Bị bắt quả tang chở 20 tấn ma túy, hãng tàu MSC đối đầu giới chức Mỹ

Hồi tháng 6/2019, hơn 100 nhân viên thuộc lực lượng chống ma túy ở Mỹ phát hiện 20 tấn ma túy trị giá tới hơn 1 tỷ USD trên tàu MSC Gayane khi nó cập cảng Philadelphia trước khi tới cảng Rotterdam (Hà Lan), theo Bloomberg.

Thủy thủ đoàn trực tiếp đưa ma túy lên tàu

Tàu ma túy tới và rời các cảng trên thế giới hàng ngày, song lô hàng ở cảng Philadelphia (bang Pennsylvania) rất khác biệt, không chỉ bởi chất lượng rất cao của ma túy mà còn bởi mức độ tham gia khá sâu của thủy thủ đoàn. Kết quả điều tra sơ bộ cho thấy hơn 1/3 thủy thủ đoàn của tàu MSC Gayane đã trực tiếp vận chuyển ma túy từ các xuồng cao tốc lên tàu vào ban đêm.

Vì tính chất nghiêm trọng của vụ việc, giới chức Mỹ không chỉ tịch thu ma túy mà còn giữ tàu. Sự việc khơi mào một cuộc chiến pháp lý giữa hãng tàu MSC và giới chức Mỹ.

Hiện tại, MSC là hãng vận tải biển lớn nhất thế giới, chiếm tới gần 20% giá trị hàng hóa toàn cầu được vận chuyển bằng tàu biển.

Những thùng chứa cocaine trên tàu MSC Gayene ở cảng Philadelphia hồi tháng 6/2019. Ảnh: The Maritime Executive.

Lực lượng chống ma túy Mỹ không tin MSC không biết hoạt động vận chuyển ma túy trên các tàu của họ. Trên thực tế, giới chức nhiều nước đã theo dõi các tàu của MSC trong nhiều năm qua, theo Bloomberg. Lực lượng chống ma túy Mỹ không chỉ theo dõi các tàu của MSC trong lãnh hải Mỹ mà còn từng khám xét nhiều tàu của hãng để điều tra đường dây vận chuyển cocaine từ châu Mỹ sang châu Âu, với sự dính líu của nhiều hãng vận tải biển.

“Chúng tôi không tin hãng vận tải biển MSC là nạn nhân của hoạt động vận chuyển ma túy xuyên lục địa”, William McSwain, cựu công tố viên từng phụ trách vụ án lô hàng cocaine trị giá hơn 1 tỷ USD, phát biểu.

Một nguồn tin giấu tên tiết lộ với Bloomberg rằng giới chức hải quan yêu cầu hãng MSC nộp khoản tiền phạt 700 triệu USD. Trong khi đó, các công tố viên của bang Pennsylvania đã kiện MSC ra tòa với cáo buộc hãng phải chịu trách nhiệm về hoạt động vận chuyển ma túy của tàu MSC Gayane. Họ muốn tịch thu một phần hoặc toàn bộ tàu liên quan tới vụ án. MSC thừa nhận họ có lỗi khi cocaine xuất hiện trên tàu, song khẳng định họ chỉ là nạn nhân của bọn buôn ma túy, chứ không phải đồng phạm.

Ai đứng sau những lô ma túy từ Nam Mỹ sang châu Âu?

Với những manh mối từ nhiều lần khám xét tàu, cùng thông tin tình báo từ châu Âu, giới chức Mỹ biết rằng các băng đảng tội phạm từ vùng Balkan điều hành mạng lưới vận chuyển cocaine từ châu Mỹ sang châu Âu.

Mọi công ty vận chuyển hàng hóa theo các tuyến từ Nam Mỹ đến châu Âu đều có nguy cơ trở thành mục tiêu của những kẻ buôn cocain. Nhưng theo các quan chức chống ma túy ở nhiều quốc gia, MSC là mục tiêu hấp dẫn bậc nhất. Hãng di chuyển theo các tuyến vận chuyển nông sản từ Nam Mỹ tới Bắc Âu. Ngoài ra, MSC là hãng tàu thuê nhiều người gốc Montenegro, trong khi Montenegro là quê hương của các băng nhóm tội phạm vùng Balkan.

Vài năm trước khi giới chức Mỹ phát hiện lô cocaine trị giá hơn 1 tỷ USD, giới chức nhiều nước châu Âu đã cảnh báo MSC rằng mafia đã trà trộn vào các thủy thủ đoàn của họ. Mặc dù vậy, nhiều quan chức ở Mỹ lẫn châu Âu khẳng định nỗ lực ngăn chặn mafia của MSC rất yếu và không hiệu quả.

Giới chức Mỹ khẳng định hơn 1/3 thủy thủ đoàn của tàu MSC Gayane đã đưa ma túy lên tàu từ xuồng cao tốc trong vụ vận chuyển gần 20 tấn cocaine. Ảnh: Vessel Finder.

Sự bất lực của MSC đã khiến các quan chức hành pháp và hải quan thất vọng khi những tàu chở lượng cocaine kỷ lục liên tục tới các cảng trên toàn cầu, đặc biệt là ở châu Âu. Các công tố viên Mỹ không cáo buộc ban lãnh đạo của MSC tham gia hoặc hưởng lợi từ việc buôn cocaine nhưng họ đang cố gắng tìm hiểu những sai sót trong quy trình tuyển dụng và an ninh của tập đoàn, theo 2 quan chức cấp cao liên quan tới nỗ lực điều tra.

Các nhà điều tra ở Mỹ và châu Âu tiếp tục quay trở lại câu hỏi trọng tâm: Tại sao các tổ chức tội phạm dường như có thể kiểm soát các hoạt động chính trên một số tàu của MSC trong một thời gian dài như vậy? Mức độ thao túng của mafia đối với MSC là mối quan tâm rất lớn của nhà chức trách Mỹ.

Rất hiếm khi một doanh nghiệp vận tải phải chịu hình phạt nghiêm trọng đối với ma túy trên tàu của họ. Các cơ quan quản lý thường cho phép hãng vận tải thương lượng với họ để giảm tiền phạt. Giới chức châu Âu hiếm khi áp dụng chế tài phạt mặc dù các yêu cầu an ninh quốc tế đối với doanh nghiệp vận chuyển đã được ban hành. Lực lượng hải quan và giới thực thi pháp luật có quyền hạn rất nhỏ để buộc các công ty phải chịu trách nhiệm về sự tồn tại của ma túy trên tàu. Thực trạng ấy đã tạo điều kiện để ngành vận tải biển thoát những cáo buộc nghiêm trọng khi líu ngày càng sâu vào nạn buôn bán ma túy.