- Da của em rất nhạy cảm, không chỉ da mặt mà toàn thần đề rất dễ bị ngứa hay nổi mẩn đỏ. Có khi em chỉ dùng lotion cho bàn tay nhưng sau đó nổi mề đay toàn thân, hay thậm chí em dùng cùng một loại kem dưỡng da mà có khi bị ngứa có khi lại không. Em lựa chọn mỹ phẩm rất kỹ. Có cách nào làm hạn chế tình trạng này không?
Bác sĩ Nguyễn Thị Thanh Toàn, chuyên khoa Da liễu, phòng khám Victoria Healthcare Mỹ Mỹ, trả lời:
- Mỹ phẩm (cosmedic) là tên gọi của tất cả hợp chất có chiết xuất từ hóa học, thực vật hoặc động vật được bào chế với mục đích bảo vệ, nuôi dưỡng và chăm sóc da, lôn°g, móng, tóc.
Dấu hiệu ngứa, nổi mẩn đỏ và lan toàn thân dù chỉ một vùng da tiếp xúc với mỹ phẩm tương tự với triệu chứng dị ứng miễn dịch. Đây là phản ứng phòng vệ của cơ thể trước bất kỳ phân tử nào (virus, vi khuẩn, mùi hương, nhựa cây…) mà nó cho là nguy hiểm. Sau lần tiếp xúc đầu tiên với các chất lạ, cơ thể sẽ sản xuất các kháng thể trong máu với nhiệm vụ đánh đuổi các phần tử lạ này mỗi khi “hội ngộ”. Tuy nhiên dị ứng miễn dịch cần ít nhất 2 tuần sau khi tiếp xúc mới tác nhân mới xuất hiện triệu chứng, và bạn không cho biết: “Triệu chứng nổi mề đay toàn thân xuất hiện sau bao lâu kể từ lúc dùng lotion?”.
Tạm thời bạn nên ngưng sử dụng mỹ phẩm và đưa tất cả sản phẩm đang dùng đến gặp bác sĩ da liễu để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây dị ứng.
Bạn có nói là “chọn mỹ phẩm rất kỹ” nhưng không nêu rõ tiêu chí. Trên thực tế, nguy cơ gây dị ứng giữa sản phẩm có nguồn gốc hóa học và thực vật là ngang nhau! Nếu là da nhạy cảm bạn nên chọn sản phẩm có ghi “dành riêng cho da nhạy cảm”, vì có thể da bạn không chịu được độ pH của sản phẩm thông thường nên dễ bị viêm da kích ứng. Nếu không, bạn nên lựa chọn sản phẩm càng ít thành phần càng tốt vì điều này giúp hạn chế nguy cơ dị ứng. Nếu dị ứng xảy ra, các bác sĩ cũng tìm ra nguyên nhân dễ dàng và chính xác hơn thông qua xét nghiệm dị ứng (patch test).
Vấn đề bạn dùng cùng một sản phẩm nhưng có lúc bị dị ứng và có lúc không, thì có thể do bảo quản và sử dụng sai cách. Bạn cần mạnh dạn loại bỏ các mỹ phẩm bị biến đổi về màu sắc, định dạng, mùi hương… so với tình trạng ban đầu. Đối với các sản phẩm dạng hũ, bạn không nên dùng tay trực tiếp lấy mỹ phẩm cũng như sử dụng sản phẩm sau khi mở nắp quá 3 tháng vì sản phẩm có nguy cơ bị nhiễm khuẩn. Bạn nên mua sản phẩm size nhỏ vừa đủ dùng trong 2-3 tháng và dùng muỗng nhỏ để lấy mỹ phẩm. Bên cạnh đó bạn cũng không nên dùng chung mỹ phẩm với người khác nhằm tránh lây nhiễm chéo.
