởng. Hậu quả là chất béo tích tụ ngày càng nhiều, gây béo phì, tiểu đường, bệnh tim mạch.
Chưa kể, gan là một trong những cơ quan hoạt động chăm chỉ nhất của cơ thể. Khoảng từ 23h đến 1h hôm sau là thời gian hệ thống sinh học của cơ thể nghỉ ngơi, trong khi gan tập trung làm nhiệm vụ thải độc, loại bỏ các chất dư thừa, độc hại mà cơ thể đã hấp thụ. Từ 1h đến 3h là lúc túi mật đẩy mạnh tiêu hóa chất béo, mỡ xấu và cholesterol. Các chức năng này sẽ đạt hiệu quả cao nhất nếu cơ thể ở trong trạng thái ngủ say.
Do đó, khi chúng ta ngủ muộn hoặc không đủ 8 tiếng, quá trình đào thải bị gián đoạn và gan sẽ tổn thương.
 |
| Thực phẩm chiên rán là kẻ thù của gan. Ảnh: Freepik. |
Không hoạt động thể chất
Lối sống ít vận động rất nguy hiểm cho sức khỏe. Đây cũng là chất xúc tác chính gây bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu và tổn thương gan, xơ gan.
Đứng dậy vận động giữa các buổi làm việc, tăng cường hoạt động thể chất là chìa khóa giúp cải thiện men gan và giữ cho cơ quan này khỏe mạnh.
Uống quá nhiều rượu
Đây là thói quen gây hại cho gan đã được chứng minh qua rất nhiều nghiên cứu.
Trong khi đó rượu bia có hại cho gan, khoảng hơn 90% rượu, bia khi vào cơ thể là gan phải chuyển hóa. Khi gan tiếp nhận chất độc từ rượu, bia, nó sẽ ảnh hưởng ngay đến các hoạt động khác của cơ thể.
Uống nhiều rượu bia trong đại dịch đã khiến số người nhập viện vì bệnh gan tăng mạnh trên toàn cầu. Các tình trạng xơ gan, ung thư gan và suy gan trở thành vấn nạn.
Ngoài ra, uống quá nhiều rượu còn dẫn đến trúng độc gan, viêm gan. Uống nhiều rượu trong thời gian dài còn dễ dẫn đến xơ gan. Theo các chuyên gia tính toán, mỗi ngày uống rượu nồng độ quá 2 ly (25 ml) sẽ làm tổn hại đến gan.
Nếu đã biết đến những "tên sát thủ" trên, chúng ta cần tự điều chỉnh cho mình có một lối sống lành mạnh để duy trì sức khỏe cho gan cũng như toàn cơ thể.
