Bổ sung dinh dưỡng cho trẻ nhỏ thế nào để phòng ngừa Covid-19?

Chế độ dinh dưỡng đa dạng thực phẩm và cân bằng yếu tố đa lượng - vi lượng đóng vai trò thiết yếu đối với hệ miễn dịch, có thể giúp trẻ giảm nguy cơ mắc bệnh cũng như rút ngắn thời gian điều trị Covid-19. Theo khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, tùy nhóm tuổi của con, cha mẹ có thể tham khảo một số nguyên tắc bổ sung dinh dưỡng phù hợp.

Trẻ dưới 6 tháng tuổi

Theo “Hướng dẫn dinh dưỡng dự phòng Covid-19”, với trẻ dưới 6 tháng tuổi, sữa mẹ là dinh dưỡng miễn dịch tốt nhất. Trong 2 tuần đầu sau sinh, sữa mẹ có đến 4.000 tế bào bạch cầu/ml. Các bạch cầu này có khả năng tiết IgA, lysozym, lactoferrin, interferon… Trong đó, lactoferrin có khả năng khóa chặt sắt, khiến virus, vi khuẩn bị “bỏ đói” và không thể sinh sôi; kích hoạt đại thực bào để tiêu diệt mầm bệnh. Nhờ cơ chế này, lactoferrin góp phần nâng cao khả năng nhận diện và phản ứng nhanh của cơ thể trước tác nhân gây hại.

Đặc biệt, lactoferrin kết hợp kháng thể có trong sữa mẹ sẽ tạo tác động hợp lực, giúp tăng cường hiệu quả đề kháng, góp phần phòng ngừa tác nhân gây bệnh hô hấp, đồng thời hình thành và duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh.

Sữa mẹ là dinh dưỡng miễn dịch tốt nhất cho trẻ nhỏ.

Đây là một trong nhiều lý do phụ huynh cần cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, đặc biệt là bú sữa non trong vòng 1 giờ sau sinh. Khi trẻ bị ốm hoặc tiêm chủng, mẹ vẫn cho bú bình thường.

Trẻ từ 6 tháng đến 2 tuổi

Ngay từ khi chào đời, trẻ sơ sinh có sẵn kháng thể từ mẹ truyền sang qua nhau thai, giúp chống lại một số tác nhân gây bệnh. Tuy nhiên, “lá chắn” này chỉ tồn tại đến khoảng 6 tháng tuổi rồi suy giảm dần, trong khi hệ miễn dịch trẻ lại chưa hoàn thiện. Nếu không được chăm sóc đúng cách về dinh dưỡng, môi trường sống và phòng ngừa bệnh tật, trẻ dễ tổn thương trước các tác nhân gây bệnh, trong đó có Covid-19.

Giai đoạn này, việc hiểu rõ dấu hiệu sức khỏe và xây dựng chế độ dinh dưỡng, nuôi dưỡng khoa học là yếu tố then chốt giúp trẻ tăng cường “hàng rào miễn dịch”.

Trẻ từ 6 tháng tuổi có thể ăn dặm bổ sung, nhưng sữa vẫn là thức ăn cung cấp năng lượng thiết yếu.

Viện Dinh dưỡng Quốc gia khuyến cáo cha mẹ có con dưới 2 tuổi vẫn tiếp tục cho bú mẹ (trường hợp mẹ không đủ sữa thì có thể dùng sữa công thức), khoảng 300-500 ml/ngày. Từ 6 tháng tuổi trở đi, nhiều trẻ bắt đầu mọc răng sữa, do đó cha mẹ có thể bắt đầu cho trẻ ăn dặm. Thức ăn bổ sung của trẻ sẽ tăng dần độ thô, độ cứng, độ đặc theo tuổi.

Trẻ từ 24 đến 36 tháng sẽ ăn 3 bữa cơm chính cùng gia đình, bữa phụ trẻ có thể ăn trái cây, sữa và chế phẩm sữa. Tổng lượng thực phẩm cần thiết mỗi ngày gồm: Gạo 100-150 g; thịt, cá hoặc tôm 100-120 g; trứng gà 3-4 quả/tuần; dầu mỡ 25-30 g; rau xanh 50-100 g; quả chín 150-200 g.

Trẻ từ 3 đến 5 tuổi

Đối với trẻ từ 3 tuổi, Viện Dinh dưỡng Quốc gia khuyến nghị cha mẹ nên cho trẻ ăn 4 bữa/ngày, linh hoạt chế biến thực đơn để con ăn ngon miệng. Tuy nhiên, phụ huynh tránh cho trẻ ăn bánh kẹo, uống nước ngọt hay ăn trái cây trước bữa ăn chính để không giảm cảm giác thèm ăn và gây mất cân đối khẩu phần.

Nhu cầu thực phẩm hàng ngày ở độ tuổi này tăng lên rõ rệt, gồm: Gạo 200-300 g; thịt, cá hoặc tôm 150-200 g; dầu mỡ 30-40 g; rau xanh 200-250 g; quả chín 200-300 g và sữa 300-400 ml.

Rau xanh và trái cây chín giúp con bổ sung chất xơ, vitamin và khoáng chất…; hỗ trợ tăng cường đề kháng đường ruột - nơi cư trú của 70% tế bào miễn dịch.

Trẻ độ tuổi học đường

Theo “Hướng dẫn dinh dưỡng dự phòng Covid-19”, trẻ em lứa tuổi học đường cần chế độ dinh dưỡng cân đối, phối hợp nhiều loại thực phẩm. Mỗi bữa chính cần trên 10 loại thực phẩm, với số đơn vị dựa trên khuyến cáo của các tầng tháp dinh dưỡng cho trẻ tuổi học đường (bữa ăn chính nên có 2-3 loại thực phẩm cung cấp đạm và 3-5 loại rau củ).

Để xây dựng chế độ ăn uống cân bằng cho con, cha mẹ có thể dựa trên tháp dinh dưỡng cho trẻ từ 6 tuổi. Ảnh: Viện Dinh dưỡng Quốc gia.

Tỷ lệ các chất sinh năng lượng của khẩu phần như sau: Protein cung cấp 13-20% tổng nhu cầu năng lượng, lipid cung cấp từ 20-30% tổng nhu cầu năng lượng, glucid cung cấp khoảng 55-65% tổng nhu cầu năng lượng.

Song song đó, việc tăng cường hoạt động thể lực rất quan trọng. Vận động thường xuyên không chỉ giúp hệ hô hấp và tuần hoàn phát triển tốt, cơ bắp săn chắc, xương chắc khỏe, mà còn góp phần giúp trẻ đạt được mật độ xương tối ưu khi trưởng thành. Bên cạnh lợi ích về thể chất, hoạt động thể lực còn đóng vai trò như “liều thuốc tinh thần” giúp giảm căng thẳng, lo âu và nguy cơ trầm cảm, từ đó hình thành lối sống tích cực và khỏe mạnh ngay từ nhỏ.

Trẻ em và thanh thiếu niên nên hoạt động thể lực tối thiểu 60 phút mỗi ngày, có thể thực hiện cả hình thức vận động mức độ vừa và nặng. Có thể chia thành nhiều lần tập luyện với thời lượng ngắn hơn trong ngày, mỗi lần ít nhất trên 10 phút.