Gần đây, câu chuyện du lịch cưỡi voi ở Đắk Lắk nhận được nhiều chú ý. Đa số phản đối việc sử dụng voi làm thú cưỡi, phục vụ du lịch. Ngoài ra, hình ảnh những con voi bị thương, nghi do quản tượng đánh cũng khiến nhiều người bức xúc. Tại châu Á, nhiều khu du lịch đã khai thác, sử dụng voi theo cách "có trách nhiệm và đạo đức". Điều này được đánh giá cao và có thể xem như những mô hình tốt để học hỏi.
Samui Elephant Sanctuary (Thái Lan)
Đây là khu bảo tồn, du lịch thân thiện với voi đầu tiên ở đảo Koh Samui, miền Nam Thái Lan. Sứ mệnh khu bảo tồn này đặt ra là "giải cứu những con vật khổng lồ khỏi cuộc sống khổ cực của chúng - nơi voi phải làm việc nhiều giờ liền trong ngành du lịch và khai thác gỗ".
Diện tích rộng lớn của khu bảo tồn đem đến mái nhà cho những con voi. Tại đây, voi không được sử dụng để phục vụ khách du lịch. Thay vào đó, chúng dành cả ngày để dạo chơi, ngủ nghỉ, tắm bùn như cuộc sống bên ngoài tự nhiên. Du khách chỉ có thể cho voi ăn hoặc đi dạo cùng, ngắm nhìn cuộc sống yên bình của chúng.
 |
| Khu bảo tồn trên đảo Samui nhận được nhiều giải thưởng lớn. Ảnh: Samui Holiday. |
Khu bảo tồn cũng đưa ra lệnh cấm cưỡi, ôm vòi, hôn hoặc nằm trên người voi... Nhìn chung, họ hạn chế mọi tác động vật lý của du khách lên con vật.
Samui Elephant Sanctuary đạt nhiều giải thưởng lớn trong lĩnh vực bảo tồn động vật hoang dã. Đáng chú ý là 2 lần liên tiếp giành Giải thưởng Phúc lợi Động vật tốt nhất do cơ quan quản lý du lịch của Thái Lan và Vương quốc Anh trao tặng.
Elephant Valley Project Mondulkiri (Campuchia)
Dự án Thung lũng Voi (EVP) được thành lập vào năm 2007 với diện tích khu bảo tồn khoảng 1.500 ha. Những người sáng lập muốn đem đến mái nhà cho các con voi bị thương do làm việc quá sức. Ngoài ra, EVP cũng góp phần bảo vệ quần thể voi hoang dã còn sót lại tại Campuchia.
Môi trường sống ở EVP được đánh giá là "tự nhiên, không gây căng thẳng cho loài voi châu Á đang có nguy cơ tuyệt chủng". Họ chú trọng 5 quyền tự do của động vật, bao gồm tự do khỏi đói và khát, khó chịu, đau đớn, thương tích hoặc bệnh tật, sợ hãi và đau khổ. Quan trọng nhất, các cá thể voi ở EVP có thể tự do thể hiện các hành vi tự nhiên của chúng.
 |
| EVP quan tâm đến cuộc sống của voi cũng như cố gắng nâng cao chất lượng đời sống người dân địa phương. Ảnh: Shutterstock. |
Số cá thể voi ở EVP chỉ dừng ở mức 9, 10 con. Điều này cho phép chúng có nhiều không gian hơn các khu bảo tồn khác.
Khu bảo tồn không ủng hộ việc du khách cho voi ăn, tắm cùng hay cưỡi chúng. Chỉ một số ít được phép cưỡi trên những con voi lưng trần (không đặt ghế) là các quản tượng được đào tạo. Họ phải trải qua quá trình xây dựng mối quan hệ thân thiết với những con voi và nhận được tình cảm, sự tôn trọng từ chúng.
EVP cũng tạo thêm cơ hội có cuộc sống tốt hơn cho người dân địa phương. Thông qua các chương trình từ thiện, họ đã giúp 2.400 người dân địa phương được nhận bảo hiểm chăm sóc sức khỏe đầy đủ, 300 trẻ em được đi học. Ngoài ra, EVP cũng tổ chức hướng dẫn người dân địa phương về cách khai thác, bảo vệ tài nguyên, sử dụng đất đai hiệu quả.
Mandalao Elephant Conservation (Lào)
Được mệnh danh "đất nước triệu voi", mối quan hệ giữa người dân Lào và những con vật khổng lồ này đã kéo dài hàng nghìn năm. Tuy nhiên, theo thời gian, quá trình công nghiệp hóa, buôn bán động vật hoang dã trái phép đã làm suy thoái môi trường sống của voi. Xung đột giữa con người và voi cũng tăng cao. Hiện nay, lượng voi ở Lào giảm xuống dưới 400 con.
 |
| Du khách có thể đi dạo cùng voi tại khu bảo tồn này. Ảnh: Selective Asia. |
Tại Mandalao có những con voi trong độ tuổi 4-60. Chúng chủ yếu được giải cứu từ các trại nuôi và từng phải làm việc quá sức, không đủ điều kiện y tế. Khu bảo tồn cũng nghiêm cấm việc cưỡi và tổ chức các buổi biểu diễn với voi.
Ngoài ra, họ cũng tăng cường tuần tra ở các ngôi làng xung quanh công viên để giảm thiểu xung đột giữa người và voi. Mặt khác, Mandalao tích cực tuyên truyền lợi ích kinh tế và văn hóa trong việc bảo tồn voi trên các phương tiện truyền thông quốc tế.
Một trong những hoạt động được du khách yêu thích tại đây là "Chuyến đi trị liệu". Du khách sẽ được đi dạo cùng 2 con voi trong hành trình khoảng 2,5 km. Ngoài ra, du khách có thể tham gia hoạt động "Giao tiếp cùng voi" để được chế biến những món ăn đặc biệt cho con vật khổng lồ này. Sau đó, du khách sẽ cho chúng ăn khi tới thăm bờ sông Nam Kahn.
