Mai Nhật Anh, học sinh trường THPT chuyên Phan Bội Châu, tỉnh Nghệ An, là một trong hai tác giả của dự án “Hệ thống chưng cất nước mặn thành nước ngọt với kỹ thuật chân không bằng bơm thủy lực bởi năng lượng sóng biển”.
Dự án này được chọn dự thi khoa học kỹ thuật (KHKT) quốc tế ở Mỹ nhưng bị từ chối cấp visa mà không biết lý do.
Ông Nguyễn Xuân Thành, phó vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học, Bộ GD&ĐT, cho hay ngay từ đầu tháng 4, khi chọn 8 dự án đi thi quốc tế, bộ đã có công hàm gửi Đại sứ quán Mỹ về việc tạo điều kiện cho các thành viên được cấp visa tham dự cuộc thi diễn ra vào tháng 5 tại Mỹ.
 |
| Phùng Văn Long và Mai Nhật Anh bên sản phẩm của mình. Ảnh: N.A. |
Trong đợt phỏng vấn lần một, một số thành viên là học sinh và giáo viên hướng dẫn ở các đoàn Nghệ An, Gia Lai, TP.HCM, Bắc Ninh bị từ chối cấp visa. Tuy nhiên, ở lần thứ hai, các thí sinh đã được chấp nhận.
Như vậy, trong số thành viên của 8 dự án, chỉ có Mai Nhật Anh là thí sinh trực tiếp dự thi. Một số người khác bị từ chối là giáo viên hướng dẫn, thành viên của đoàn.
Nhật Anh không được cấp visa đồng nghĩa việc dự án dự thi KHKT quốc tế của hai em trường THPT chuyên Phan Bội Châu bị hủy bỏ. Bởi lẽ, Bộ GD&ĐT đăng ký với ban tổ chức cuộc thi dự án có hai tác giả, nếu chỉ một người có mặt sẽ vi phạm quy chế.
Phó vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học cho biết có nhiều lý do khiến Đại sứ quán Mỹ từ chối cấp visa cho một số thành viên sang Mỹ, có thể là thân nhân, gia đình... Tuy nhiên, Bộ GD&ĐT đã tìm hiểu thấy thân nhân nam sinh không có vấn đề gì. Bộ phỏng đoán Đại sứ quán lo ngại một số thành viên sau khi thi sẽ không trở về nước và ở lại định cư bất hợp pháp. Nguyên nhân chính xác chưa rõ vì phía Đại sứ quán Mỹ chưa trả lời.
Ông Thành đang viết thư gửi đến ban tổ chức cuộc thi nhờ trợ giúp. Bộ GD&ĐT tiếp tục yêu cầu lãnh đạo Cục Hợp tác Quốc tế có thư gửi đại sứ Mỹ tại Việt Nam, mong muốn tạo cơ hội cho các thành viên còn lại của đoàn được cấp visa.
Trước đó, thầy Ngô Sỹ Thủy - hiệu trưởng trường THPT chuyên Phan Bội Châu - nói rằng không hiểu lý do Đại sứ quán Mỹ từ chối cấp visa. Câu hỏi phỏng vấn nội dung khá đơn giản và mỗi người chỉ hỏi chưa đến một phút. Việc không được tham dự cuộc thi là điều rất đáng tiếc đối với không chỉ 2 em Văn Long và Nhật Anh, mà với cả nhà trường và ngành giáo dục tỉnh Nghệ An.
Để chuẩn bị cho cuộc thi này, 2 em cùng giáo viên hướng dẫn đã nỗ lực hoàn thiện dự án, kết hợp nâng cao thuyết trình bằng tiếng Anh, chờ ngày dự thi. Tỉnh Nghệ An cũng tạo điều kiện để thầy trò tham dự cuộc thi KHKT quốc tế.
Theo kế hoạch, ngày 11/5, đoàn Việt Nam sẽ bay sang Mỹ. Ngày 13/5, cuộc thi sẽ khai mạc.
Năm 2017, Phạm Huy - trường THPT thị xã Quảng Trị, tỉnh Quảng Trị - tác giả dự án “Cánh tay robot cho người khuyết tật” được chọn dự thi Khoa học quốc tế, cũng bị từ chối cấp visa.
Sau đó, với sự hỗ trợ của các cơ quan chức năng, Phạm Huy đã được cấp visa sang Mỹ, kịp dự thi và xuất sắc giành giải ba.
