9X tốt nghiệp thủ khoa ở Anh

Dẫu vậy, Chu Công Sơn (sinh năm 1990, Hà Nội) thừa nhận mình không phải là “con nhà người ta” trước khi bước chân được vào cánh cổng Oxford, ngôi trường luôn giữ ở vị trí số 1 thế giới.

“Những năm cấp 3, tôi ham chơi, đam mê bóng rổ, thậm chí có không ít lần trốn tiết. Tôi cũng không giành bất kỳ thành tích, giải thưởng nào xuất sắc thời phổ thông”, Sơn kể.

Nhưng có một điều anh luôn cảm thấy may mắn là bản thân có trí nhớ tốt và khả năng tiếp thu nhanh, nhờ đó, kết quả học tập trong những năm phổ thông cũng không quá tệ.

Học tập, nghiên cứu ở môi trường tinh hoa

Sau khi thi đỗ vào ĐH Giao thông Vận tải, Sơn giành được học bổng liên kết của trường với Đại học Sheffield Hallam (Vương Quốc Anh). Đây cũng là dấu ngoặt khiến anh có nhiều bước tiến trên con đường học thuật.

“Lần đầu tiên xa nhà, tôi nhận ra trong cuộc sống, nếu không có điểm gì nổi bật hơn người khác, bản thân sẽ rất khó để phát triển. Thú thực, lúc ấy, tôi thấy mình chưa có thành tích gì, cũng không biết bản thân đang đứng ở đâu. Vì thế, tôi quyết tâm phải học hành chăm chỉ để làm được điều gì đó", Sơn chia sẻ.

Chu Công Sơn là người Việt đầu tiên trong hơn 250 năm theo học tại Harris Manchester College thuộc Đại học Oxford.

Nhờ sự nỗ lực, hai năm sau, Sơn tốt nghiệp thủ khoa bậc đại học, sau đó tiếp tục trở thành thủ khoa chương trình thạc sĩ tại Đại học Sheffield Hallam. Đây đều là những điều không tưởng ở thời điểm cậu sinh viên Việt Nam vừa “chân ướt, chân ráo” tới Anh du học.

“Nhưng có bao nhiêu lần trong đời, mình có cơ hội được ước mơ lớn. Giống như cố Thủ tướng Anh Winston Churchill từng chia sẻ: 'Giờ không phải lúc dành cho những điều dễ dàng và thoải mái. Giờ là lúc để thách thức và can trường'. Câu nói ấy đã truyền động lực, giúp tôi can trường bước ra khỏi vùng an toàn của mình”, Sơn nói.

Sau đó, anh quyết định nộp hồ sơ và được nhận vào bậc tiến sĩ tại Đại học Oxford, trở thành người Việt Nam đầu tiên trong lịch sử hơn 250 năm theo học tại Harris Manchester College.

Học tập trong ngôi trường hàng đầu thế giới, có nhiều điều làm thay đổi cách nhìn của Sơn. “Chẳng hạn, khi tham gia Formal hall (bữa ăn tối trịnh trọng), tôi ấn tượng với cách dùng dao dĩa hay cung cách trên bàn ăn của những người bạn cùng trường... rất lịch thiệp, đúng mực, chuẩn chỉ. Đây cũng là điều khiến tôi phải học hỏi để phát triển bản thân”, thủ khoa kể.

Hay trong năm đầu tại Oxford, Sơn “sốc” khi mọi thứ đều do bản thân phải tự học, tự tìm tòi. “Các giáo sư sẽ không cầm tay chỉ việc mà chỉ giới thiệu tài liệu để người học tự nghiên cứu. Đó là lý do khiến Oxford luôn tuyển đầu vào là những người xuất sắc, tinh hoa”, Sơn nói thêm.

Có một điều may mắn, bản thân anh chưa từng thấy nản chí trước những khó khăn ấy. Trong quãng thời gian tại Oxford, anh Sơn lựa chọn hướng nghiên cứu liên quan đến việc ứng dụng của siêu vật liệu trong việc truyền dẫn thông tin trong môi trường dẫn điện.

Khác với các trường đại học top dưới, nghiên cứu đa phần được “nâng cấp” từ các nghiên cứu “kinh điển” trước đó, tại những trường hàng đầu như Oxford, giáo sư đầu ngành đều thực hiện những nghiên cứu mới, chưa ai làm. Theo anh Sơn, đây là một lợi thế vì sẽ không có nhiều sự cạnh cạnh tranh. Cũng vì là người đầu tiên nghiên cứu ra cái mới, các nghiên cứu này đều sẽ được công nhận.

Một năm dưới sự hướng dẫn của giáo sư tại Đại học Oxford, các nghiên cứu của anh Sơn đều cho ra kết quả tốt. Trong quãng thời gian nghiên cứu sinh, anh có 4 bài báo đăng trên các tạp chí và 6 bài đăng tại các hội thảo quốc tế.

Người sáng chế cuộn dây RF dùng cho máy chụp cộng hưởng từ mạnh nhất thế giới

Hoàn thành xong luận án tiến sĩ vào năm 2020, anh Sơn tiếp tục trở thành nghiên cứu viên sau tiến sĩ tại Đại học Glasgow, chuyển hướng nghiên cứu sang lĩnh vực thiết bị y tế. Tại đây, anh trở thành người đầu tiên sáng chế thành công cuộn dây RF trị giá 12 tỷ đồng, dùng để chụp não cho máy chụp cộng hưởng từ tại từ trường 11,7 Tesla.

Đây là loại máy cộng hưởng từ mạnh nhất cho đến thời điểm hiện tại, được Pháp chế tạo và hoàn thiện trong suốt 20 năm. 9X người Việt được “đặt hàng” tạo ra cuộn dây RF vào năm 2021 và đã chuyển giao cho Pháp từ tháng 9/2023, sau hơn 2 năm nghiên cứu. Nghiên cứu này của anh sau đó cũng được đăng tải trên trang bìa của một tạp chí đầu ngành MRI.

Hiện tại, TS Chu Công Sơn đang tiếp tục dự án đặt hàng của Chính phủ Anh, chế tạo cuộn dây RF cho máy chụp cộng hưởng từ tại từ trường 11,7 Tesla, dùng để chụp các phân tử nước, carbon...

Anh là người đầu tiên sáng chế thành công cuộn dây RF dùng để chụp não cho máy chụp cộng hưởng từ tại từ trường 11,7 Tesla.

Nhìn lại hành trình đã đi qua, anh Sơn cho rằng việc có đi được đến thành công hay không phụ thuộc vào sự lựa chọn của mỗi người. Bởi, cho dù vận tốc của mỗi người là khác nhau, nhưng cứ đi rồi sẽ tới.

“Quan trọng bản thân phải chọn làm và sẵn sàng đầu tư thời gian cho những điều đó. Giống như tôi trước đây, ngày nào cũng miệt mài trên sân bóng rổ, nhưng tôi đã chọn việc chơi cho đến năm 21 tuổi. Sau đó, tôi dừng lại và bắt đầu học tiếng Anh để chuẩn bị cho hành trình du học, dẫu muộn hơn rất nhiều bạn bè đồng trang lứa.

Nhưng cũng nhờ đó, tôi đã được ngồi trong căn phòng Einstein đã từng làm việc, ngắm nhìn tấm bảng đen huyền thoại về các phương trình kết nối giữa mật độ, độ tuổi và kích thước của vũ trụ, được thấy tấm bản đồ đầu tiên của Trung Địa được phác thảo bởi Tolkien”, anh nói.

Dẫu con đường đi đến thành công chưa bao giờ dễ dàng, nhưng theo TS Chu Công Sơn, đó cũng không phải là một cánh cửa đóng chặt. Điều quan trọng nhất là bản thân không bỏ cuộc và “cứ đi rồi sẽ tới, cơ hội chắc chắn sẽ dành cho mình”.