|
|
Mụn trứng cá là nỗi lo trong thời gian giáp Tết, khi thời tiết hanh khô. Ảnh: healthdirect. |
Theo dự báo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, không khí lạnh sẽ tiếp tục chi phối thời tiết tại miền Bắc trong thời gian tới. Hà Nội và Đồng bằng Bắc Bộ nhiều khả năng sẽ duy trì trạng thái ngày rét, đêm và sáng sớm rét đậm đến hết ngày 9/12.
Thời tiết lạnh, hanh khô là yếu tố khiến da dễ bị nứt nẻ và xuất hiện mụn trứng cá nếu không được chăm sóc phù hợp. Vấn đề này còn trở nên đáng lo ngại hơn khi Việt Nam đang bước vào khoảng thời gian giáp Tết Nguyên đán.
Những tác nhân gây mụn trứng cá
Theo tiến sĩ, dược sĩ Nguyễn Trang Thúy, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, mụn trứng cá là thuật ngữ y tế để chỉ mụn nhọt. Tình trạng nổi mụn xảy ra khi lỗ chân lông bị bít kín bởi da chết và dầu, đồng thời vi khuẩn tích tụ. Sau đó, da có thể bị viêm và chuyển sang màu đỏ hoặc sưng tấy.
Liên quan tác nhân gây mụn, bác sĩ Đỗ Kim Anh, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, cũng chỉ ra vào thời điểm giao mùa, nhiệt độ giảm mạnh, da dễ khô, nứt nẻ và mất nước, dẫn đến một số bệnh lý da liễu.
Ngoài ra, mức độ da bị ảnh hưởng phụ thuộc nhiều vào các yếu tố như cấu tạo di truyền, loại da, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời…
 |
| Thời tiết lạnh, hanh khô cùng các thói quen ngày Tết tạo điều kiện để mụn trứng cá xuất hiện. Ảnh minh họa: Healthline. |
Mặt khác, tình trạng da nổi mẩn đỏ li ti kèm theo ngứa rát sau khi dùng mỹ phẩm hay sản phẩm chăm sóc da không phù hợp, kém chất lượng cũng rất thường gặp.
"Đa phần bệnh nhân khi ngừng thoa, dấu hiệu này sẽ tự biến mất. Tuy nhiên, khi dùng trở lại sản phẩm đó, da lại bắt đầu nổi mụn nhiều hơn", vị chuyên gia thông tin.
Không chỉ vậy, tình trạng mụn mọc bất thường cũng cảnh báo một số bệnh lý về đường tiêu hóa, rối loạn nội tiết…
Theo thông tin từ Viện Y học Ứng dụng Việt Nam, chế độ ăn uống là một trong những nguyên nhân gây nổi mụn. Đáng nói, trong dịp Tết, việc quá bận rộn, tiêu thụ nhiều bánh, mứt, kẹo, bia, rượu, thức khuya, trang điểm đậm… cũng làm da mặt xấu đi và mụn xuất hiện.
Cụ thể, Tết Nguyên đán là dịp người dân tiêu thụ rượu, bia nhiều hơn bình thường. Tuy nhiên, các sản phẩm này có thể khiến hệ nội tiết bị ức chế và gây mụn. Rượu còn làm mất nước và là tác nhân tổng hợp dẫn đến mụn trứng cá cũng như viêm, tăng cortisol.
Trong khi đó, các loại ngũ cốc đã tinh chế dễ dàng phân hủy trong cơ thể, làm gia tăng lượng đường, từ đó khiến da nổi mụn như bánh mỳ trắng, cơm gạo trắng, ngũ cốc, bánh quy…
Cách giảm mụn và điều trị triệt để
Theo TS Nguyễn Trang Thúy, để giảm mụn trứng cá, việc đầu tiên chúng ta cần làm là rửa mặt không quá 2 lần một ngày. Trong quá trình rửa mặt, người dân nên sử dụng nước ấm, không nóng, đồng thời tránh dùng xà phòng tẩy mạnh.
“Thay vào đó, mọi người nên sử dụng sữa rửa mặt dịu nhẹ, không chứa xà phòng. Không nên tẩy tế bào chết da mặt, vì điều đó có thể khiến tình trạng mụn trở nên trầm trọng hơn và làm tổn thương da”, vị chuyên gia lưu ý.
Mặt khác, chúng ta tuyệt đối không cậy hoặc nặn mụn. Điều này sẽ khiến tình trạng mụn trở nên tồi tệ hơn và làm tổn thương da, đồng thời có thể dẫn đến nhiễm trùng.
TS Thúy cũng khuyến cáo người dân tránh sử dụng các sản phẩm trang điểm và chăm sóc da có chứa dầu.
 |
| Có nhiều cách để giảm cũng như điều trị mụn trứng cá. Tuy nhiên, mỗi người cần tìm được phương pháp phù hợp cho riêng mình. Ảnh minh họa: Self. |
Bà giải thích: “Các sản phẩm này có thể khiến tình trạng mụn trở nên nặng hơn. Nếu bạn sử dụng kem dưỡng ẩm cho da mặt, nên sử dụng kem dưỡng ẩm được khuyến cáo là ‘non-comedogenic’ nghĩa là ‘không chứa các thành phần đã được chứng minh có khả năng gây bít tắc lỗ chân lông’ là tốt nhất”.
Về điều trị, với các trường hợp mụn trứng cá nhẹ, TS Thúy cho hay bệnh nhân có thể thử các thuốc trị mụn không kê đơn có chứa benzoyl peroxide, axit salicylic, adapalene hoặc một số phương pháp điều trị mụn trứng cá khác.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm gặp, bệnh nhân sẽ có phản ứng dị ứng nghiêm trọng với các sản phẩm chứa benzoyl peroxide hoặc axit salicylic. Vì vậy, vị chuyên gia khuyến cáo trong 3 ngày đầu tiên, người bệnh nên thử chúng trên một vùng da nhỏ.
“Nếu tình trạng mụn của bạn không cải thiện sau 3 tháng hoặc bị mụn ở mức từ vừa đến nặng, hãy hỏi ý kiến của bác sĩ về cách xử trí”, TS Thúy nói.
Tại bệnh viện, các bác sĩ có thể điều trị mụn trứng cá bằng cách sử dụng một số loại thuốc khác nhau. Trong nhiều trường hợp, bác sĩ cũng có thể đề nghị thử nhiều loại thuốc cùng lúc.
TS Thúy nhận định: “Không có loại thuốc hoặc sự kết hợp các loại thuốc nào có thể mang lại hiệu quả tốt nhất ở tất cả bệnh nhân. Thay vào đó, thông thường, chúng ta cần thử các loại thuốc khác nhau cho đến khi tìm thấy loại phù hợp nhất”.
Theo đó, một số loại thuốc trị mụn buộc phải bán theo đơn và ngược lại, có những loại không cần đơn. TS Thúy cho rằng các các sĩ có thể sẽ đề nghị bệnh nhân sử dụng một số loại thuốc trị mụn như:
Thuốc bôi trực tiếp lên da
Đây có thể là gel, kem hoặc nước thơm.Thuốc bôi có nhiều loại khác nhau. Một số ví dụ là:
- Retinoids: Đây là những loại thuốc giúp giữ cho lỗ chân lông không bị tắc nghẽn. Ví dụ về retinoids bao gồm tretinoin adapalene và tazarotene. Adapalene có thể được mua mà không cần đơn của bác sĩ. Retinoids cũng có thể giúp cải thiện các vết thâm trên da do mụn.
- Benzoyl peroxide hoặc thuốc kháng sinh: Benzoyl peroxide và thuốc kháng sinh làm giảm mụn trứng cá bằng cách tiêu diệt vi khuẩn bên trong mụn. Chúng cũng giúp giảm viêm. Benzoyl peroxide có sẵn và không cần đơn của bác sĩ. Thuốc kháng sinh khác có sẵn theo đơn.
Các loại thuốc dùng dưới dạng viên uống
- Thuốc kháng sinh: Thuốc kháng sinh hoạt động với cùng cơ chế như gel hoặc kem kháng sinh. Tuy nhiên, chúng có xu hướng mạnh hơn và có thể gây ra các tác dụng phụ khó chịu.
- Thuốc tránh thai hoặc spironolactone: Một số phản ứng trên da dẫn đến mụn trứng cá được kiểm soát bởi hormone. Do đó, thuốc tránh thai đôi khi có thể giúp trị mụn. Spironolactone (biệt dược: Aldactone) là một loại thuốc khác có thể ngăn chặn các hormone làm cho tình trạng mụn trở nên tồi tệ hơn. Một trong những loại thuốc này có thể là lựa chọn cho phụ nữ hoặc những bạn nữ trẻ bị mụn trứng cá.
- Isotretinoin: Isotretinoin là một loại retinoid có dạng viên uống. Loại thuốc này rất hiệu quả đối với mụn trứng cá nặng. Tuy nhiên, nó cũng có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng và dị tật bẩm sinh. Phụ nữ muốn dùng isotretinoin phải tuân theo các quy tắc an toàn rất nghiêm ngặt để tránh thai.
Các phương pháp điều trị khác
Ví dụ về các loại phương pháp điều trị khác có thể giúp ích cho một số người bị mụn trứng cá bao gồm lột da bằng hóa chất và điều trị bằng ánh sáng hoặc tia laser đặc biệt. Những người nhận sử dụng cách này thường xuyên cũng cần áp dụng thêm các phương pháp điều trị mụn trứng cá khác.
Muốn ăn uống lành mạnh nhưng hay stress công việc? Muốn tập thể dục đều đặn nhưng hay làm việc trễ? Mục Sức khỏe của Zing giới thiệu một số sách để đồng hành cùng bạn từ phòng gym đến đường chạy, từ văn phòng đến bếp ăn. Tuyển tập này sẽ cung cấp thêm nhiều lựa chọn, và bớt đi một số nỗi lo trên hành trình cân bằng cuộc sống hiện đại.
