Mới đây, nam bệnh nhân 36 tuổi (người dân tộc Dao, ở huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai) được chuyển từ tuyến dưới lên Bệnh viên E trong tình trạng mệt mỏi, suy kiệt, da xanh, mất thăng bằng do mất máu nhiều, mạch nhanh, huyết áp tụt. Bệnh nhân đã được nội soi dạ dày, đại tràng ở tuyến dưới nhưng không phát hiện tổn thương.
Tiếp nhận bệnh nhân, các bác sĩ Bệnh viện E đã cho truyền máu, truyền dịch nâng cao thể trạng, chụp cắt lớp vi tính đa dãy nhằm khảo sát mạch máu ruột non để phát hiện bất thường. Sau khi tiến hành hội chẩn, các bác sĩ chỉ định nội soi ruột non bóng đôi tìm nguyên nhân.
Kết quả cho thấy có nhiều giun lúc nhúc bám trên niêm mạc ruột hút máu với nhiều điểm tổn thương trên niêm mạc ruột chảy máu, gây nên tình trạng thiếu máu trầm trọng.
Tiến hành nội soi gắp giun cho bệnh nhân, điều làm các bác sĩ bất ngờ là ở một đoạn ruột non của bệnh nhân có gần 20 con giun trưởng thành bám lúc nhúc. Bệnh viện E đã gửi mẫu giun này đến Viện Sốt rét Ký sinh trùng và Côn trùng Trung ương để định danh ký sinh trùng, kết quả khẳng định là giun mỏ.
 |
| Hình ảnh nội soi trong ruột bệnh nhân. Ảnh: BVCC. |
ThS. BS Đặng Trung Thành, Phó trưởng khoa Nội Tiêu hóa, Bệnh viện E, người tham gia trực tiếp nội soi gắp giun cho bệnh nhân này, cho biết giun mỏ có đôi răng hình bán nguyệt sắc bén ngoạm vào niêm mạc ruột của bệnh nhân để hút máu, bình quân chúng hút khoảng 0,03-0,05 ml máu/ngày.
Trong khi hút máu, giun tiết ra chất chống đông máu để các vết cắn vẫn tiếp tục chảy máu, kể cả khi chúng đã chuyển sang ký sinh ở chỗ khác. Giun mỏ hút máu liên tục kể cả khi máu đầy tràn ra theo hậu môn của chúng. Nguy hiểm hơn, trong quá trình ký sinh và hút máu loại giun mỏ còn tiết ra độc tố ức chế cơ quan tạo máu sản sinh hồng cầu làm trầm trọng thêm tình tràng mất máu của bệnh nhân.
Chu kỳ vòng đời của giun mỏ kéo dài 10-15 năm nếu không được điều trị. Ấu trùng sống trong phân hoặc đất như mũi đất, thân cây, ngọn cỏ. Áu trùng có thể leo cao tới 2 m và có khả năng xâm nhập vào cơ thể người qua da, niêm mạc, kẽ ngón chân, cẳng chân... rồi theo tĩnh mạch về tim, phổi.
Ở phổi, ấu trùng phát triển rồi lên họng hầu và được nuốt lại xuống ruột, ký sinh ở tá tràng và phát triển thành giun móc, giun mỏ trưởng thành. Ấu trùng giun móc, giun mỏ cũng có thể vào cơ thể qua đường ăn uống do thức ăn, nước có nhiễm ấu trùng.
Sau khi được nội soi gắp giun, bệnh nhân chia sẻ công việc chính là trồng cây quế và cây ăn quả nên thường xuyên tiếp xúc với đất. Anh còn có thói quen nằm trên nền đất ruộng để ngủ, ăn các loại rau rừng, măng chưa nấu chín, uống nước suối.
