Trong phiên xử đại án Oceanbank, Nguyễn Minh Thu (44 tuổi, cựu HĐQT, cựu Tổng giám đốc Oceanbank) khai đã chi hàng chục tỷ đồng để “chăm sóc” 3 khách hàng lớn thuộc nhóm Dầu khí, gồm Tổng công ty Dầu Việt Nam (PVoil); Liên doanh Dầu khí Việt - Nga (Vietsovpetro) và Công ty TNHH MTV Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR).
Tuy nhiên, khi được triệu tập đến tòa, lãnh đạo Vietsovpetro và Lọc hóa dầu Bình Sơn đều bác bỏ. Họ khẳng định lời khai của bị cáo Thu không đúng, một chiều. Ông Đinh Văn Ngọc (Tổng giám đốc Công ty lọc hóa dầu Bình Sơn giai đoạn 2012-2015) còn đề nghị HĐXX xem xét xử lý Thu về tội Vu khống.
 |
| Luật sư Lại Văn Doãn. Ảnh: NVCC. |
Về diễn biến này, ông Lại Văn Doãn (Giám đốc Công ty luật Trung Nam Thái, Đoàn luật sư Hà Nội) gửi đến Zing.vn bài phân tích của mình. Ông Doãn là một trong số những luật sư tham tham bào chữa cho các bị cáo trong vụ án Hà Văn Thắm.
Nhận hối lộ 300 triệu trở lên có thể bị tử hình
Theo Điều 122 Bộ luật Hình sự sửa đổi bổ sung năm 2009 về tội Vu khống, có 3 hành vi sẽ bị xem xét.
Thứ nhất là hành vi bịa đặt - chưa được luật hóa thành khái niệm cụ thể, song có thể hiểu là người phạm tội đưa ra những thông tin không đúng sự thật, tự nghĩ ra một điều gì đó chưa xảy ra hoặc không có trên thực tế về người khác.
Thứ hai là hành vi loan truyền những điều biết rõ là bịa đặt nhưng vẫn cố tình phổ biến thông tin này rộng rãi ra bên ngoài.
Thứ ba là hành vi bịa đặt là người khác phạm tội và tố cáo họ trước cơ quan có thẩm quyền. Đây là hành vi tố cáo trước cơ quan có thẩm quyền về một tội phạm xảy ra và người thực hiện tội phạm mà hoàn toàn không có thực. Về mặt chủ quan, khi thực hiện hành vi này người phạm tội biết rõ người mình tố giác không có hành vi phạm tội nhưng vẫn tố giác họ.
 |
| Trong phiên xét xử ngày 9/9, Thu khai chi tiền “chăm sóc” cho lãnh đạo Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn gần 19 tỷ đồng. Ảnh, đồ họa: Việt Hùng - Bá Chiêm. |
Trong vụ đại án Oceanbank, theo cáo trạng và hồ sơ vụ án, bị cáo Thu khai đã trực tiếp chi “chăm sóc” 3 khách hàng lớn thuộc nhóm Dầu khí gồm: Tổng công ty Dầu Việt Nam (PVoil) với số tiền 15,7 tỷ đồng; Liên doanh Dầu khí Việt - Nga (Vietsovpetro) là 22,7 tỷ đồng; Công ty TNHH MTV Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) 9,8 tỷ đồng.
Khoản 4, Điều 279 Bộ luật hình sự: Tội nhận hối lộ
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù hai mươi năm, tù chung thân hoặc tử hình:
a) Của hối lộ có giá trị từ ba trăm triệu đồng trở lên;
b) Gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng khác.
Trong phiên xét xử ngày 9/9, Thu khai thêm chi tiền “chăm sóc” cho lãnh đạo Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn gần 19 tỷ đồng, tăng gần 10 tỷ so với quy kết của cáo trạng.
Lời khai trên của Thu trong hồ sơ vụ án và ở phiên tòa ngày 9/9 và 11/9 hiện chưa được cơ quan điều tra làm rõ. Trong trường hợp cơ quan điều tra tiến hành xác minh lời khai của bị cáo Thu là đúng, những cá nhân đã nhận tiền là những người có chức vụ, quyền hạn nhưng đã lợi dụng vị trí chức vụ, quyền hạn của mình để nhận tiền.
Tùy thuộc vào số tiền nhận hối lộ theo kết luận, những người này có thể sẽ bị truy tố theo các khoản tương ứng về tội Nhận hối lộ, quy định tại Điều 279 Bộ luật hình sự, với khung hình phạt từ 2 năm đến tử hình.
 |
| Ông Đinh Văn Ngọc đề nghị tòa xử lý Nguyễn Minh Thu về tội Vu khống. Ảnh: Việt Hùng. |
Nguyễn Minh Thu có phạm tội Vu khống?
Trường hợp cơ quan điều tra không đủ căn cứ khẳng định lời khai của bị cáo Thu là đúng thì việc xem xét bị cáo này có phạm tội Vu khống theo như đề nghị của những người bị tố cáo hay không, cần phải xác định rõ các yếu tố theo quy định tại Điều 122 Bộ luật Hình sự như phân tích ở trên.
Theo đó, cơ quan điều tra phải xác định được lời của Thu là cố tình “bịa đặt” ra sự việc đưa hối lộ cho những cá nhân này. Để xác minh bị cáo Thu có phải cố tình bịa đặt hay không, cơ quan điều tra có thể dựa vào lời khai của các bị cáo khác và tìm hiểu động cơ, mục đích và diễn biến khách quan của vụ việc.
Nếu lời khai của Thu phù hợp với lời khai của các bị cáo khác về việc đưa hối lộ, dù số tiền có thể không chính xác và cơ quan điều tra không đủ chứng cứ xác minh hành vi này thì theo quan điểm của tôi “không đủ căn cứ để xem xét trách nhiệm hình sự với Thu về tội Vu khống”.
Việc cơ quan điều tra không xác minh được hành vi phạm tội có xảy ra trên thực tế hay không, không đồng nghĩa với việc sự việc đó có xảy ra trên thực tế hay không.
Trong hoàn cảnh này, Thu khai với cơ quan điều tra khi đang bị điều tra về hành vi phạm tội và đang bị xét xử về các hành vi phạm tội này. Việc khai nhận hành vi đưa tiền “chăm sóc” của Thu là để diễn giải đường đi của số tiền mà bị cáo có trách nhiệm quản lý, giúp cơ quan điều tra tiến hành xác minh làm rõ. Trong thực tế, có rất nhiều hành vi xảy ra nhưng các dấu vết đã bị xóa hết thì cơ quan điều tra cũng không thể làm rõ thì cũng là điều dễ hiểu.
Vì vậy, để khẳng định hành vi khai đưa tiền “chăm sóc” của bị cáo Thu cho 3 khách hàng lớn thuộc nhóm Dầu khí có phạm tội Vu khống hay không sẽ căn cứ vào kết quả điều tra xác minh của cơ quan điều tra và quan điểm của các cơ quan tiến hành tố tụng.
