Khi nhận được một món đồ chơi, trẻ thường trải qua 3 giai đoạn:
- Giai đoạn 1: Chú ý và tỏ ra quan tâm
- Giai đoạn 2: Chủ động tham gia và khám phá nhưng luôn tìm cách giao tiếp với bạn bằng cử chỉ, ánh mắt hoặc lời nói.
- Giai đoạn 3: Tự bé sẽ chơi và khám phá món đồ chơi
Một món đồ chơi giúp bé thông minh khi cùng trải qua giai đoạn 2, lúc này nhiều liên kết thần kinh của não bộ phát triển. Nhiều trẻ chỉ vừa chú ý ở giai đoạn 1 nhưng bạn không tạo không gian để cùng bé khám phá hoặc tự chơi một mình. Bé sẽ có xu hướng chuyển nhanh qua giai đoạn 3, những liên kết cần có để tạo sự phân tích, đánh giá và so sánh không diễn ra.
Nhiều cha mẹ tìm mua những đồ chơi có công nghệ thông minh hay các loại game, chương trình giúp trẻ phát triển trí tuệ, đọc chữ, học toán. Tuy nhiên, cấp độ thông minh của đồ chơi không nằm ở công nghệ. Đồ chơi phải phù hợp với độ tuổi trẻ mới phát huy được khả năng này.
 |
| Một món đồ chơi giúp bé thông minh khi cùng trải qua giai đoạn 2, lúc này nhiều liên kết thần kinh của não bộ phát triển. Ảnh: Lepotaizdravlje. |
Dưới đây là 4 cấp độ thông minh của đồ chơi được Viện Hoàng gia Nhi khoa Anh đề cập:
Cấp độ 1: "Tôi có bộ mặt thu hút"
Việc thu hút một đứa trẻ rất khó, nhưng chúng thường tuân theo những nguyên tắc như:
- Độ tuổi dưới 6 tháng: Trẻ thích món đồ cấu trúc tròn, vuông đơn giản, không cần góc cạnh và chi tiết phức tạp. Màu sắc nên sử dụng là vàng, đỏ, xanh, đen hoặc trắng.
- Độ tuổi 6-12 tháng: Đồ chơi cũng gần giống cho độ tuổi dưới 6 tháng, nhưng có thêm tiếng kêu khi bóp, bánh xe có thể lăn hoặc kéo, kết hợp 2-3 chất liệu khác nhau.
- Độ tuổi 1-4 tuổi: Đồ chơi bắt đầu có hình thể phản ánh gần giống với đời thực. Hoạt động bé thường chơi gắn liền với những món đồ chơi này là: Khám phá cấu trúc (tháo gỡ, đập 2 vật vào nhau); khám phá không gian (thả/ném đồ chơi), khám phá cảm xúc thông qua các trò chơi nhập vai (chơi đồ hàng, chơi mẹ con với gấu bông).
Cấp độ 2: "Tôi luôn an toàn với trẻ"
Chọn đồ chơi cho trẻ phải đảm bảo an toàn tuyệt đối.
- Tất cả món đồ chơi không nên nhỏ hơn chu vi miệng của bé, dễ gia tăng nguy cơ hóc, đặc biệt các bé dưới 3 tuổi.
- Không chứa các cạnh sắc nhọn.
- Không chứa chất độc, vật liệu nên bằng vải, giấy hoặc nhựa an toàn (không chứa BPA).
- Tránh các đồ chơi gây bỏng (pháo hoa cầm tay) hoặc gây hóc.
 |
| Chọn đồ chơi phải đảm bảo an toàn tuyệt đối. Ảnh: Parents |
Cấp độ 3: "Tôi không hướng trẻ về bạo lực hay hành vi khiếm nhã"
Trẻ bị ảnh hưởng khá nhiều từ đồ chơi trong suốt thời gian ấu thơ. Theo Cơ quan quản lý đồ chơi của Anh Quốc, từ 9 tháng tuổi, trẻ sẽ dần phát triển nhận biết về món đồ chơi theo giới tính bé trai hoặc bé gái. Đó cũng là thời điểm trẻ bắt đầu tiếp thu và nhận biết về tính chất bạo lực, hành vi suy thoái đạo đức của những món đồ chơi không lành mạnh.
Xây dựng tình yêu và ước mơ của trẻ về những vị anh hùng, siêu nhân lực lưỡng là điều không sai, nhưng bạn hãy tránh chọn đồ chơi thiên hướng bạo lực như mang theo súng, kiếm hoặc yếu tố gây shock (ví dụ nhân vật mặc đồ bikini, lộ những vùng nhạy cảm).
Ngoài ra, đồ chơi thể hiện thiên lệch, phân biệt đối xử giữa nghèo và giàu, phân biệt màu da, phân biệt giới tính cũng cần nên tránh cho các bé từ 9 tháng tuổi trở lên.
Cấp độ 4: "Tôi được làm bởi chính bạn"
Những món đồ chơi mà chính bạn cùng bé làm được xem là cấp độ cao nhất của trí tuệ. Chúng không chỉ phát triển trí sáng tạo và học hỏi của đứa trẻ, mà còn tăng khả năng giao tiếp và giải quyết vấn đề.
Có nhiều cách để bạn và bé cùng tạo ra một món đồ chơi. Hãy bắt đầu với những vật dụng quanh nhà và một lời đề nghị để bé tham gia. Sau khi làm xong, bạn có thể cùng bé chia sẻ trách nhiệm xã hội, điều mà mọi đứa trẻ sẽ học được ở những món đồ chơi ở cấp độ cao này. Ví dụ, xây dựng trách nhiệm chia sẻ cùng mẹ dọn dẹp đồ chơi của trẻ.
