Ngày 6/2, chúng tôi phản ánh cô bé chưa tới 15 tuổi đã bỏ nhà theo bạn bè đi bụi, sa vào nghiện ngập, cướp giật, phải thụ án tù.
Cô bé chỉ là một trong hàng nghìn em ở tuổi chưa thành niên ở TP.HCM phạm tội mà mức độ liều lĩnh, manh động của các cô/cậu bé này không kém gì những giang hồ thứ thiệt.
Băng cướp nhí gây hàng chục vụ án
Tháng 7/2016, Công an quận Bình Thạnh bắt chín thanh, thiếu niên để xử lý về hành vi cướp giật tài sản trên địa bàn.
Đây là nhóm cướp đã gây ra hàng chục vụ cướp giật, làm hoang mang dư luận và công an phải lập chuyên án truy bắt. Một cán bộ điều tra cho hay băng nhóm này rất manh động, thường đi thành từng đôi, đổi chỗ liên tục, khi gây án thì đeo khẩu trang và chạy xe rất nhanh. Sau khi cướp giật, chúng chạy xe vào các hẻm nhỏ để “cắt đuôi”.
Khi công an phá án, bắt giữ cả chục thành viên của nhóm này, chúng tôi cũng không tin nổi những đứa trẻ lại có thể phóng xe với tốc độ cao, giật túi xách, điện thoại của người đi đường.
Cả băng nhóm còn rất trẻ, tuổi 14-19, có em chưa đủ 14 tuổi nhưng mức độ lì lợm không thua kém những giang hồ thứ thiệt.
Tại trụ sở công an, các em vẫn vô tư cười đùa. Trong đó có hai khuôn mặt còn “búng ra sữa” mà khi tìm hiểu chúng tôi biết hai em là bạn, nhà ở gần nhau, một em tên K., một em tên D. (Quắn), khi phạm tội chưa tới 16 tuổi.
Theo công an, các thành viên trong nhóm đều có gia đình khó khăn, cha mẹ là dân lao động hoặc thiếu thời gian quản lý, giáo dục con cái. Cả nhóm từ tụ tập chơi game rồi dần dần dùng ma túy đá, đi cướp.
Các thành viên băng cướp giật chưa thành niên cười nói vui vẻ tại trụ sở công an. |
Đứa trẻ không giá thú
Chúng tôi tìm đến nhà Quắn trong con hẻm sâu, những người ở đây cho hay cả xóm ai cũng biết Quắn vì có một số phận không may. “Trước nó ở với mẹ và dì. Mới đây họ bán nhà rồi tứ tán khắp nơi” - người hàng xóm cho hay.
Theo người hàng xóm, người mẹ làm việc ở khu phố Tây rồi sinh ra Quắn. Vì da ngăm đen, tóc xoăn nên hàng xóm gọi Quắn, riết rồi quen.
Quắn là con không giá thú, mang họ mẹ. “Do hoàn cảnh, người mẹ mải đi làm kiếm sống, Quắn ở nhà tụ bạn, theo mấy đứa có tiền án, tiền sự rồi rơi vào ngõ tối” - người này nói thêm.
Chúng tôi đến nhà K. ở con hẻm trên đường D2 (phường 25, quận Bình Thạnh), nhà đóng cửa, hàng xóm cho biết K. đang ở trại giam. Ngôi nhà do người cậu ở nhưng người này cũng đã về quê, mẹ K. đi thuê trọ ở nơi khác. “K. rất nhát. Sau khi nghỉ học, nó đi chơi với Quắn rồi nhập băng nhóm, sinh hư” - người hàng xóm cho biết.
Gặp người cô của K., họ thở dài, chép miệng là thiếu sự chung tay nuôi dạy của cha mẹ. “Học giữa chừng lớp 9 thì nó nghỉ học. Cha mẹ nó chia tay khi nó được một tuổi nên lúc nó ở với mẹ, lúc với nội hoặc ngoại” - cô ruột của K. nói.
Theo gia đình, K. học ở lớp chọn của một trường điểm trong quận. Đến khi sang lớp 9, bị ra khỏi lớp chọn rồi kết bạn với Quắn lúc nào không hay. “Hai đứa đi chung xe cướp giật, hai đứa bị bắt chung, ai nghe cũng muốn xỉu” - gia đình cho hay.
“Ngồi tù, nó than biết sợ rồi. Nó hứa khi ra tù sẽ học nghề…” - người bà con của K. nói.
80% người phạm tội ở độ tuổi dưới 30 và ngày càng trẻ hóa hơn, tội phạm diễn biến phức tạp hơn.
"Thanh, thiếu niên tụ tập thành băng nhóm rất nhanh. Có những vùng quê yên ả, tội phạm băng nhóm tập trung đến cả trăm người rồi sử dụng hung khí. Nguyên nhân thì rất nhiều nhưng phần lớn đối tượng này đều có hoàn cảnh khó khăn, gia đình thiếu gương mẫu, bạo lực gia đình", Bộ trưởng Tô Lâm báo cáo tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 21/9/2016
"Hiện tượng tội phạm ở người chưa thành niên gia tăng là một hồi chuông cảnh báo về nguy cơ đối với phát triển bền vững ở nước ta. Đây là một vấn đề xã hội đặc biệt, liên quan chặt chẽ đến mọi gia đình, nhà trường và cả cộng đồng xã hội. Nếu chỉ để một mình ngành công an thực hiện công tác phòng ngừa, đấu tranh thì sẽ không hiệu quả", Nguyễn Quang Dũng, Học viện Cảnh sát nhân dân
Hiện nay tính chất, mức độ phạm tội nguy hiểm hơn, vượt quá giới hạn độ tuổi như hình thành băng nhóm tội phạm có tổ chức, gây án ở phạm vi rộng, trên địa bàn tỉnh và liên tỉnh.
Hành vi phạm tội rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng như giết người, sử dụng vũ khí nóng cướp tài sản, hiếp dâm, mua bán, sử dụng, tàng trữ, vận chuyển trái phép chất ma túy; tình trạng bỏ nhà, sống bầy đàn, sử dụng chất kích thích, tụ tập thành băng, ổ nhóm hoạt động manh động. Địa bàn thực hiện các hành vi phạm tội, vi phạm pháp luật của trẻ em và người chưa thành niên không chỉ xảy ra ở TP, thị xã mà còn diễn ra ở vùng quê.
(Đánh giá của các chuyên gia tội phạm học tại hội thảo
“Phòng ngừa trẻ em và người chưa thành niên làm trái pháp luật” vào tháng 9/2017, do Tổng cục Cảnh sát tổ chức)