Trong buổi tư vấn trực tuyến “Tiêm vaccine phòng 6 bệnh nguy hiểm - Món quà sức khoẻ mừng con chào đời trọn vẹn”, bác sĩ Trương Hữu Khanh, Nguyên Trưởng khoa nhiễm - Thần kinh Bệnh viện Nhi đồng 1, đã đưa ra nhiều thông tin hữu ích.
- Thưa bác sĩ, nhóm trẻ từ 0-2 tuổi thường gặp những căn bệnh nguy hiểm nào?
- Trẻ nhỏ sau khi ra đời, miễn dịch được truyền từ mẹ chỉ tồn tại một thời gian ngắn. Trong khi đó, môi trường xung quanh lại có nhiều tác nhân gây bệnh. Các căn bệnh nguy hiểm ở độ tuổi này phải kể đến lao, viêm gan siêu vi B, bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt, bệnh do vi khuẩn Hib. Ngoài ra, trẻ có nguy cơ mắc các bệnh chưa có vaccine như tay chân miệng. Các vaccine ngừa bệnh sởi, thuỷ đậu chỉ có thể tiêm khi trẻ lớn hơn.
 |
| BS Trương Hữu Khanh từng có nhiều năm công tác tại khoa Nhiễm - Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1. |
Vì trẻ càng nhỏ càng dễ mắc bệnh và dễ có biến chứng, nên việc phòng ngừa những căn bệnh này rất quan trọng.
- Bác sĩ có thể chia sẻ thêm thông tin về vaccine 6 trong 1 đang được sử dụng để phòng các bệnh kể trên?
- Vaccine là “món quà” ý nghĩa của khoa học, giúp bảo vệ trẻ khỏi sự tấn công của các bệnh truyền nhiễm. Khi mới chào đời, phần lớn trẻ sẽ được tiêm mũi phòng bệnh lao BCG, viêm gan B và sau đó là các mũi 6 trong 1. Tiêm vaccine 6 trong 1 đủ liều và đúng lịch đóng vai trò quan trọng.
Lịch tiêm vaccine 6 trong 1 gồm 4 mũi. Trong đó có 3 mũi cơ bản với mũi đầu tiên cần được tiêm lúc trẻ 1,5-2 tháng. Sau đó, các mũi còn lại triển khai theo phác đồ cách nhau 1-2 tháng (cố gắng hoàn thành 3 mũi này trong 6 tháng đầu) và 1 mũi tiêm nhắc khi trẻ đủ 15-18 tháng. Hoàn thành đủ liều và đúng lịch vắc-xin 6 trong 1 trong 2 năm đầu đời sẽ giúp bảo vệ trẻ trước các tác nhân gây bệnh.
Ngay từ giai đoạn thai kỳ, mẹ nên chủ động tìm hiểu và lựa chọn loại vaccine để phòng ngừa cho cả mẹ và con, trong số đó có vaccine 5 trong 1 hoặc 6 trong 1. Vaccine 5 trong 1 đa phần từ chương trình tiêm chủng mở rộng; vaccine 6 trong 1 thuộc tiêm chủng dịch vụ nên có lịch linh hoạt hơn.
Tất cả vaccine 6 trong 1 trên thị trường đều an toàn và có thể tiêm chủng cho trẻ. Vaccine này có dạng pha sẵn và dạng cần phải hoàn nguyên (hòa tan bột Hib với dung môi). Dạng pha sẵn có thể giúp rút ngắn thời gian tiêm do giảm được thời gian chuẩn bị. Phụ huynh nên tham khảo ý kiến bác sĩ để lựa chọn loại vaccine phù hợp nhất cho con.
- Nếu trễ tiêm vaccine thì việc tiêm bù có làm giảm tác dụng của các mũi tiêm không. Còn nếu trễ nhiều mũi thì cần ưu tiên mũi nào thưa bác sĩ?
- Tiêm sớm ngừa sớm, tiêm trễ ngừa trễ, trễ còn hơn không. Đây là ba điều quan trọng cần ghi nhớ. Việc tiêm trễ không làm mất tác dụng phòng bệnh của mũi trước đó. Tuy nhiên, khoảng cách của vaccine không có tối đa, chỉ có tối thiểu. Nếu không may, giữa khoảng cách trễ lịch đó, trẻ có thể nhiễm bệnh. Đây mới là điều nguy hiểm. Như vậy, chỉ có thể nói nếu trễ lịch tiêm, bố mẹ cần cố gắng đưa con đi tiêm bù sớm nhất có thể.
Hầu hết điểm tiêm chủng hiện nay đều lên kế hoạch tư vấn cho phụ huynh, gồm tiêm những mũi nào, mũi quan trọng nhất là gì và thời gian tiêm các mũi đó ra sao. Do đó, ngay khi có cơ hội bù lại cho trẻ, phụ huynh nên đưa con đi tiêm sớm tất cả vaccine đáng lẽ con phải được tiêm trong thời gian giãn cách, tránh mầm bệnh tấn công.
 |
| Bác sĩ Khanh đưa ra 3 điều cần ghi nhớ: Tiêm sớm ngừa sớm, tiêm trễ ngừa trễ, trễ còn hơn không. Ảnh: Shutterstock. |
- Phụ huynh cần phải lưu ý gì về phản ứng thường gặp sau tiêm của trẻ và cách xử trí gì?
- Sau khi tiêm vaccine, ba phản ứng thường thấy nhất ở trẻ là sốt, quấy khóc và đau nhức vị trí tiêm. Các mẹ không nên vì quá lo lắng trước phản ứng này mà bỏ lỡ các mũi tiêm phòng quan trọng cho trẻ.
Trước tiên, bố mẹ nên xem vết tiêm có tấy đỏ hay không. Trong trường hợp chỗ tiêm không đỏ nhưng con vẫn khóc không chịu bú thì có thể kiểm tra bằng cách chạm tay vào để quan sát phản ứng của trẻ. Khi trẻ liên tục khóc vì đau nhức, hãy chườm mát cho con và dùng thuốc giảm đau theo hướng dẫn của bác sĩ nếu cần.
Với trường hợp trẻ nóng sốt, phụ huynh có thể sử dụng paracetamol nhưng cần tuân thủ liều lượng hợp lý. Sau 6, 12 và 24 tiếng chăm sóc, trẻ sẽ dần ổn định và sinh hoạt bình thường trở lại.
Ngoài ra, mẹ nên chia thành nhiều cữ bú để bổ sung đủ nước và năng lượng cho trẻ. Sau cùng, trong bất cứ trường hợp nào, nếu con bỏ cữ hoặc sức ăn chỉ còn 1/3 bình thường, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán và chữa trị kịp thời. Điều quan trọng nhất là các mẹ không nên vì quá lo lắng về phản ứng sau tiêm mà bỏ lỡ các mũi tiêm phòng quan trọng cho trẻ.
Bình luận