Theo Viện Y tế và Chất lượng Điều trị Quốc gia Anh - NICE 2020, triệu chứng lâm sàng của hội chứng thần kinh hậu Covid-19 bao gồm đau đầu, chóng mặt; ù tai, mất vị giác và/hoặc khứu giác, rối loạn giấc ngủ, dị cảm, đau nhức cơ, suy giảm nhận thức ("Brain fog", giảm trí nhớ, mất khả năng tập trung), các triệu chứng tâm thần (lo lắng, trầm cảm).
Các bác sĩ khoa Nội tim mạch, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Trị, cho biết sinh lý bệnh của bệnh rất phức tạp, bao gồm tổn thương tế bào thần kinh do virus, viêm thần kinh, tổn thương hàng rào máu não, viêm vi mạch và thiếu oxy máu.
Virus SARS-CoV-2 đi vào qua thụ thể 2 của enzym chuyển đổi angiotensin, có thể làm tổn thương các tế bào nội mô dẫn đến viêm và huyết khối. Hơn nữa, tình trạng đáp ứng viêm toàn thân dẫn đến giảm monoamines và các yếu tố dinh dưỡng, làm tăng glutamate và N-methyl-d-aspartate (NMDA). Những kết quả này gây ra sự khởi phát mới hoặc tái phát của các triệu chứng thần kinh đã có từ trước.
Các chuyên gia khoa Nội tim mạch cho hay tùy thuộc vào tình trạng của từng cá thể, bệnh nhân nên tuân thủ hướng dẫn chung về quản lý và chăm sóc hậu Covid-19. Hiện chưa có khuyến cáo cụ thể điều trị triệu chứng thần kinh hậu Covid-19.
 |
| Triệu chứng lâm sàng của hội chứng thần kinh hậu Covid-19 bao gồm đau đầu, chóng mặt; ù tai, mất vị giác và/hoặc khứu giác, rối loạn giấc ngủ...Ảnh: Norfaziela. |
Thời gian kéo dài các triệu chứng hoặc di chứng của hội chứng hậu Covid-19 vẫn chưa được xác định rõ ràng. Thông thường, các triệu chứng sẽ tự hết. Các bác sĩ cần tránh kê đơn thuốc bừa bãi cho bệnh nhân. Tham vấn chuyên gia chỉ nên sử dụng ở những bệnh nhân có các triệu chứng dai dẳng, nghiêm trọng.
Sau đây là một vài hướng dẫn giúp cải thiện các triệu chứng thần kinh hậu Covid-19:
- Uống đủ nước (2-3 lít nước mỗi ngày).
- Vệ sinh giấc ngủ: Tránh sử dụng caffein và rượu, sử dụng điện thoại/máy tính quá nhiều trước khi đi ngủ. Bạn có thể nghe nhạc nhẹ nhàng hoặc êm dịu khi ngủ trong phòng yên tĩnh, thiếu ánh sáng có thể giúp cải thiện của giấc ngủ. Hỏi ý kiến bác sĩ, tránh tự ý lạm dụng thuốc benzodiazepine.
- Chế độ ăn uống khoa học: Ăn nhiều rau xanh, hoa quả. Bổ sung vitamin C được ghi nhận mang lại lợi ích.
- Chế độ luyện tập: Các bài tập aerobic, luyện thăng bằng, luyện thở và luyện sức bền (bắt đầu với cường độ thấp, nâng dần thời lượng và cường độ) cũng có thể có lợi giúp cải thiện các triệu chứng mệt mỏi. Tránh sử dụng các thuốc giảm đau không kê đơn một cách không cần thiết.
- Đối với các rối loạn về chức năng nhận thức: Lặp lại các bài tập nhận thức, giảm căng thẳng, tham gia câu đố chữ, trò chơi số đơn giản, đọc sách, báo giúp cải thiện khả năng nhận thức.
