Bồi thường cho ông Nguyễn Thanh Chấn quá lớn

Sáng 9/1, Ủy ban Thường vụ Quốc hội họp phiên thứ 6, cho ý kiến về những vấn đề khách nhau của Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.

Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hoà Bình cho hay theo nguyên tắc cơ quan nào ra quyết định cuối cùng tạo nên oan sai thì cơ quan đó phải xin lỗi và chịu trách nhiệm bồi thường. Tỷ lệ bồi thường chiếm tỷ lệ rất nhỏ nhưng vấn đề của nó để lại rất lớn.

Theo ông Bình, quá trình tạo nên lỗi gây ra trong cả giai đoạn dài. Việc cơ quan sau cùng phải xin lỗi là đúng nhưng quy trách nhiệm ra thì phải xử lý tất cả, tránh để cơ quan này đẩy qua cơ quan kia.

Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình. Ảnh: Quochoi.vn.

Ông Bình đánh giá bồi thường Nhà nước là một quy định rất dũng cảm vì không phải quốc gia nào cũng thực hiện việc này.

“Ở một số nước họ thường chấp nhận những sai sót trong hoạt động tố tụng là chuyện bình thường, nhưng ở nước ra, với trách nhiệm trước nhân dân, nhà nước sẽ bồi thường khi xác định có lỗi chủ quan”, ông Bình nói.

Người đứng đầu TAND Tối cao cho biết, cái khó nhất là định lượng mức bồi thường chứ không phải nguồn tiền bồi thường. Về nguồn tiền này, ông Bình cho rằng có áp lực từ phía dư luận khi nhiều ý kiến cho rằng không thể lấy tiền thuế của dân bồi thường những oan sai do cán bộ trong cơ quan bảo vệ pháp luật gây ra.

“Ở các nước như Australia, người ta hình thành quỹ để bồi thường oan sai, nhưng chúng ta không đồng tình hướng này. Nếu không chấp nhận thì chúng ta vẫn phải chịu áp lực trước câu hỏi tiền thuế của dân sao mang đi bồi thường cho những sai sót của cán bộ?”, ông Bình chia sẻ.

Cũng theo ông Bình, có những khoản bồi thường tính rất dễ, như tính theo mức lương cơ sở, nhưng cũng có những khoản không thể định lượng được như thiệt hại về tinh thần, về danh dự…

Lấy dẫn chứng vụ ông Nguyễn Thanh Chấn (Bắc Giang), ông Bình cho rằng anh em làm nhiệm vụ khi vận dụng và giải quyết bồi thường đã nhận định việc vận dụng không đúng dẫn đến mức bồi thường quá lớn. Tuy nhiên, nếu không đạt mức đó thì người dân không chịu.

So sánh với vụ ông Huỳnh Văn Nén đang được đàm phán, thoả thuận, Chánh án TAND Tối cao cho rằng nếu làm theo đúng quy định của Bộ Tài chính thì mức bồi thường cho ông Nén sẽ rất hạn chế và chênh lệch khá cao so với vụ ông Chấn, dù ông này ngồi tù dài hơn ông Chấn đến 7 năm.

Bà Nguyễn Thanh Hải, Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện, cũng cho rằng nên có khoản độc lập để bồi thường oan sai. Điều này tạo ra tính minh bạch, rõ ràng để người dân không còn băn khoăn việc lấy tiền nhà nước bồi thường oan sai do cá nhân cán bộ gây ra.

Tuy nhiên, Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển và Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đều không đồng tình việc thành lập quỹ bồi thường oan sai, vì thành lập quỹ sẽ làm phát sinh nhiều thứ, trong khi đó xét về bản chất thì đó cũng vẫn là tiền từ ngân sách nhà nước.