Bệnh dại có xu hướng tăng tại nhiều địa phương. Ảnh: Dog Best Life |
Thời gian gần đây, nhiều tỉnh, thành ghi nhận liên tiếp các trường hợp bị chó dại cắn gây thương tích nặng và tử vong.
Theo Cục Thú y (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn), tỷ lệ tiêm phòng dại chưa cao, quy định quản lý vật nuôi chưa chặt chẽ là những nguyên nhân khiến tỷ lệ mắc bệnh dại tăng cao.
Gia tăng người bị chó cắn, mắc bệnh dại
Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật (CDC) Đồng Nai vừa báo cáo liên tiếp 2 ca nhân viên thú y bị chó dại cắn vào ngày 11 và 21/2. Sau khi cắn, những con chó đều có biểu hiện co giật rồi chết.
Các nạn nhân đều là nhân viên thú y. Họ được tiêm vaccine và huyết thanh ngừa dại cũng như theo dõi y tế kỹ càng. Ngay sau đó, Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh lập tức điều tra và xử lý ổ dịch chó dại tại địa phương và các nơi có liên quan.
Tại Cần Thơ, riêng Trung tâm Y tế quận Ô Môn ghi nhận 61 trường hợp tiêm phòng dại chỉ trong thời gian 2 tuần (17/2-3/3). Trong đó, số lượng người đến tiêm vaccine do chó cắn là 52, mèo cắn là 9. Đa số trường hợp bị cắn vào tay (20 người), chân (37 trường hợp), còn lại các vị trí khác.
Chi cục Chăn nuôi thú y tỉnh Đồng Nai lẫy mẫu bệnh phẩm để xét nghiệm. Ảnh: CDC Đồng Nai. |
Tỉnh Lào Cai cũng mới phát đi cảnh báo về một người dân tử vong vì dại. Nạn nhân là cô gái 23 tuổi, từng bị chó nhà cắn 18 tháng trước nhưng không tiêm vaccine hay huyết thanh ngừa dại.
Theo thống kê của Sở Y tế tỉnh Lào Cai, trong 2 tháng đầu năm, địa phương này ghi nhận hơn 200 trường hợp đi tiêm phòng dại do bị chó, mèo cào, cắn. Đáng chú ý, nhiều động vật sau khi cắn người đã lên cơn dại và chết.
Bác sĩ chuyên khoa I Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC, cũng cho biết trong tháng đầu năm nay, các trung tâm tiêm chủng của đơn vị này tại khu vực miền Trung, Tây Nguyên, ghi nhận số lượng người tiêm phòng dại rất cao, tăng gần 300% so với cùng kỳ tháng cuối năm 2022.
Đặc biệt, các tỉnh miền Đông Nam Bộ và TP.HCM trong tháng 1 ghi nhận hơn 5.000 lượt tiêm vaccine dại, tăng 25% so với tháng 12/2022 và tăng 400% so với tháng 11/2022.
Tại TP.HCM, trong đợt Tết vừa qua, nhiều người đi chơi Tết bị chó mèo và các vật nuôi tấn công, cắn, cào cấu phải đi tiêm phòng dại.
Theo thống kê mới nhất của Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM, trong tháng 1, đơn vị này ghi nhận 6.540 lượt tiêm phòng vaccine dại và 5830 ca trong tháng 2. Trung bình mỗi ngày, bệnh viện có khoảng 220-250 người đến tiêm vaccine, 70-80% là tiêm phòng dại.
Thống kê tình hình tiêm chủng tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM Tết Quý Mão 2023 | |||||||||
Nguồn: Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM | |||||||||
Nhãn | bệnh virus đơn thuần | Chuột cắn | Viêm gan virus | Cắn do động vật khác | Mèo cào | Uốn ván đơn độc | Chó cắn | Phòng bệnh dại | |
Các loại vaccine | Lượt tiêm | 2 | 8 | 11 | 29 | 55 | 84 | 496 | 1365 |
Tại Hà Nội, trong nửa đầu tháng 1, phòng tiêm chủng Bệnh nhiệt đới Trung ương cũng tiếp nhận 99 trường hợp bị chó, mèo cắn đến tiêm phòng dại.
Theo báo cáo của Bộ Y tế, năm 2022, cả nước ghi nhận 70 người tử vong do bệnh dại tại 25 tỉnh, thành phố. 4 địa phương có số ca tử vong nhiều nhất gồm Bến Tre (13 ca), Kiên Giang (5 ca), Nghệ An (5 ca) và Quảng Bình (5 ca), tăng 5 ca tử vong so với cùng kỳ năm 2021.
Từ đầu năm đến nay, cả nước ghi nhận 4 ca tử vong trên người tại 3 tỉnh Lào Cai (1 ca), Quảng Ninh (1 ca), Gia Lai (2 ca).
Báo cáo cập nhật của địa phương cho thấy từ đầu năm đến nay, cả nước phát hiện 39 ca bệnh dại trên động vật tại 13 tỉnh, thành phố, theo số liệu từ Cục Thú y.
Tỷ lệ tiêm phòng dại chưa cao
Cục Thú y nhận định một số nguyên nhân chủ yếu khiến dịch bệnh dại gia tăng là tỷ lệ tiêm phòng dại chưa cao, quy định quản lý vật nuôi chưa chặt chẽ.
Theo báo cáo, tổng đàn chó, mèo của cả nước gần 7 triệu con nhưng tỷ lệ những con vật này được tiêm phòng trung bình rất thấp, chỉ đạt khoảng 40% tổng đàn.
Chó mắc bệnh dại chủ yếu không xác định được chủ, chưa được tiêm phòng vaccine dại. Cả nước cũng chỉ có 13/63 tỉnh, thành phố (20% địa phương) đạt tỷ lệ tiêm phòng trên 70% tổng đàn.
"Thời gian gần đây, số người tử vong do bệnh dại có chiều hướng giảm ở các tỉnh nguy cơ cao, ngược lại, có xu hướng gia tăng ở các tỉnh nguy cơ thấp và xuất hiện ở một số tỉnh mới. Nguy cơ dịch bệnh dại tiếp tục xảy ra và gây bệnh trên người trong thời gian tới là rất cao", Cục Thú y nhận định.
Bãi đất trống ven hồ Tây (Hà Nội) là khu vực tập trung khá nhiều chó thả rông. Ảnh: Đức Anh. |
Bên cạnh đó, Cục Thú y nhận định công tác quản lý đàn chó của một số địa phương vẫn còn lỏng lẻo. Nhiều địa phương chưa thành lập đội chuyên trách để bắt chó thả rông. Nhiều người nuôi cũng không chấp hành việc đăng ký, nuôi nhốt chó.
Trong một số trường hợp, chó thả rông, không đeo rọ mõm phổ biến dẫn đến cắn trọng thương, chết người.
Bên cạnh đó, chế tài xử lý vi phạm quy định về quản lý chó nuôi, tiêm phòng chưa được áp dụng sát sao. Công tác thông tin, tuyên truyền phổ biến pháp luật về phòng, chống bệnh dại vẫn còn hạn chế, chưa phong phú và không thường xuyên.
Nhân lực tại hệ thống thú y cơ sở còn thiếu về số lượng, chưa được tập huấn về chuyên môn thường xuyên. Ngoài ra, công tác phối hợp liên ngành, nhất là ngành thú y, ngành y tế và chính quyền ở một số địa phương còn rất hạn chế.
Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), bệnh dại được lây truyền qua nước bọt của động vật mắc bệnh bài tiết ra ngoài và theo vết cắn, liếm, xước trên da... vào cơ thể.
Virus từ đó theo dây thần kinh đến các hạch và thần kinh trung ương, sau đó sinh sản rất nhanh rồi lại theo dây thần kinh ra tuyến nước bọt. Dại là một trong số căn bệnh truyền nhiễm có thể tỷ lệ tử vong cao nhất. Trên thực tế, 100% người (không tiêm vaccine dại) lên cơn dại sẽ tử vong ngay sau đó.
Đối với người mắc bệnh tim, việc di chuyển đường dài để khám bệnh luôn đặt ra nhiều thách thức rất lớn. Nhưng nhờ sự phát triển của Telehealth, bệnh nhân giờ đây có thể khám chữa bệnh từ xa. Mục Sức khỏe của Zing giới thiệu đến bạn đọc cuốn sách Câu chuyện từ trái tim - BS Nguyễn Lân Hiếu.