Theo kết quả chọn sách giáo khoa (SGK) của TP.HCM, chỉ xét riêng sách Tiếng Việt lớp 1, sách Tiếng Việt của bộ Chân trời sáng tạo có lượt đặt mua gấp 6 lần sách Tiếng Việt của Cánh diều - bộ sách được chọn nhiều thứ hai. Kết quả áp đảo này cũng được thể hiện ở lượt đặt mua những cuốn sách khác của bộ Chân trời sáng tạo.
Kết quả chọn SGK tại Khánh Hòa, Long An có những điều bất thường cũng khiến dư luận đặt câu hỏi về sự minh bạch, công bằng trong quy trình chọn lựa tại các địa phương.
Trả lời vấn đề này, ông Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học, Bộ GD&ĐT, cho biết bộ đang rà soát kết quả chọn SGK của địa phương.
 |
| Ông Thái Văn Tài lý giải kết quả chọn SGK lớp 1 bất thường tại một số địa phương. Ảnh: MOET. |
Sách do Sở GD&ĐT TP.HCM cùng biên soạn thắng lớn
- Việc bộ sách “Chân trời sáng tạo” được TP.HCM lựa chọn với tỷ lệ “áp đảo” so với các bộ SGK khác gây ra xôn xao dư luận. Trước đó có thông tin NXB đã chi trả thù lao cho một số lãnh đạo và cán bộ của Sở GD&ĐT TP.HCM để biên soạn bộ sách này. Quan điểm của Bộ GD&ĐT về vấn đề này như thế nào?
- Nhìn tổng thể kết quả lựa chọn của các trường tiểu học tại TP.HCM, SGK của cả 5 bộ đều được lựa chọn. Riêng bộ Chân trời sáng tạo có tỷ lệ cao hơn.
Trong 5 bộ SGK được phê duyệt sử dụng trong cơ sở giáo dục phổ thông, bộ Chân trời sáng tạo là đầu tiên và duy nhất được biên soạn bởi tập thể tác giả phía Nam. Với lý do này, các kênh hình, chữ sử dụng trong SGK mang đậm đặc trưng vùng Nam bộ.
Với học sinh tiểu học, đặc biệt lớp 1, yếu tố ngôn ngữ và hình ảnh có tác động lớn đến hiệu quả sử dụng SGK của các em. Bộ SGK Chân trời sáng tạo, với nét đặc trưng như thế, sẽ tạo thuận lợi trong học tập cho học sinh khu vực phía Nam.
Do tất cả SGK được phê duyệt đều đảm bảo chất lượng và đồng đều, khi chọn, các trường sẽ ưu tiên sách gần gũi, phù hợp và tạo thuận lợi cho giáo viên, học sinh trong dạy và học. Điều này hoàn toàn dễ hiểu về chuyên môn và đây thực chất là tiêu chí được quy định trong thông tư lựa chọn SGK.
Việc TP.HCM hay bất cứ tỉnh, thành phố nào có kết quả lựa chọn một bộ sách cao hơn, chúng ta cần xem xét việc chỉ đạo và thực hiện lựa chọn có đúng quy định không. Các trường có dân chủ, minh bạch trong lựa chọn hay không. Nếu quy trình là đúng, kết quả lựa chọn phải được tôn trọng.
- Dù đã có kết quả chọn SGK, hiện nay, vẫn còn phản ánh việc một số trường chưa công khai để phụ huynh biết kết quả này. Bộ GD&ĐT có giải pháp thay thế nào?
- Trước hết phải nói rõ việc công bố kết quả lựa chọn SGK thuộc trách nhiệm của người đứng đầu cơ sở giáo dục phổ thông. Sở GD&ĐT các tỉnh, đặc biệt là cấp phòng GD&ĐT, có trách nhiệm giám sát và trực tiếp chỉ đạo, đốc thúc việc thực hiện đảm bảo đúng quy định.
Ngày 11/5, Bộ GD&ĐT ban hành văn bản yêu cầu các sở GD&ĐT chỉ đạo tất cả phòng GD&ĐT, trường phổ thông trên địa bàn thực hiện nghiêm việc công bố kết quả SGK.
Qua thực tế kiểm tra tại một số tỉnh, thành như Bắc Kạn, Yên Bái, Bắc Giang, Quảng Ninh, Hải Phòng, chúng tôi nhận thấy nhà trường nghiêm túc thực hiện nhiệm vụ này. Nhiều đơn vị sáng tạo trong sử dụng hình thức công bố kết quả lựa chọn SGK.
Ví dụ, nhà trường liên hệ với các cơ sở giáo dục mầm non trên địa bàn theo phân tuyến tuyển sinh để có thư ngỏ hay thông báo đến phụ huynh có con em sẽ vào lớp 1 năm học tới. Nhà trường cung cấp thông tin về tuyển sinh, triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới và công bố danh mục SGK lớp 1 sử dụng trong cơ sở giáo dục phổ thông này.
Một số đơn vị liên hệ đài phát thanh trên địa bàn huyện, thôn, xã, để phát tin thông báo. Nhà trường còn dán cả danh sách lựa chọn SGK ở nhà văn hóa thôn hoặc những nơi phụ huynh học sinh dễ nhìn thấy. Đây là những cách làm rất sáng tạo và trách nhiệm.
Bộ GD&ĐT đã đề nghị các sở chỉ đạo phòng giáo dục khẩn trương nắm bắt tình hình thực tế của cơ sở giáo dục trên địa bàn, kiên quyết chỉ đạo nhà trường công bố danh mục SGK đến phụ huynh, học sinh, giáo viên.
Bộ GD&ĐT sẽ tiếp tục theo dõi và chỉ đạo sát sao vấn đề này, đảm bảo quyền được biết cho phụ huynh, học sinh - những người trực tiếp sẽ mua và sử dụng SGK.
Long An không tôn trọng quyền của các trường
- Một số ý kiến phản ánh tỉnh Khánh Hòa, Long An có kết quả bất thường, không tôn trọng quyền quyết định của cơ sở giáo dục. Bộ GD&ĐT có biết vấn đề này?
- Từ kết quả tổng hợp của các địa phương, chúng tôi nhận thấy hai tỉnh là Khánh Hòa và Long An có kết quả khác hơn so với 61 tỉnh, thành phố còn lại khi toàn tỉnh chỉ chọn duy nhất một bộ SGK.
Bộ GD&ĐT đã có ý kiến trực tiếp với lãnh đạo UBND tỉnh và sở GD&ĐT, đề nghị rà soát, kiểm tra tổng thể quy trình lựa chọn SGK.
Quan điểm của Bộ GD&ĐT là kiên quyết yêu cầu các địa phương thực hiện đúng quy định về lựa chọn SGK theo Thông tư 01. Nếu các nhà trường lựa chọn SGK đúng quy trình, địa phương phải tôn trọng kết quả đó.
- Việc chọn SGK của 2 địa phương này gặp vấn đề ở đâu?
- Qua tìm hiểu bước đầu, Bộ GD&ĐT nhận thấy việc chỉ đạo của hai địa phương đối với nhà trường trong thực hiện Thông tư 01 là đúng quy trình.
Tuy nhiên, ở Long An trong khâu tổng hợp kết quả cuối cùng, Sở GD&ĐT đã thực hiện chưa đúng khi báo cáo đề xuất UBND tỉnh chọn một bộ SGK trong khi thực tế có nhiều SGK khác được các nhà trường lựa chọn. Điều này trái với Thông tư 01.
Bộ đã yêu cầu Sở GD&ĐT Long An thực hiện đúng quy định và địa phương này đã hứa tôn trọng kết quả lựa chọn SGK của các nhà trường.
Với tỉnh Khánh Hòa, khi tiếp cận hồ sơ của các phòng GD&ĐT tập hợp kết quả lựa chọn SGK của các trường gửi về sở, chúng tôi nhận thấy tất cả đều lựa chọn một bộ SGK cho 8 môn bắt buộc. Riêng môn tiếng Anh, các nhà trường chọn SGK của NXB khác.
Trước mắt, có thể thấy, Sở GD&ĐT tỉnh Khánh Hòa đã tôn trọng quyết định, lựa chọn của cơ sở và báo cáo trung thực về UBND tỉnh và Bộ GD&ĐT.
Sở GD&ĐT tỉnh Khánh Hòa đang rà soát toàn bộ quy trình lựa chọn SGK của các cơ sở giáo dục phổ thông. Nếu kết quả rà soát khẳng định, việc lựa chọn SGK được thực hiện đúng quy định, không có chỉ đạo nào trái quy định từ cấp trên thì chúng ta cần tôn trọng kết quả lựa chọn.
