Nhọt là tình trạng viêm cấp tính, gây hoại tử nang lông và tổ chức xung quanh nó. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, vị trí thường xuất hiện là vùng đầu, mặt cổ, nách, vai và mông.
Khi nhọt hình thành ngay mí mắt, người dân thường gọi là mụn lẹo. Nhọt ở quanh miệng gọi là đinh râu, còn ở vùng mặt sau của cơ thể như gáy, lưng, mông là hậu bối.
Không thể chủ quan
Hậu bối (carbuncle) là bệnh lý gây ra bởi một nhóm nhọt liền kề nhau, chứa mủ, hoại tử lan sâu rộng xuống lớp mỡ và mô liên kết. Nguyên nhân là vi khuẩn tụ cầu vàng - Staphylococcus aureus - xâm nhập vào nang lông gây nên. Bệnh thường gặp và diễn biến nặng nề hơn ở những người già có nhiều bệnh lý kết hợp như đái tháo đường, béo phì, suy giảm miễn dịch hoặc vệ sinh cơ thể kém.
Mụn nhọt thông thường có thể tiến triển viêm, tấy đỏ rồi hóa mủ dần trong vòng 4 đến 7 ngày sau đó vỡ thoát mủ, lành sẹo và tự khỏi. Tuy nhiên, đối với hậu bối, bệnh thường tiến triển nặng nề, sau 2 đến 3 ngày sẽ tổn thương sẽ lan rộng, hóa mủ và tạo thành những ổ áp-xe. Sau đó, chúng có thể vỡ ra, chảy dịch màu trắng hoặc dịch có màu hồng kem.
 |
| Nhọt ở quanh miệng gọi là đinh râu, còn ở vùng mặt sau của cơ thể như gáy, lưng, mông là hậu bối. Ảnh: Areademulher. |
Lâu ngày, chúng sẽ tiến triển hoại tử tổ chức dưới da lan rộng, đặc biệt có thể dẫn tới viêm tấy lan tỏa, nhiễm khuẩn huyết, thậm chí dẫn đến tử vong. Do đó, hậu bối không thể tự khỏi theo cách thay băng gạc thông thường hoặc tự uống thuốc. Người bệnh cần có sự can thiệp như chích rạch dẫn lưu mủ và điều trị theo bác sĩ chuyên khoa.
Khuyến cáo
Khi nhọt xuất hiện, bạn không được tự ý nặn, hút, chườm nóng, lạnh hoặc đắp lá. Bệnh có thể nhiễm trùng nặng nề hơn, thậm chí nhiễm khuẩn huyết.
Trường hợp nhẹ, không có biểu hiện đau nhức, sốt, có thể đợi vài ngày cho mụn "chín" và tự vỡ. Bạn dùng bông y tế vô khuẩn thấm dịch, lấy mủ ra ngoài, sau đó rửa lại bằng dung dịch sát khuẩn Betadin hoặc cồn Iod (spiritus iodi concentratus), tránh làm tổn thương thêm vùng vừa được tháo mủ.
Người dân tuyệt đối không đắp lá, thuốc theo chỉ dẫn của người không có chuyên môn để tránh những hậu quả không mong muốn xảy ra.
Nếu nhọt phát triển to nhanh, đau nhức nhiều, chúng không thể tự khỏi khi điều trị tại nhà, bạn phải nhanh chóng đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Để phòng tránh mụn nhọt và hậu bối, người dân cần giữ gìn vệ sinh cơ thể và môi trường sống thật tốt bằng cách lau chùi nhà cửa sạch sẽ, phòng ngủ thoáng mát, chăn gối cần được giặt sạch phơi nắng thường xuyên, thay quần áo mỗi khi bẩn.
Hãy xây dựng nếp sống lành mạnh như ăn uống đủ chất dinh dưỡng, luyện tập thể dục thể thao để nâng cao thể trạng và sức bền miễn dịch. Bạn nên hạn chế đồ ăn nhiều đường và chất kích thích, đặc biệt đối với những bệnh nhân có tiền sử đái tháo đường.
Điều dưỡng Nguyễn Thị Nhung làm việc tại Trung tâm Phẫu thuật Sọ mặt và Tạo hình, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.
