Tiến sĩ Nguyễn Duy Hưng, Bệnh viện Da liễu Trung ương cho hay, bệnh viêm da cơ địa (hay còn gọi là bệnh chàm thể tạng, eczema, sẩn ngứa Besnier, Liken đơn dạng mạn tính) là bệnh lý biểu hiện cấp tính, bán cấp hoặc mạn tính. Bệnh có đặc điểm hay tái phát.
Đa số trường hợp bệnh bắt đầu ở thời kỳ sơ sinh, thường vào hai tháng đầu. Thống kê cho thấy 60% trẻ viêm da cơ địa phát bệnh trong năm đầu, 30% trong 5 năm đầu và chỉ có 10% phát bệnh từ 6-20 tuổi. Rất hiếm bệnh nhân phát bệnh khi trưởng thành.
TS Hưng cho biết, bệnh có yếu tố di truyền, 60% người bị viêm da cơ địa có con cũng bị bệnh này. Nếu cả bố mẹ đều bị viêm da cơ địa, tới 80% con sẽ bị bệnh. Ngoài ra, bệnh hay xuất hiện ở những người có bệnh dị ứng khác như hen, viêm mũi dị ứng, 35% trẻ viêm da cơ địa có biểu hiện hen trong cuộc đời.
 |
| Biểu hiện đặc trưng của bệnh viêm da cơ địa. Ảnh: Sa
linetherapy. |
Viêm da cơ địa với triệu chứng điển hình là các thương tổn da khô kèm theo ngứa. Do ngứa gãi nhiều khiến da bị dày, bệnh nhân càng ngứa và gãi gây nên vòng bệnh lý “ngứa - gãi” càng làm cho bệnh nặng hơn và có nguy cơ bị bội nhiễm vi trùng.
Viêm da cơ đại thường phát triển vào mùa thu đông. Các yếu tố làm bệnh khởi phát và nặng lên bao gồm các dị nguyên trong không khí như các chất thải của rệp nhà, len dạ; ngoại độc tố của tụ cầu trùng vàng; dị ứng nguyên nội sinh hoặc một số thức ăn cũng có thể làm bệnh phát triển như trứng, sữa, lạc, đậu tương, cá, bột mỳ…
Tiến triển bệnh
Vẫn theo TS Hưng, bệnh viêm da cơ đại có triệu chứng chung là khô da, ban đỏ, ngứa tạo thành vòng xoắn bệnh lý: ngứa - gãi - ban đỏ - ngứa... Vị trí hay gặp trên mặt, trán, mặt gấp các chi, gáy, mi mắt, cổ tay, mu tay, mu chân, trường hợp nặng có thể lan toàn thân. Ngoài ra, người bệnh còn có các triệu chứng khác như viêm mũi dị ứng, viêm kết mạc mắt và viêm ngứa họng, hen.
Ở giai đoạn cấp tính, bệnh có biểu hiện là xuất hiện các đám da đỏ ranh giới không rõ, các sẩn và đám sẩn, mụn nước tiết dịch, không có vẩy da. Da bị phù nề, chảy dịch, đóng vảy tiết. Các vết xước do gãi tạo vết chợt, bội nhiễm tụ cầu tạo các mụn mủ và vẩy tiết vàng. Bệnh thường khư trú ở trán, má, cằm, nặng hơn có thể lan ra tay, thân mình.
Biểu hiện bán cấp với các triệu chứng nhẹ hơn, da không phù nề, tiết dịch.
Còn với giai đoạn mạn tính, da dày thâm, ranh giới rõ, liken hoá, các vết nứt đau. Đây là hậu quả của việc bệnh nhân ngứa gãi nhiều. Thương tổn hay gặp ở các nếp gấp lớn, lòng bàn tay, bàn chân, các ngón, cổ, gáy, cổ tay, cẳng chân.
Điều trị bệnh như thế nào?
Vẫn theo TS Hưng, viêm da cơ địa nếu không được điều trị sẽ tiến triển trong nhiều tháng, nhiều năm. Khoảng gần 50% bệnh khỏi khi ở tuổi thiếu niên, song nhiều trường hợp bệnh tồn tại lâu trong nhiều năm cho đến tuổi trưởng thành. Nhiều bệnh nhân bị hen hoặc các bệnh dị ứng khác.
Về điều trị, chuyên gia cho biết tùy theo giai đoạn của bệnh sẽ có các hướng điều trị thích hợp. Trong đó, người bệnh cần lưu ý tránh chà xát, không gãi. Đồng thời bác sĩ cho các thuốc bôi, thuốc uống chống ngứa cho bệnh nhân.
Ngoài ra, kem dưỡng ẩm rất cần thiết vừa có tác dụng chống khô da vừa có tác dụng tránh ngứa, hạn chế tái phát. Kem dưỡng ẩm phải được sử dụng hàng ngày và dùng lâu dài sau khi triệu chứng đã được cải thiện. Người bệnh cần được loại trừ và tránh các chất gây dị ứng, chống nhiễm tụ cầu bằng thuốc kháng sinh bôi hoặc uống, kháng histamin chống ngứa...
