Ở cảng Antwerp, cảnh tượng quen thuộc là khói của nhà máy hóa dầu hòa vào mây, những đường cao tốc len lỏi giữa các bãi đậu xe và nhà kho, nơi các container chất thành đống như những mảnh ghép Lego nhiều màu. Danh tiếng của cảng Antwerp, trung tâm phân loại hàng hóa trên quy mô lục địa, thể hiện trước hết bởi khối lượng hàng hóa mà các máy móc và con người đã bốc dỡ - 238 triệu tấn chỉ riêng năm 2020.
Tiếp tay cho tội phạm
Song Antwerp cũng có "tai tiếng" mà giới chức Bỉ không muốn nhắc tới. Nó là cửa ngõ khổng lồ để ma túy và nhiều loại hàng bất hợp pháp xâm nhập vào châu Âu. Bản thân hải quan Bỉ cũng thừa nhận họ chỉ có thể kiểm tra 1% tổng lượng hàng hóa tại 2 trạm kiểm soát. Người đứng đầu bộ phận chống ma túy của cảng thừa nhận với báo Le Monde rằng một bộ phận quan chức, nhân viên ở cảng đã tiếp tay cho mafia ma túy.
Trong tháng 10, cảnh sát phát hiện 11,5 tấn cocaine với giá trị bán buôn khoảng 530 triệu USD trong một thùng phế liệu kim loại từ Guyana tới cảng Antwerp. Sau nỗ lực điều tra, cảnh sát bắt Willy Van Mechelen, cựu chỉ huy lực lượng chống ma túy của cảnh sát Bỉ, và ông trùm mafia gốc Italy nhưng mang quốc tịch Bỉ. Hơn 20 đồng phạm của họ cũng sa lưới, bao gồm 3 cảnh sát liên bang.
 |
| Cảng Antwerp là một trong những cửa ngõ lớn nhất để cocaine từ Nam Mỹ tràn vào châu Âu. Ảnh: archello.com. |
Nạn tham nhũng trong lực lượng chống ma túy không phải là vấn đề mới ở Antwerp hay Bỉ. Ngay từ năm 2018, ông Bart de Wever, thị trưởng Antwerp hồi đó, đã tuyên bố lượng cocaine mà bọn tội phạm vận chuyển qua cảng Antwerp quá lớn nên chắc chắn nhiều quan chức nhận tiền hối lộ để giúp mafia. Cuộc điều tra ma túy quy mô lớn năm 2019 đã giúp giới chức kết luận mafia xâm nhập sâu vào lực lượng hành pháp.
Số lượng người làm việc ở cảng Antwerp dính líu tới ma túy đang tăng dần, theo Stephan Vanfraechem, người đứng đầu Hiệp hội Doanh nghiệp cảng và vận tải Bỉ (Alfaport). Hồi tháng 8, ông kêu gọi các công ty vận hành cảng biển tham gia cuộc chiến chống mafia ma túy một cách quyết liệt hơn. Quan điểm của ông là hải quan, cảnh sát, hội đồng thành phố, doanh nghiệp, chính phủ liên bang phải hợp tác chặt chẽ với nhau để nâng mức độ hiệu quả của cuộc chiến cam go.
Giải pháp cấp bách mà Vanfraechem nêu là các công ty tư nhân và chính phủ, bao gồm cả hải quan và cảnh sát, phải trao đổi nhiều thông tin hơn. “Các công ty vận chuyển có rất nhiều thông tin về container của họ, nhưng họ không chia sẻ đầy đủ thông tin với hải quan hoặc cảnh sát. Ngược lại, kiểm tra các giải pháp chống ma túy với các doanh nghiệp tư nhân sẽ là điều thú vị đối với hải quan và cảnh sát”, ông bình luận.
Nhiều chính trị gia kiến nghị kiểm tra toàn bộ container qua cảng Antwerp, song Vanfraechem nhắc lại rằng ý tưởng đó không khả thi về mặt kỹ thuật, đồng thời có thể gây nên tình trạng chậm trễ về hậu cần và vận chuyển.
Cách chiêu mộ và đe dọa của tội phạm ma túy
Vanfraechem nói bọn tội phạm có thể giấu cocaine ở mọi nơi trên tàu. “Sức sáng tạo của mafia ma túy là vô hạn, giống trong phim James Bond. Chúng đã đầu tư rất nhiều vào công nghệ thông tin và kỹ thuật xâm nhập máy tính, đồng thời chuyển đổi các chiến thuật với tốc độ cực nhanh. Đó là lý do chúng ta phải tập trung nhiều hơn vào trao đổi kiến thức, công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo”, Vanfraechem nhấn mạnh.
Tuy nhiên, trao đổi thông tin là vấn đề phức tạp. Luật pháp hầu như chưa bảo vệ các cá nhân hoặc công ty tố giác mafia, nên đa số họ chỉ cung cấp thông tin một cách miễn cưỡng, khi nhà chức trách yêu cầu.
“Giới chức hải quan thường thể hiện thái độ tiêu cực với người cung cấp tin nếu họ không bắt được đối tượng tình nghi. Việc bảo vệ nhân chứng cũng đối mặt vô vàn khó khăn. Mọi người thường không muốn làm nhân chứng trong một phiên tòa xét xử tội phạm ma túy vì họ sợ chúng trả thù”, Vanfraechem nói.
 |
| Luật pháp hầu như chưa bảo vệ các cá nhân hoặc công ty tố giác mafia nên đa số họ chỉ cung cấp thông tin một cách miễn cưỡng, khi nhà chức trách yêu cầu. Ảnh: europolog.eu. |
Theo yêu cầu của cảnh sát, ban quản lý cảng Antwerp đã sản xuất các bộ phim và áp phích để cảnh báo người làm việc trong bến tàu không nghe lời dụ dỗ buôn bán ma túy.
“Tội phạm ma túy liên lạc với những người làm việc tại cảng qua WhatsApp, bắt chuyện với họ tại các bãi đậu xe và thậm chí chúng đến các quán cà phê mà công nhân cảng hay tới. Chúng nghe lén và tiếp cận mục tiêu khi chúng cảm thấy ai đó đang thiếu tiền mặt và sẵn sàng kiếm tiền. Nhưng nếu bạn đồng ý một lần, bạn sẽ không thể quay trở lại và trở thành một phần trong mạng lưới của chúng”, Vanfraechem nói.
Nâng cao nhận thức của khoảng 8.500 người lao động tại các bến tàu trong cảng Antwerp là việc cần thiết, song Vanfraechem lưu ý nhà chức trách cũng cần tập trung vào hàng nghìn đối tượng lao động khác trong cảng hoặc liên quan tới cảng.
“Những đối tượng liên quan có thể bao gồm người lao động trong các công ty vận tải biển, nhân viên giao nhận. Họ biết rõ vị trí container bất kỳ trên tàu, nơi chúng được xếp dỡ và bảo quản trong cảng”, ông bình luận.
