|
|
BTC Đường lên đỉnh Olympia nhận được nhiều thắc mắc của khán giả về đáp án 2 câu hỏi Lịch sử trong trận chung kết năm 22. Ảnh: Phạm Thắng. |
Chiều 3/10, BTC Đường lên đỉnh Olympia phản hồi thắc mắc của khán giả về đáp án 2 câu hỏi Lịch sử trong trận chung kết năm 22.
Theo đó, sau khi làm việc với nhà sử học Lê Văn Lan, thành viên Ban cố vấn, chương trình cho biết:
Trong phần thi Về đích của thí sinh Bùi Anh Đức (THPT chuyên Sơn La, Sơn La), chương trình đã hỏi: “Dân gian có những câu: ‘Chu tri rành rành/ Cái đanh nổ lửa/ Con ngựa đứt cương/ Ba vương tập đế/ Cấp kế đi tìm/ Hú tim bắt ập’. Ở đây, ‘Ba vương’ là ba vị vua nào?”.
Đáp án của chương trình: Hiệp Hòa, Kiến Phúc và Hàm Nghi.
Theo nhà sử học Lê Văn Lan, trong sách Kinh Thi Việt Nam (NXB Tri thức - được thực hiện theo ấn bản Kinh Thi Việt Nam của Hàn Thuyên xuất bản cục 1941-1945), tác giả Trương Tửu có đoạn viết về những câu này như sau:
“Chu tri rành rành: nghĩa rằng báo cáo cho mọi người đều biết. Câu thứ hai là: Cái đanh nổ lửa nói về việc quân đội Pháp bắn súng và cửa Đà Nẵng. Câu thứ ba là: Con ngựa đứt cương chỉ sự băng hà của vua Tự Đức và sự rối loạn của triều đình lúc bấy giờ.
 |
| Thí sinh Bùi Anh Đức không giành điểm ở câu hỏi Lịch sử về “Ba vương tập đế”. Ảnh: Phạm Thắng. |
Hồi đó bọn Tường Thuyết chuyên quyền giết hại nhiều người trung thực. Chúng dám làm trái giả di chúc của Tiên Vương, bỏ Dục Đức vào ngục tối, lập Hiệp Hòa làm vua. Sau chúng lại giết Hiệp Hòa đem Kiến Phúc thay vào. Rồi chúng giết lại giết Kiến Phúc để tôn Hàm Nghi lên ngôi báu. Ba ông vua kế tiếp nhau liền liền như thế nên mới có câu: Ba vương tập đế.
Đến triều vua Hàm Nghi thì Thuyết nổi lên bài Pháp và bị thất bại phải đem vua đi trốn. Một mặt quân đội Pháp một lo dẹp loạn, một mặt tìm kế bắt Hàm Nghi cho yên lòng dân. Vì thế mà có câu: Cấp kế đi tìm”.
Nhà sử học Lê Văn Lan xác nhận lại: Việc phế - lập ba vua trên diễn ra trong khoảng một năm chứ không phải trong vòng chưa đầy 4 tháng.
Do đó, BTC khẳng định đáp án “Hiệp Hòa, Kiến Phúc, Hàm Nghi” là không sai.
Câu hỏi gây tranh cãi thứ hai nằm ở phần thi Về đích của thí sinh Vũ Bùi Đình Tùng (THPT chuyên Trần Phú, Hải Phòng). Theo đó, chương trình đã hỏi: “Tấm bản đồ địa lý nào của nước ta vẽ khoảng năm 1838, có ghi hai tên ‘Hoàng Sa’ và ‘Vạn Lý Trường Sa’ thuộc lãnh thổ Việt Nam?”.
Đáp án của chương trình là “Đại Nam nhất thống toàn đồ”. Trong khi đó, thí sinh Đình Tùng trả lời “Đại Nam thống nhất toàn đồ” và được cho điểm.
 |
| Đình Tùng được ban cố vấn cho điểm khi đưa ra câu trả lời “Đại Nam thống nhất toàn đồ”. Ảnh: Phạm Thắng. |
BTC nhấn mạnh ngay tại cuộc thi này, nhà sử học Lê Văn Lan đã có giải thích quyết định cho điểm Đình Tùng như sau: “Trong tổ hợp từ làm tên của bản đồ này, có hai từ ‘thống nhất’, ‘nhất thống’. Ngôn ngữ thế kỷ XIX gọi đó là nhất thống, tức là thu hết cả về làm một. Còn đến thời đại chúng ta, ngôn ngữ ấy thành ra là ‘thống nhất’... Nguyên văn thì phải nói ‘Đại Nam nhất thống toàn đồ’. Nhưng tinh thần của ‘nhất thống’ hay ‘thống nhất’ là một và học sinh đã nói được”.
Nhà sử học Lê Văn Lan cho biết thêm: “Điều quan trọng ở đây, học sinh đã có sự chủ động tìm hiểu, nắm bắt kiến thức về một tấm bản đồ quan trọng, giúp khẳng định chủ quyền không thể chối cãi của Việt Nam với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa; câu trả lời đó cũng không làm người nghe hiểu lầm sang một tấm bản đồ nào khác, tránh tầm chương trích cú. Vì vậy, học sinh hoàn toàn xứng đáng có điểm và phải được điểm với câu trả lời như đã đưa ra”.
Trước đó, nhiều người cho rằng chương trình cho điểm thí sinh Đình Tùng không thỏa đáng. Lý do là đáp án chính xác “Đại Nam nhất thống toàn đồ” là cách đọc của chữ Hán, nếu nói “Đại Nam thống nhất toàn đồ” là sai. Bởi khi nói chữ Hán, phải đọc đúng theo trình tự chữ Hán để ý nghĩa không bị thay đổi.
 |
| Nhà sử học Lê Văn Lan cho rằng không nên quá khắt khe với thí sinh. Ảnh: Ngọc An. |
Còn trong câu hỏi về “Ba vương tập đế”, vua Hàm Nghi được cho là không thể nằm trong câu vè này. Sự kiện “tứ nguyệt tam vương” là từ 19/7 (ngày vua Tự Đức băng hà) đến 29/11/1883 (vua Kiến Phúc lên ngôi).
Còn vua Hàm Nghi lên ngôi 2/8/1884 nên không liên quan đến câu vè “Ba vương tập đế”. Bên cạnh đó, câu vè này đã có từ xa xưa và có quá nhiều dị bản không phù hợp để đưa vào cuộc thi kiến thức.
Trong lần phỏng vấn với Zing nhân kỷ niệm 20 năm phát sóng Đường lên đỉnh Olympia, nhà sử học Lê Văn Lan cho biết khán giả tin ở giám khảo, chuyên gia Lịch sử là ông nên khi thẩm định và phát biểu liên quan tới chuyên môn trong chương trình, ông nhận thức được trách nhiệm của mình.
“Nói cho to tát thì lời phán quyết của tôi quyết định một số phận, sự thành bại, vui mừng hay buồn bực ở các em học sinh. Bởi vậy, tôi thường có hai chủ trương: thận trọng và rộng rãi. Với những gì có thể bỏ qua, không cần bắt bẻ thì để lại, chúc mừng các bạn ấy. Tôi nghĩ 20 năm làm việc với tinh thần như thế là giải pháp thuận”, ông khẳng định.
Trước 2 câu hỏi Lịch sử gây tranh cãi, ngay sáng 2/10, BTC thừa nhận thiếu sót trong câu hỏi tiếng Anh dẫn đến sai lệch điểm số chung cuộc của 2/4 nhà leo núi nhưng không làm thay đổi kết quả.
Đây không phải lần hiếm hoi chương trình có tuổi đời lớn nhất của VTV bị khán giả tố sai sót, dẫn tới kết quả không thỏa đáng trong 22 năm phát sóng.
