Trước sự việc hàng trăm cháu nhỏ ở Bắc Ninh bị nhiễm sán lợn, GS.TS Cao Tiến Đức, Chủ nhiệm bộ môn Tâm thần và Tâm lý y học, khoa Tâm thần, Bệnh viện 103 (Hà Nội) cho rằng không nên chủ quan với bệnh lý này. Bởi thực tế, nhiều năm trong ngành tâm thần, GS Đức đã từng gặp những trường hợp động kinh do kén sán não.
“Nếu không được điều trị tốt sẽ có nhiều cháu bị động kinh do kén sán não. Đây là điều vô cùng nguy hiểm”, GS Đức khuyến cáo.
Vị chuyên gia chia sẻ từ năm 1992, khi nghiên cứu về động kinh, ông đã gặp một số trường hợp động kinh do kén sán não. Bệnh kén sán não được coi là bệnh nguy hiểm nhất trong các bệnh ký sinh trùng gây tổn thương hệ thần kinh trung ương. Bệnh do ấu trùng sán lợn cư trú và gây tổn thương não.
 |
| Giáo sư Cao Tiến Đức. Ảnh: Hà Quyên. |
Bác sĩ này nhớ nhất trường hợp một bệnh nhân nam 53 tuổi vào Bệnh viện Quân y 103 điều trị (năm 1993) với chẩn đoán động kinh do kén sán não. Lúc đầu, bệnh nhân thấy một hạt nổi dưới da mi mắt sau đó chúng tiếp tục xuất hiện ở nhiều vị trí dưới da.
Tiếp theo, bệnh nhân này xuất hiện cơn động kinh, với mật độ tăng dần. Bệnh nhân được điều trị hết cơn nhưng còn đau đầu, ngủ kém, lo âu căng thẳng, chú ý trí nhớ giảm. Điện não đồ nhiều sóng chậm biên độ cao xuất hiện thành chuỗi. Sinh thiết hạt dưới da cho thấy một nang lỏng chứa một ấu trùng sán lợn. Chụp não vi tính xuất hiện nhiều nang nhỏ 5 mm với hình vôi hóa ở bên trong khắp bán cầu và lều tiểu não, mô trắng, chất xám lan tỏa, không thấy thay đổi tỷ trọng và cấu trúc tổ chức não lân cận.
Do đó, bác sĩ đưa kết luận đây hình ảnh điển hình của nang sán hoạt động khi nang và vôi hóa đầu sán hai bán cầu kèm một số hình vôi hóa của sán chết ở vỏ não vùng đỉnh.
“Bệnh nhân được điều trị bằng thuốc chống động kinh kết hợp với thuốc diệt ấu trùng sán bằng paraziquantel. Từ đó, vấn đề kén sán não luôn luôn ám ảnh tôi”, GS Đức chia sẻ.
Theo GS Đức, vòng đời của sán bắt đầu từ sán trưởng thành sống ở ruột động vật. Các đốt già của sán tự rụng (chứa đầy trứng) theo phân ra ngoài môi trường (đất, nước, rau ...). Người hoặc lợn nuốt phải trứng sau 48-72 giờ màng trứng bị phân hủy dưới tác dụng của dịch vị và dịch ruột.
Trứng thành ấu trùng, dùng móc và có thể cả men tiết ra để chui qua thành ruột vào tĩnh mạch mạc treo, đi theo dòng máu đến mọi cơ quan rồi cư trú ở mô hoặc phủ tạng nào đó. Sau 60-70 ngày chúng phát triển thành nang. Còn khi người dân ăn thức ăn có ấu trùng, chúng sẽ phát triển thành sán trưởng thành ở ruột, đào thải ra ngoài khi đại tiện.
Qua sự việc này, chuyên gia khuyến cáo cần chú ý tới vấn đề vệ sinh ăn uống và các bệnh lý về giun sán. Khi bị bệnh, cần sớm điều trị.
