Ai có nguy cơ đột quỵ khi tập thể dục, thể thao

Những người tăng huyết áp nhưng không điều trị nghiêm túc là nhóm nguy cơ hàng đầu. Ảnh minh họa:Freepik.

Theo tiến sĩ, bác sĩ Ngô Tuấn Anh, Chủ nhiệm khoa Phẫu thuật tim mạch, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, Hà Nội, đột quỵ thường được nhắc đến là đột quỵ não hay tai biến mạch máu não. Đây là tình trạng não bộ bị tổn thương không hồi phục (mất chức năng vĩnh viễn) do không được cung cấp máu lên nuôi dưỡng kịp thời.

Đột quỵ não gồm 2 thể đó là:

• Đột quỵ xuất huyết não hay đột quỵ do vỡ mạch máu não: Xảy ra do mạch máu não bị vỡ ra, khiến máu tràn vào trong hoặc xung quanh não.
• Đột quỵ nhồi máu não hay đột quỵ do thiếu máu não hoặc đột quỵ do tắc mạch mạch máu: Xảy ra do cục huyết khối (cục máu đông), xơ vữa động mạch, gây tắc nghẽn hoặc cản trở lượng máu và các chất dinh dưỡng lên nuôi dưỡng các tế bào não.

Theo bác sĩ chuyên khoa II Vũ Việt Sơn, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện E, hiện tượng đột quỵ sau tập luyện thể thao không phải hiếm gặp. Nhiều người có thói quen chơi thể thao cường độ cao nhưng lại chủ quan với bệnh lý nền, không thăm khám định kỳ hoặc không kiểm soát huyết áp, mỡ máu, tim mạch.

Khi gắng sức, hệ tuần hoàn và tim mạch phải hoạt động mạnh hơn bình thường. Điều này giúp người khỏe mạnh tăng sức bền, nhưng lại có thể trở thành gánh nặng quá mức đối với người bệnh.

Theo bác sĩ Sơn, những người tăng huyết áp nhưng không điều trị nghiêm túc là nhóm nguy cơ hàng đầu. Khi tập luyện, huyết áp tăng đột ngột có thể khiến thành mạch máu não bị nứt vỡ hoặc dẫn tới nhồi máu cơ tim.

Người mắc bệnh mạch vành hoặc rối loạn nhịp tim cũng có nguy cơ cao vì khi vận động gắng sức, tim phải làm việc nhanh và mạnh hơn, dễ rơi vào tình trạng loạn nhịp, suy tim cấp, thậm chí ngừng tuần hoàn.

Với người bị tiểu đường hay rối loạn mỡ máu, tình trạng xơ vữa động mạch và hẹp lòng mạch vốn đã có sẵn, khi tập quá sức càng dễ hình thành cục máu đông gây tắc mạch não hoặc mạch vành.

Ngoài bệnh nền, nhiều yếu tố ngoại cảnh cũng có thể thúc đẩy nguy cơ. Vận động trong điều kiện thời tiết quá nóng hoặc quá lạnh, không bổ sung đủ nước và điện giải, tập khi cơ thể đang mệt mỏi hay ngay sau bữa ăn no đều gây thêm áp lực lên hệ tim mạch. Tình trạng mất nước và rối loạn điện giải còn có thể dẫn tới co thắt mạch máu, rối loạn nhịp tim, từ đó làm tăng khả năng xảy ra biến cố đột ngột.

"Người có bệnh nền cần đặc biệt thận trọng. Khởi động đầy đủ, lựa chọn cường độ phù hợp, uống đủ nước và tránh tập ngay sau bữa ăn sẽ giúp giảm rủi ro. Quan trọng là việc khám sức khỏe định kỳ để bác sĩ đánh giá và tư vấn loại hình thể thao an toàn", bác sĩ Sơn nhấn mạnh.

Theo khuyến cáo, người mắc bệnh tim mạch, tăng huyết áp hoặc rối loạn mỡ máu không nên tham gia những môn đòi hỏi sức bền và vận động cường độ cao như tennis, bóng đá hay chạy tốc độ. Thay vào đó, các hoạt động vừa sức như đi bộ, bơi lội, đạp xe chậm rãi hoặc tập yoga sẽ mang lại lợi ích mà vẫn an toàn cho hệ tim mạch.

Thể thao mang lại nhiều giá trị cho sức khỏe, nhưng chỉ thật sự an toàn khi người tập hiểu rõ thể trạng của bản thân. Với người có bệnh nền, việc tự ý vận động gắng sức, bỏ qua điều trị và lơ là thăm khám định kỳ là những yếu tố có thể biến một thói quen tốt thành nguy cơ tiềm ẩn dẫn đến đột quỵ.