Tối 17/10/2015, Ôn Thành Tân (ngụ quận 9) gặp Nguyễn Hoàng Tuấn (ngụ huyện Củ Chi) và rủ nhau đến chơi tại một tiệm Internet ở phường Tăng Nhơn Phú (quận 9) chơi thâu đêm. Trưa hôm sau, hết tiền, Tân lấy xe máy chở Tuấn sang quận Thủ Đức xin việc làm.
Trên đường đi, đói bụng nhưng không còn tiền, Tân bàn Tuấn cướp đồ ăn. Tân tấp xe vào tiệm tạp hóa trên đường Tô Vĩnh Diện (quận Thủ Đức) mua ổ bánh mì ngọt cùng một số đồ ăn vặt, trị giá 45.000 đồng.
Khi chủ quán đưa bịch đồ ăn, Tuấn giật lấy, Tân tăng ga bỏ chạy nhưng bị người dân đuổi theo bắt giữ. Khi gây án, cả 2 bị cáo đều chưa đủ 18 tuổi, riêng Tuấn bị Công an huyện Củ Chi truy nã về hành vi trộm cắp tài sản.
Tại phiên tòa sơ thẩm giữa tháng 7, TAND quận Thủ Đức đã xử phạt Tân 8 tháng 20 ngày tù và Tuấn 10 tháng tù cùng về tội Cướp giật tài sản.
Sau phiên tòa này, mẹ Tuấn cùng luật sư bào chữa có đơn kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo. Trong khi đó, Tân làm kháng cáo xin được miễn trách nhiệm hình sự.
Chia sẻ cùng phóng viên, Tân cho biết rất hối hận, lúc đó do suy nghĩ quá nông nổi nên mới gây ra sự việc đáng tiếc. Tuy nhiên, Tân cho rằng bản án tù với mình quá nặng nên xin được miễn trách nhiệm hình sự, xóa án tích. Lý do Tân đưa ra rất sợ việc bị lưu án tích vào lý lịch sẽ ảnh hưởng cuộc sống hiện tại, thậm chí ảnh hưởng đến con, cháu bị cáo.
 |
| Tân (áo trắng) cùng Tuấn tại tòa sơ thẩm. Ảnh: H.Đ. |
Về trường hợp của Tân, luật sư Nguyễn Đức Chánh (Đoàn luật sư TP.HCM) cho biết Điều 64 của Bộ luật Hình sự quy định về việc xóa án tích như sau: “Xóa án tích cho người được miễn hình phạt; những trường hợp phải thi hành bản án thì phải qua thời gian thử thách nhất định mới được xóa án”.
Luật sư Chánh cho biết khi một người xóa án tích thì trong hồ sơ của họ không còn tiền án, tiền sự. Tuy nhiên, nếu tiếp tục vi phạm hình sự thì dù đã xóa án tích vẫn được xem là có thân nhân xấu.
Án tích không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến người vi phạm mà còn ảnh hưởng một phần đến con, cháu họ sau này. Cụ thể là thời gian vừa qua có một số trường hợp thí sinh thi vào trường công an đạt điểm cao nhưng không được xét tuyển do cha, mẹ từng vi phạm pháp luật.
Trong khi đó, luật sư Hà Hải (Đoàn luật sư TP.HCM) cho biết, Bộ luật Hình sự quy định về án tích là người có tiền án (án tích) đã bị kết án và chấp hành hết hình phạt nhưng chưa được xóa án. Sau khi xóa án thì người có án tích sẽ không còn tiền án, tiền sự lưu vào lý lịch.
Điều 25 Bộ luật hình sự quy định về các trường hợp được miễn trách nhiệm hình sự là: Trong quá trình điều tra, truy tố và xét xử, do chuyển biến của tình hình mà hành vi của bị cáo không còn nguy hiểm cho xã hội; Người phạm tội tự thú trước khi bị phát giác; Người phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự khi có quyết định đại xá.
Theo đó, Tân nằm trong trường hợp được xem xét miễn trách nhiệm hình sự. Nếu kháng cáo thành công, Tân sẽ chính thức không còn tiền án, tiền sự. “Tuy nhiên, không thể nói là Tân không có tội, bị cáo đã có vi phạm, nhưng chưa đến mức phải xử lý hình sự quyết liệt như thế”, luật sư Hải nói.
Vị luật sư cũng cho biết, nếu tòa cấp phúc thẩm chấp nhận kháng cáo, miễn trách nhiệm hình sự cho Tân thì bị cáo vẫn không được đền bù cho 8 tháng 10 ngày đã ngồi tù, bởi lẽ pháp luật chưa có quy định bồi thường cho trường hợp này.
Tuy nhiên, luật sư Hải kiến nghị chính quyền, các đoàn thể ở địa phương xem xét lưu tâm, giúp đỡ những trường hợp như của Tân.
