Cái tên nào sẽ lên ngôi tại Oscar 2021?

Ngày 9/2/2020, lễ trao Giải Oscar lần thứ 92 được tổ chức tại Los Angeles (Mỹ) xảy ra nhiều bất ngờ, như việc Parasite của đạo diễn người Hàn Quốc Bong Joon-ho trở thành bộ phim châu Á đầu tiên giành giải thưởng cao nhất, hay The Irishman của huyền thoại Martin Scorsese phải ra về “tay trắng” dù nhận 10 đề cử.

Song, Hollywood nói riêng, và cả nền điện ảnh thế giới nói chung, có lẽ không thể nghĩ rằng bất ngờ lớn nhất sẽ đến với họ không phải tại ngày hội điện ảnh lớn nhất hành tinh, mà là những gì ập đến với họ trong những tháng ngày sau đó

142 triệu người mắc bệnh, trên 3 triệu người thiệt mạng, đại dịch Covid-19 khiến cuộc sống của người dân trên khắp thế giới phải ngừng trệ, biến những hoạt động giải trí tưởng chừng đơn giản như đi du lịch, tham gia các lễ hội đông người trở thành điều xa xỉ tại rất nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ.

Nằm ở đáy sâu nhất của vòng xoáy ấy chính là ngành điện ảnh. Khi mà gần như toàn bộ hệ thống rạp phim trên toàn cầu phải đóng cửa để ngăn ngừa dịch bệnh lây lan, khi mà các phim trường, các đoàn phim phải ngừng hoạt động vì lệnh phong toả, giãn cánh triền miên, thì điện ảnh truyền thống gần như rơi vào trạng thái tê liệt.

Cứ như thế, suốt hơn một năm kể từ ngày đại dịch bùng phát, niềm vui của người yêu phim ảnh, của người làm nghề điện ảnh bị bó hẹp vào màn ảnh nhỏ, thông qua các thương hiệu cung cấp dịch vụ phim trực tuyến.

Đại dịch Covid-19 biến năm 2020 và khoảng đầu 2021 trở thành năm đại thảm hoạ (annus horribilis) của điện ảnh, và đồng thời khiến lễ trao giải Oscar lần thứ 93 không thể diễn ra theo đúng dự định vào cuối tháng 2.

Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh Mỹ (AMPAS) đã quyết định lùi lễ trao giải lại đúng hai tháng. Lần đầu tiên kể từ năm 1934 đến nay, các bộ phim công chiếu trong hai năm - 2020 và đầu 2021 - được phép tham gia tranh giải. Trong bối cảnh chật vật và nhiều biến cố ấy, buổi tối 25/4 (giờ Mỹ) có lẽ là một trong những lễ trao giải đáng nhớ nhất lịch sử gần 100 tuổi của giải thưởng, và là niềm hy vọng của cả Hollywood về một sự khởi đầu mới.

Nomadland sáng cửa ở hạng mục Phim truyện

Tâm điểm của Oscar 2021 - hạng mục Phim truyện xuất sắc - hiện là cuộc cạnh tranh giữa 8 ứng cử viên, bao gồm The Father, Judas and the Black Messiah, Mank, Minari, Nomadland, Promising Young Woman, Sound of Metal, và The Trial of the Chicago 7.

Đây cũng chính là 8 tác phẩm có nhiều đề cử nhất tại Oscar năm nay. Trong đó, Mank của David Fincher nhận 10 đề cử, ít nhất là Promising Young Woman với 5 đề cử. Sáu ứng viên còn lại đều có 6 đề cử ở các hạng mục khác nhau.

Bộ phim Nomadland chiếm ưu thế trên đường đua Phim truyện xuất sắc. Ảnh: Sony.

Đa số ứng viên của hạng mục Phim truyện năm nay còn đều thuộc nhóm tác phẩm dòng chính kịch, có kinh phí sản xuất thấp, lấy bối cảnh đương đại và phản ánh những suy tư, xung đột của xã hội hiện đại - trào lưu chủ đạo của điện ảnh Hollywood trong vài năm trở lại đây.

Sự tương đồng về chủ đề và chất lượng ngang sức ngang tài của nhóm phim khiến cuộc đua trở nên thú vị. Tuy vậy, nếu để chọn lựa, tác phẩm mô tả cuộc sống và suy nghĩ của những người vô gia cư tại Mỹ - Nomadland - có lẽ đang chiếm ưu thế hơn cả, sau khi đã chiến thắng hạng mục này ở cả BAFTA của Viện Hàn lâm Nghệ thuật Điện ảnh và Truyền hình Anh quốc, Quả cầu Vàng, lẫn giải của Hiệp hội nhà sản xuất điện ảnh và truyền hình Mỹ (PGA).

Theo thống kê của Metacritic, Nomadland hiện thu thập tới 124 điểm nhờ 34 chiến thắng, ba lần về nhì, và 16 lần được đề cử ở hạng mục Phim truyện xuất sắc trong mùa giải thưởng điện ảnh năm nay. Đây là số điểm bỏ xa các đối thủ tiếp theo, như Minari và Promising Young Woman (cùng 55 điểm).

Hơn thế nữa, cũng cần nhìn nhận thẳng thắn rằng chính việc Nomadland được đạo diễn bởi một nữ đạo diễn gốc Hoa với tuổi đời còn khá trẻ (39 tuổi) là một lợi thế khác của bộ phim trong quá trình đong đếm của các thành viên AMPAS.

Bởi Hollywood của hiện tại với xu hướng nhập thể, góp tiếng nói vào các vấn đề xã hội - chính trị nóng bỏng chắc chắn không thể bỏ qua việc nước Mỹ hiện nhức nhối với nạn phân biệt, kỳ thị người gốc châu Á và những dư âm của phong trào #MeToo đòi bình quyền trên mọi phương diện cho nữ giới.

Minari là bộ phim đặc biệt mang tính thời sự tại Oscar năm nay. Ảnh: A24.

Nếu tác phẩm nào có thể gây bất ngờ, thì đó là Minari - bộ phim với tựa đề là tên tiếng Hàn của cây cần nước, khắc hoạ chặng đường hoà nhập đầy gian nan của những người nhập cư gốc Hàn tại Mỹ.

Tuy xếp sau Nomadland tại phần lớn giải thưởng lớn gần đây, và cũng chỉ mới giành một giải đáng kể là Phim nước ngoài xuất sắc tại Quả cầu Vàng, nhưng Minari lại chính là bộ phim mang tính thời sự bậc nhất tại thời điểm này khi Hollywood đang hướng sự chú ý tới thân phận của những người nhập cư gốc châu Á.

Cộng thêm ảnh hưởng ngày càng lớn từ làn sóng văn hoá Hàn Quốc tại Mỹ, mà đỉnh cao chính là chiến thắng của Parasite, Minari hoàn toàn vẫn có thể tạo nên bất ngờ vào phút cuối cùng.

Chloé Zhao không có đối thủ tại hạng mục Đạo diễn

Tương tự cuộc đua đến tượng vàng trong nhiều năm gần đây, Oscar 2021 còn chứng kiến màn cạnh tranh giữa Nomadland và Minari ở hạng mục Đạo diễn xuất sắc.

Cùng là hai đạo diễn gốc Á, nhưng thêm một lần nữa, nữ đạo diễn người Bắc Kinh lại đang giành phần ưu thế trước Lee Isaac Chung - người đã viết nên kịch bản của Minari dựa trên chính những kỷ niệm thơ ấu trong một gia đình gốc Hàn định cư giữa mảnh đất Arkansas xa xôi.

Chloe Zhao (Triệu Đình) nhiều khả năng ra về với tượng vàng Đạo diễn xuất sắc. Ảnh: THR.

Sự vượt trội của Chloé Zhao được thể hiện qua việc cô đã giành tới 47 giải Đạo diễn xuất sắc trong mùa giải thưởng điện ảnh năm nay, trong đó bao gồm tất cả giải quan trọng nhất như Quả cầu Vàng, BAFTA, và DGA của Hiệp hội đạo diễn Mỹ.

Trong khi đó, các đối thủ của cô như Lee Isaac Chung hay nữ đạo diễn trẻ người Anh Emerald Fennell với tác phẩm đầu tay Promising Young Woman chỉ mới được xướng danh đúng một lần trong mùa trao giải năm nay. Hai ứng viên gạo cội hơn ở hạng mục là Thomas Vinterberg (Another Round) và David Fincher (Mank) thậm chí còn chưa giành bất cứ chiến thắng nào.

Một điểm đáng chú ý nữa của hạng mục là việc nếu được xướng danh vào đêm trao giải, Chloé Zhao sẽ trở thành nữ đạo diễn thứ hai trong lịch sử chiến thắng ở hạng mục này, sau Kathryn Bigelow với The Hurt Locker (2009).

Chadwick Boseman sẽ giành tượng vàng?

Khó đoán hơn một chút so với hai hạng mục nói trên, giải Oscar cho Nam diễn viên chính xuất sắc hiện vẫn có hai ứng viên ngang sức ngang tài: nghệ sĩ người Anh gốc Pakistan Riz Ahmed (Sound of Metal) và ngôi sao Báo Đen quá cố Chadwick Boseman (Ma Rainey's Black Bottom).

Bằng diễn xuất ấn tượng trong vai một tay trống cả đời sống bằng âm nhạc nhưng bỗng nhiên mất hoàn toàn thính giác, Riz Ahmed đã giành tới 19 chiến thắng ở hạng mục Nam chính xuất sắc trong mùa giải thưởng năm nay, với tổng số điểm theo thống kê điểm của Metacritic là 91.

Chadwick Boseman tỏa sáng trong năm qua nhờ bộ phim Ma Rainey's Black Bottom. Ảnh: Netflix.

Anh chỉ thua duy nhất một vai diễn cũng về đề tài âm nhạc của Chadwick Boseman, người có 98 điểm nhờ 22 lần được xướng tên tại các giải thưởng của mùa giải năm nay, trong đó có hai sự kiện mang giá trị dự báo quan trọng là Quả cầu Vàng và SAG của Hiệp hội diễn viên Mỹ.

Tuy Ma Rainey's Black Bottom không được đánh giá cao bằng Sound of Metal trên nhiều phương diện, nhưng với việc giành được nhiều giải thưởng mang tính dự báo, và cái chết đột ngột ở tuổi 43 khiến cả Hollywood phải bàng hoàng, Chadwick Boseman nhiều khả năng vượt qua Riz Ahmed để trở thành nam diễn viên thứ hai giành tượng vàng hạng mục này sau khi đã qua đời kể từ Peter Finch với Network (1976).

“Ngựa ô” hạng mục lúc này là Anthony Hopkins - người mới có chiến thắng bất ngờ tại BAFTA với The Father. Song, nhiều người nhận định chiến thắng đến từ việc đó là “sân nhà” của ngôi sao gạo cội người Anh.

Ngôi “ảnh hậu” quá khó dự đoán

Đang khiến giới dự đoán phải vò đầu bứt tai năm nay là hạng mục Nữ diễn viên chính xuất sắc khi Carey Mulligan (Promising Young Woman) và Frances McDormand (Nomadland) đều đã có 23 chiến thắng và bốn lần về nhì trong mùa giải năm nay, với tổng điểm giải thưởng theo Metacritic lần lượt là 94 và 93.

Quả thực, dù thể hiện hai vai diễn hết sức đối lập - với Carey Mulligan là cô gái mạnh mẽ Cassie cùng quyết tâm trả thù cho người bạn bị xâm hại tình dục, còn Frances McDormand là người phụ nữ trung niên Fern với tâm thế buông bỏ của một người vô gia cư rong ruổi, nhưng cả hai đều hết sức xuất sắc với nỗ lực nói lên nỗi niềm chẳng mấy ai biết tới của người phụ nữ trong xã hội Mỹ hiện đại.

Không ai dám chắc chắn cái tên nào sẽ lên ngôi "ảnh hậu" tại Oscar năm nay. Ảnh: NYP.

Nếu phải lựa chọn, có lẽ McDormand là cái tên có phần nhỉnh hơn nhờ sự vượt trội của chính Nomadland trong mùa giải năm nay, và nhờ vào việc bà đã chiến thắng Mulligan ngay trên chính “sân nhà” của cô gái trẻ tại BAFTA.

Nếu giành tượng vàng Oscar, McDormand sẽ có tới ba chiến thắng ở hạng mục danh giá này, và chỉ còn xếp sau huyền thoại Katharine Hepburn về số lần giành giải. Tuy nhiên, người xem cũng không nên quên rằng hai ứng cử viên khác của hạng mục là Viola Davis (Ma Rainey's Black Bottom) và Andra Day (The United States vs. Billie Holiday) vẫn còn khả năng gây bất ngờ.

Nếu như Day đã giành giải Quả cầu Vàng khi hóa thân thành Billie Holiday, thì Davis lại giành thắng lợi cực kỳ quan trọng tại SAG của Hiệp hội diễn viên Mỹ.

Giải Nam phụ, Nữ phụ đã có chủ?

Ở hạng mục Oscar dành cho Nam diễn viên phụ xuất sắc, Daniel Kaluuya đang sở hữu ưu thế vượt trội nhờ chiến thắng tại các giải thưởng quan trọng nhất, gồm Quả cầu Vàng, BAFTA và SAG. Anh nhiều khả năng tiếp nối làn sóng giành giải của các nam diễn viên người Mỹ gốc Phi tại hạng mục này trong vài năm trở lại đây.

Daniel Kaluuya không có đối thủ tại hạng mục Nam diễn viên phụ xuất sắc.

Trào lưu này vốn được thể hiện rất rõ khi tới 3/5 ứng viên hạng mục là diễn viên người Mỹ gốc Phi: Daniel Kaluuya, Leslie Odom Jr., và Lakeith Stanfield.

Trong khi đó, nữ diễn viên 73 tuổi người Hàn Quốc Youn Yuh Jung với vai người bà ngoại lập dị trong Minari đang là ứng cử viên sáng giá nhất cho tượng vàng Oscar hạng mục Nữ diên viên phụ xuất sắc.

Youn Yuh Jung nhiều khả năng làm nên lịch sử sau khi là diễn viên Hàn Quốc đầu tiên nhận đề cử. Ảnh: A24.

Bà đã giành tới 32 chiến thắng khác nhau trong mùa giải thưởng năm nay, với hai giải rất quan trọng là BAFTA và SAG. Với tổng điểm giải thưởng theo thống kê của Metacritic lên đến 115, nữ diễn viên gạo cội với tuổi đời còn lớn hơn tuổi đời chính thức của đất nước Hàn Quốc hiện vượt xa các đối thủ còn lại

Nếu được xướng danh, Youn sẽ trở thành nữ diễn viên gốc Á thứ hai chiến thắng hạng mục này, sau Miyoshi Umeki - nữ diễn viên người Mỹ gốc Nhật từng nhận tượng vàng với bộ phim Sayonara (1957).