Delia Pena (37 tuổi, Mỹ) thất nghiệp vào cuối tháng 3 và có một danh sách dài việc muốn làm trong những tháng sau đó.
Cô muốn đi du lịch cùng cháu gái, mày mò với bộ tranh xếp hình, hoàn thành podcast mùa thứ hai của mình, tham gia lớp yoga...
Có rất nhiều kế hoạch nhưng tuyệt nhiên không gồm một điều quan trọng: Tìm kiếm công việc mới. "Tôi muốn nghỉ ngơi để quyết định xem mình muốn làm gì tiếp theo. Tôi có quyền vui vẻ một chút thay vì lao đầu vào một cuộc đua vô nghĩa", Pena giải thích với Business Insider.
 |
| Delia Pena trở thành người thất nghiệp vui vẻ sau khi mất việc hồi tháng 3. Ảnh: Delia Pena/Business Insider. |
Pena, người đang kiếm tiền từ các công việc tự do, cho biết cô không lo lắng trước tình hình kinh tế khó khăn hiện tại hay cơ hội việc làm trong tương lai.
Pena là một trong những người theo đuổi cái gọi là "funemployment" (tạm dịch: thất nghiệp vui vẻ). Thuật ngữ này mô tả tình trạng thất nghiệp là sự giải phóng tư tưởng, thay vì lo lắng, chán nản. Không cố gắng tìm kiếm công việc mới càng sớm càng tốt, người thất nghiệp vui vẻ tận hưởng thời gian rảnh bằng cách đi du lịch, hoạt động giải trí, ở bên người thân...
Trào lưu trở lại
Thất nghiệp vui vẻ xuất hiện lần đầu tiên trong cuộc đại suy thoái 2007-2009, giai đoạn có khoảng 8,8 triệu người Mỹ mất việc.
Đến đầu năm nay, thất nghiệp vui vẻ phổ biến, trở lại một cách mới mẻ trên các mạng xã hội. Hashtag #funemployment thu hút 30 triệu lượt xem trong 12 tháng qua trên TikTok và có hơn 200.000 bài đăng trên Instagram.
Vậy đâu là lý do khiến trào lưu này trở lại sau 15 năm. Câu trả lời không chỉ nằm ở bức tranh kinh tế, mà còn thể hiện trong thái độ thay đổi của lực lượng lao động.
Đại dịch đã đảo ngược thứ tự ưu tiên của mọi người về công việc và cuộc sống. Các cuộc khảo sát cho thấy nhiều người cảm thấy vừa kiệt sức, vừa mất hứng thú trong công việc. Vì vậy, khi có cơ hội nghỉ ngơi, một số sẽ không do dự nắm bắt.
 |
| Funemployment là sự kết hợp của "fun" (vui vẻ) và "unemployment" (thất nghiệp). Ảnh: WSJ. |
Theo cuộc khảo sát của trang tuyển dụng ZipRecruiter vào tháng 1/2023 với hơn 2.000 người trưởng thành ở Mỹ đã mất việc trong nửa cuối năm 2022, khoảng 28% cho biết dự định nghỉ ngơi dưới một hình thức nào đó, trước khi bắt đầu công việc tiếp theo.
Julia Pollak, nhà kinh tế tại ZipRecruiter, cho biết vì khoảng thời gian gián đoạn trong sơ yếu lý lịch không còn bị kỳ thị như trước và các công việc tự do ngày càng phổ biến, thất nghiệp vui vẻ nghe có vẻ hoàn hảo đối với một số người.
"Bây giờ mọi người tự do hơn trong quyết định tham gia hay rời khỏi thị trường lao động", bà Pollak nhận định.
Còn Suzy Welch, cố vấn kinh doanh, giáo sư Đại học New York, nói với CNBC rằng mặc dù Gen Z (những người sinh từ giữa những năm 1990 đến đầu những năm 2010) không chủ động thúc đẩy tình trạng thất nghiệp, nhưng quan điểm của họ về vấn đề này đã thay đổi "khác xa" so với các thế hệ trước.
"Gen Z không sợ hãi, không quay cuồng, cũng không rối trí khi thất nghiệp. Thất nghiệp với họ chỉ đơn giản là thất nghiệp. Họ sẽ tận hưởng nó cho đến khi có công việc mới", bà Welch nói.
Thái độ này bắt nguồn từ việc nhiều người thuộc Gen Z có cái nhìn ngắn hạn hơn về tương lai và không còn quá phụ thuộc vào chủ lao động. "Họ không tin rằng mình sẽ làm việc ở một công ty đến hết đời", giáo sư giải thích.
Làm thế nào để thất nghiệp thực sự vui vẻ?
Thất nghiệp vui vẻ có thể là khoảng thời gian rất tích cực đối với các cá nhân. Nó không chỉ giúp cải thiện lối sống, mà còn có thể giúp mọi người có thời gian định hướng lại sự nghiệp.
Thế nhưng, bên cạnh nhưng ưu điểm thường được nhắc đến, trào lưu này cũng tồn tại nhiều hạn chế và chắc chắn không dành cho tất cả.
Bà Pollak lưu ý rằng hầu hết mọi người đều sống bằng tiền lương và đại đa số những người mất việc đều tìm kiếm một công việc mới ngay lập tức.
 |
| Lựa chọn thất nghiệp vui vẻ có thể trở nên tiêu cực nếu bạn không có kế hoạch tài chính hợp lý. Ảnh: jenneverblogs. |
Thất nghiệp vui vẻ có thể dẫn đến khó khăn về tài chính nếu một cá nhân có người phụ thuộc, nợ nần và không có nguồn thu nhập nào khác ngoài tiền lương. Niềm vui thường biến thành tình trạng thất nghiệp đơn thuần nếu bạn thiếu định hướng, tính toán, nghỉ ngơi quá lâu và cuối cùng tiền trợ cấp, tiết kiệm cạn kiệt trước khi bạn được tuyển dụng trở lại.
Randall Peterson, giáo sư về hành vi tổ chức tại Trường Kinh doanh London, nói rằng việc dành thời gian thất nghiệp để nghỉ ngơi, suy ngẫm là điều lành mạnh, miễn là bạn có kế hoạch tài chính hợp lý và không đốt tiền vô bổ.
Các chuyên gia chỉ ra rằng để thất nghiệp thực sự vui vẻ, mọi người cần chuẩn bị một khoản tài chính dự phòng trong 4-6 tháng. Bên cạnh đó, bạn phải chi tiêu ở mức vừa phải, tránh hoang phí vào những thứ không đáng.
Ngoài việc tận hưởng thời gian du lịch, giải trí, mọi người có thể thử học những kỹ năng mới, tìm kiếm một công việc tự do để có thêm tiền hàng tháng nhưng không cảm thấy quá áp lực.
