Người được cấp cứu là một nam bệnh nhân (72 tuổi, quốc tịch Mỹ) đang làm việc tại Hà Nội, nhập viện trong tình trạng đau ngực, bụng dữ dội.
Bệnh nhân có tiền sử cao huyết áp và bệnh tim mạch. Cách đây 2 tháng, ông bị đau ngực, đi khám ở Hà Nội, phát hiện giả phồng quai động mạch chủ - một biến chứng phức tạp của bệnh xơ vữa mạch máu. Bệnh nhân xin chuyển sang Bangkok - Thái Lan để phẫu thuật vá chỗ loét, thủng quai động mạch chủ qua đường mổ tim hở. Sau mổ, bệnh nhân mới quay về Việt Nam được ít ngày.
Sau khi thăm khám tại Bệnh viện Việt - Pháp (Hà Nội), ông được chẩn đoán lóc động mạch chủ type A cấp tính lan xuống chi dưới. Bệnh tiến triển từng giờ, nguy cơ tử vong cao nếu không can thiệp kịp thời. Bệnh nhân được chuyển đến Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức để xét phẫu thuật cấp cứu.
Bệnh nhân đến phòng hồi sức, khoa Phẫu thuật Tim mạch và lồng ngực với tình trạng rất nặng khó thở, đau ngực, kích thích, phải kiểm soát huyết áp bằng thuốc truyền tĩnh mạch, thiếu máu chân trái. Trên phim chụp cắt lớp, hình ảnh lóc toàn bộ động mạch chủ, từ gốc xuống tận động mạch chậu trái. Siêu âm tim thấy hở van động mạch chủ nặng.
 |
| Kíp mổ cho nam bệnh nhân gồm hơn 15 y bác sĩ. Ảnh: BVCC |
Bệnh nhân được hồi sức tích cực và đưa đi phẫu thuật tim hở cấp cứu ngay trong đêm. Ca mổ kéo dài 9 tiếng và rất khó khăn do bệnh phức tạp trên nền mới phẫu thuật được 2 tháng. Kíp mổ gồm hơn 15 người, phẫu thuật viên chính là PGS.TS Nguyễn Hữu Ước, Trưởng khoa Phẫu thuật Tim mạch và lồng ngực. Các bác sĩ tiến hành thay van động mạch chủ và động mạch chủ lên, cắm lại các động mạch vành nuôi tim (phẫu thuật Bentall với ống van sinh học), bắc cầu động mạch đùi phải - đùi trái bằng mạch nhân tạo.
Diễn biến sau mổ khá thuận lợi, gia đình xin chuyển bệnh nhân sang Bangkok tiếp tục điều trị phục hồi hậu phẫu. Theo thông tin từ các bên liên quan, tình trạng bệnh nhân hiện khá tốt, có thể sắp quay lại Việt Nam để tiếp tục làm việc.
Căn bệnh nguy hiểm thường gặp mùa lạnh
PGS. TS Nguyễn Hữu Ước cho biết lóc động mạch chủ type A cấp tính là biến chứng tim mạch rất nặng, đe dọa tính mạng người bệnh nên đòi hỏi phải được chẩn đoán và phẫu thuật cấp cứu kịp thời ngay tại chỗ.
Theo thống kê trên thế giới, nếu không được can thiệp bệnh nhân lóc động mạch chủ type A cấp tính sẽ tử vong 25% trong ngày đầu tiên, 50% sau 3 ngày, 80% sau 2 tuần và 90% trong tháng đầu sau khởi bệnh.
"Bệnh lý lóc động mạch chủ cấp tính thường xảy ra khi thời tiết đang ấm đột ngột trở lạnh. Các yếu tố nguy cơ chính thường gặp gây lóc tách thành động mạch chủ là xơ vữa động mạch (bệnh mắc phải, gặp ở người có tuổi), rối loạn bẩm sinh tổ chức cấu tạo nên thành mạch và tăng huyết áp. Khi cộng gộp hai yếu tố thành mạch yếu và tăng huyết áp sẽ làm bùng phát lóc tách bất cứ lúc nào nếu không được điều trị", PGS.TS Nguyễn Hữu Ước cho biết thêm.
Triệu chứng lâm sàng gặp nhiều nhất là đau ngực, sốc mất máu khi biến chứng thành mạch vỡ thường khó cứu; mất mạch cảnh, mạch chi khi lỗ vào các mạch này bị thương tổn, bệnh nhân liệt nửa người, hôn mê, thiếu máu cấp tính chi; thiếu máu các tạng trong ổ bụng gây triệu chứng đau trướng bụng cấp tính - biểu hiện này rất nguy hiểm do tình trạng hoại tử ruột thường dẫn đến tử vong.
Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức là cơ sở y tế lớn ở miền Bắc đã thực hiện phẫu thuật cấp cứu thường quy điều trị lóc động mạch chủ type A cho hàng trăm bệnh nhân, với tỷ lệ khỏi bệnh cao (trên 80%) tương đương với nhiều nước phát triển. Tuy nhiên, bệnh quá nặng và phức tạp nên mỗi trường hợp lóc động mạch chủ type A vẫn luôn được coi là một thách thức lớn.
