"Cần xác định đúng, rõ lộ trình và các nhiệm vụ ưu tiên trong việc mở rộng và nâng cao chất lượng dạy - học ngoại ngữ. Đối tượng nào, khu vực nào chưa chuẩn bị kịp thì không tạo áp lực không cần thiết. Cần phải chuẩn bị tốt trước khi triển khai trên nguyên tắc đảm bảo chất lượng, hiệu quả, không làm vội, làm ẩu, tránh làm đi rồi phải làm lại".
Bộ trưởng GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ nêu quan điểm khi tổng kết hội thảo “Định hướng chiến lược dạy và học ngoại ngữ giai đoạn 2016-2020” diễn ra tại Hà Nội ngày 11/6.
Tăng cường xã hội hóa
Tham dự hội thảo có các đại biểu là chuyên gia, giảng viên, sinh viên đến từ các trường đại học ngoại ngữ, các khoa ngoại ngữ của một số trường đại học lớn, đại diện giáo viên phổ thông và cán bộ quản lý các sở giáo dục và đào tạo, đại diện một số tổ chức có tham gia đào tạo, bồi dưỡng ngoại ngữ trong và ngoài nước.
Chia sẻ tại hội thảo, bà Cherry Gough, Giám đốc Hội đồng Anh cho rằng: Việt Nam không phải quốc gia duy nhất đối mặt việc làm thế nào để dạy và học tiếng Anh chất lượng.
Ông Michael Cahill, Giám đốc khu vực của National Geographic Learning, thuộc tổ chức giáo dục và đào tạo Cengage Learning, Hoa Kỳ, cũng cho hay chìa khóa tạo đột phá về chất lượng chính là động lực của người dạy và động lực của người học.
Theo tiến sĩ Trần Xuân Thảo - ĐH Tôn Đức Thắng - phổ cập tiếng Anh là cần thiết và cấp bách, cần phải tăng cường xã hội hóa để huy động tối đa các nguồn lực khắc phục tình trạng thiếu giáo viên cũng như các điều kiện phục vụ phổ cập tiếng Anh hiện nay.
Bên cạnh việc tổ chức lại và nâng cao chất lượng hệ thống dạy - học ngoại ngữ chính quy, có thể cho phép học sinh chọn học ngoại ngữ ngoài trường trên cơ sở tự nguyện, miễn là các em đáp ứng được yêu cầu đầu ra.
Theo tiến sĩ Hồ Thị Mĩ Phương, Giám đốc Trung tâm RETRACK SAMEO, muốn đạt được mục tiêu thanh niên Việt Nam có thể tự tin giao tiếp bằng tiếng Anh cần tạo ra nhiều cơ hội giao lưu quốc tế cho thanh niên, không cần tăng giờ dạy chính khóa vì sẽ tạo ra nhiều áp lực cho nhà trường mà nên tăng cường tổ chức các hoạt động dạy học ngoài giờ, phát triển cộng đồng học tập tiếng Anh.
 |
| Bà Cherry Gough, Giám đốc Hội đồng Anh chia sẻ tại Hội thảo. Ảnh: Chinhphu.vn |
Chuyển áp lực thành động lực
Phát biểu tại hội thảo, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho rằng, một trong những thách thức lớn nhất trong việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của Việt Nam chính là khả năng sử dụng tiếng Anh, vì thế cần sớm chuyển việc học tiếng Anh từ áp lực thành động lực và đẩy nhanh việc phổ cập tiếng Anh cho các đối tượng tham gia vào quá trình hội nhập, đặc biệt cho giới trẻ.
Bộ trưởng chỉ rõ, một trong những nhiệm vụ cần ưu tiên triển khai là đánh giá, đúc kết các bài học kinh nghiệm trong triển khai dạy và học ngoại ngữ thời gian qua để từ đó xây dựng, triển khai hiệu quả chiến lược dạy và học ngoại ngữ theo hướng kiến tạo và hội nhập trên cơ sở tăng cường hợp tác với các quốc gia và các tổ chức quốc tế có nhiều kinh nghiệm trong việc dạy và học ngoại ngữ, đặc biệt là các quốc gia (như Singapore) đã thành công trong việc phát triển tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai.
Bộ trưởng lưu ý cần tập trung đầu tư vào các cấu phần: Bồi dưỡng nâng cao năng lực người dạy, nâng cao chất lượng nguồn học liệu và phương tiện dạy học, nâng cao chất lượng công tác khảo thí nhằm đáp ứng nhu cầu học tập ngoại ngữ, nhất là tiếng Anh cho mọi đối tượng người học.
Việc đào tạo, bồi dưỡng giáo viên cần cập nhật với xu thế tự học, tự bồi dưỡng thường xuyên, liên tục, ngay tại chỗ trên cơ sở nguồn học liệu trực tuyến và sự hỗ trợ giữa các đồng nghiệp. Bên cạnh đó, cần tăng cường trao đổi chuyên gia, giảng viên, giáo viên và tình nguyện viên với các nước bản ngữ để tạo môi trường giao tiếp, nâng cao năng lực ngoại ngữ của đối tác Việt Nam.
Chương trình, tài liệu, phương tiện dạy và học ngoại ngữ phải đảm bảo chất lượng trên cơ sở phù hợp với nhu cầu của từng nhóm đối tượng người học, trong đó chú trọng hơn tới nhu cầu học ngoại ngữ rất đa dạng của giới trẻ; tăng cường sử dụng các giải pháp công nghệ (digital platform), các phương tiện phát thanh, truyền hình, để hỗ trợ tất cả các đối tượng người học có thể tiếp cận bình đẳng với ngoại ngữ, có thể học mọi nơi, mọi lúc và đạt được năng lực sử dụng ngoại ngữ như mong muốn.
Không làm vội, làm ẩu
Bộ trưởng cũng lưu ý cần xác định đúng, rõ lộ trình và các nhiệm vụ ưu tiên trong việc mở rộng và nâng cao chất lượng dạy - học ngoại ngữ. Đối tượng nào, khu vực nào chưa chuẩn bị kịp thì không tạo áp lực không cần thiết. Cần phải chuẩn bị tốt trước khi triển khai trên nguyên tắc đảm bảo chất lượng, hiệu quả, không làm vội, làm ẩu, tránh làm đi rồi phải làm lại. Các địa phương, đơn vị chủ động đề xuất lộ trình, kế hoạch phù hợp nhu cầu và điều kiện tổ chức dạy - học ngoại ngữ của địa phương, đơn vị.
Về công tác khảo thí, Bộ trưởng chỉ đạo xây dựng hệ thống đánh giá chất lượng của Việt Nam cập nhật với chuẩn quốc tế, dựa vào nguồn lực chuyên môn trong nước và phối hợp với các chuyên gia, tổ chức tư vấn, trung tâm khảo thí quốc tế.
Cần đánh giá thường xuyên năng lực của các trung tâm khảo thí, đặc biệt là 10 trung tâm được Bộ giới thiệu tổ chức kỳ thi đánh giá năng lực tiếng Anh theo Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc; đẩy nhanh xây dựng trung tâm đánh giá ngoại ngữ độc lập cấp quốc gia để hỗ trợ và giám sát công tác khảo thí ngoại ngữ trong cả nước. Cương quyết đóng cửa các trung tâm khảo thí không đảm bảo chất lượng, có biểu hiện tiêu cực.
