Cận cảnh quá trình hiến ghép tạng từ người cho chết não ở TP.HCM

Trong phòng cấp cứu của Bệnh viện Thống Nhất (TP.HCM), người phụ nữ trung niên được đưa vào trong tình trạng đa chấn thương nặng sau tai nạn giao thông. Các bác sĩ khẩn trương hồi sinh tim phổi, giành giật từng nhịp thở cho chị. Ba ngày sau, tim vẫn đập nhưng tri giác không còn hồi phục. Phía sau cánh cửa bệnh viện, một hành trình khác bắt đầu. Người con trai duy nhất của chị đang đứng trước quyết định khó khăn nhất đời mình.

Người con trai lặng nghe các bác sĩ giải thích về ý nghĩa của việc hiến tạng. Anh nhớ lại lời mẹ từng nói “Nếu có thể, mẹ muốn hiến thân cho y học". Nước mắt rơi, anh gật đầu đồng ý, biến mất mát của gia đình thành hy vọng cho nhiều người khác. Trong khoảnh khắc ấy, căn phòng hội chẩn như lặng đi, chỉ còn lại niềm tri ân và kính phục. Một quyết định mang lại sự sống từ nơi tưởng chừng chỉ còn sự chia ly.

Hội đồng đánh giá chết não được thành lập khẩn cấp trong đêm. Các chuyên gia thần kinh, gây mê, pháp y và đại diện công an cùng có mặt.

Ba lần thăm khám, đối chiếu, xác nhận, tất cả đều tuân thủ chặt chẽ quy định Bộ Y tế. 9h30 sáng 17/10, giám đốc bệnh viện kết luận bệnh nhân chết não. Gia đình đồng ý hiến tạng để cứu nhiều bệnh nhân khác.

Hội đồng điều phối hiến ghép mô tạng họp khẩn cấp để phân loại các cơ quan có thể sử dụng. Kết quả cho thấy tim, hai thận và hai giác mạc vẫn còn nguyên vẹn. Phổi và gan bị tổn thương không đủ điều kiện ghép. Mỗi bác sĩ đều hiểu, từng phút giây lúc này là vàng ngọc. Các cuộc gọi liên tục được chuyển đi, kết nối tới những bệnh nhân đang chờ đợi ở ba miền đất nước.

Tại Trung tâm Điều phối Quốc gia, danh sách người chờ ghép được mở ra. Một bệnh nhân suy tim giai đoạn cuối tại Bệnh viện Thống Nhất được chọn ghép tim. Hai bệnh nhân suy thận được chỉ định ghép tại Huế và Nhân dân Gia Định (TP.HCM). Hai giác mạc sẽ mang lại ánh sáng cho hai người khác. Năm con người, năm sinh mệnh có đã có cơ hội sống.

3h30 sáng 18/10, nghi thức tri ân người hiến được tổ chức. Hoa, nến và lời cảm ơn được đặt ngay ngắn. Các bác sĩ cúi đầu, dành một phút mặc niệm trước khi bắt đầu ca mổ lấy tạng. Không khí trong phòng phẫu thuật vừa trang nghiêm vừa xúc động. Ai cũng biết, họ đang thực hiện một nhiệm vụ thiêng liêng.

Giác mạc được bác sĩ lấy ra, đưa ngay vào dung dịch chuyên dụng để bảo quản. Đảm bảo mô vẫn giữ được tốt nhất, để ghép cho bệnh nhân.

Tim được các bác sĩ trong ê-kíp lấy ra vào lúc 6h và vận chuyển sang phòng bệnh nhân ghép đang chờ. Cuộc phẫu thuật ghép tim diễn ra ngay sau đó.

8h15 sáng, trái tim người hiến đập trở lại trong cơ thể người đàn ông 61 tuổi. Khoảng cách 127 phút từ khi rời cơ thể người hiến đến khi đập lại được ghi nhận chính xác. Đây là ca ghép tim đầu tiên trong lịch sử Bệnh viện Thống Nhất. Khi màn hình hiển thị nhịp tim đều đặn, phòng mổ vỡ òa trong niềm vui. "Trái tim ấy giờ đã sống tiếp trong một cơ thể khác", PGS.TS Đỗ Kim Quế, Phó giám đốc bệnh viện, xúc động nói.

Người đàn ông 61 tuổi từng bị suy tim nặng, vừa trải qua cơn rung thất nguy hiểm. Nếu không được ghép tim kịp thời, ông có thể đã tử vong trong đêm 17/10. Sau 6 giờ phẫu thuật, bệnh nhân tỉnh lại và sau 26 giờ đã được rút ống nội khí quản. “Tôi cảm ơn người đã hiến trái tim cho tôi", ông nói câu đầu tiên sau khi tỉnh dậy.

Ca phẫu thuật lấy tạng được phối hợp giữa Bệnh viện Thống Nhất, Chợ Rẫy, Huế và Gia Định. Tim, thận, giác mạc được lấy ra lần lượt trong điều kiện vô khuẩn tuyệt đối. Các dụng cụ, hộp bảo quản và dung dịch lạnh được chuẩn bị sẵn. Từng nhóm bác sĩ tập trung cao độ. Bên ngoài, các đội vận chuyển tạng đã sẵn sàng chờ lệnh xuất phát.

Cảnh sát giao thông TP.HCM lập tức mở đường cho đoàn xe vận chuyển. Mỗi phút trên đường đều được tính toán chính xác, tránh mọi nguy cơ trễ giờ. Tạng được bàn giao qua cổng an ninh trong hành trình nối dài sự sống.

Cùng lúc đó, hai quả thận và hai giác mạc được ghép thành công tại Bệnh viện Trung ương Huế và Bệnh viện Nhân dân Gia Định. Các bệnh nhân hồi phục tốt, người nhận giác mạc đã nhìn thấy ánh sáng trở lại. Bác sĩ tại các điểm cầu kết nối trực tuyến để theo dõi diễn biến sau ghép. "Đây là thành quả chung của cả hệ thống", bác sĩ Quế nói.

Sau khi hoàn tất quy trình hiến, Phòng Công tác xã hội của bệnh viện đưa thi hài người hiến về quê nhà. Chiếc xe cứu thương lặng lẽ rời bệnh viện giữa hai hàng người cúi đầu tiễn biệt. Các y bác sĩ không cầm được cảm xúc, cảm nhận rõ sự thiêng liêng của nghề nghiệp, nơi một sự ra đi mở lối cho những sự sống khác được tiếp nối.