Nồi áp suất một loại dụng cụ nhà bếp rất tiện lợi với các ưu điểm: tiết kiệm nhiên liệu, giữ được các chất bổ dưỡng trong thức ăn mà các cách nấu nướng bình thường khác không làm được, nấu ăn trong khoảng thời gian nhanh…. Do đó chúng được sử dụng khá nhiều trong những năm gần đây. Tuy nhiên, những trường hợp nổ nồi áp suất, bị bỏng do sử dụng nồi áp suất cũng không phải ít. Tai hại nguy hiểm đó được gây ra bởi những nồi áp suất tương đối lớn. Tuy nhiên những nguy cơ này cũng có thể gặp ở những nồi áp suất dạng nhỏ.
Nồi xịn cũng có nguy cơ
Anh Ngô Đức Quân, Giảng viên Viện Vật lý kỹ thuật, trường ĐH Bách Khoa Hà Nội cho hay không chỉ sử dụng phải nồi cũ kém chất lượng mới gây nổ mà chính việc sử dụng không đúng cách rất dễ gây tai nạn. Anh Quân phân tích: Về nguyên lý, nồi áp suất nấu chín thức ăn dựa trên nguyên tắc giữ áp suất và nhiệt độ trong nồi tương đối cao so thông qua hệ thống van điều áp và gioăng đệm cao su.
Giăng đệm cao su giúp nồi áp suất kín, không làm mất nhiệt trong quá trình nấu nướng; còn van điều áp – cũng có thể gọi là van an toàn, giúp duy trì một áp suất ổn định an toàn trong quá trình nấu. Khi áp suất trong nồi đạt tới một giá trị nhất định, van điều áp tự động đóng mở để duy trì áp suất ổn định và an toàn.
Do hoạt động theo cơ chế trên nên, trường hợp van hơi bị nghẹt khiến áp suất bị nén quá lớn; người sử dụng hầm thức ăn đến cạn nước mà không biết cũng có thể gây nổ nồi.
Còn nếu mua phải nồi kém chất lượng, các thiết bị van an toàn, xu-páp không bảo đảm nên khi nấu, các linh kiện này không hoạt động hoặc gắn kết không chắc chắn cũng dẫn đến nổ khi áp suất trong nồi tăng cao...
Anh Quân còn nhấn mạnh: “Ngoài ra, người sử dụng cũng rất dễ bị tai nạn khi vừa nấu xong đã mở ngay nắp nồi. Lúc này áp suất trong nồi còn rất lớn sẽ đẩy hơi nóng hoặc thức ăn bắn vào người gây bỏng. Hoặc nhiều khi sơ ý, người nấu đặt vật nặng lên vung nồi khiến van điều áp không hoạt động cũng có thể gây nổ”.
Dùng cho an toàn
Thị trường hiện nay có rất nhiều loại nồi áp suất với nhiều tính năng khác nhau, mỗi loại nồi áp suất có một hướng dẫn sử dụng riêng. Vì thế anh Quân khuyên người tiêu dùng nên chọn nồi áp suất có nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo chất lượng và vẫn phải đọc kỹ hướng đẫn sử dụng trước khi dùng
Để kiểm tra độ an toàn của nồi, anh Quân mách người nội trợ nên: Đổ nước vào nồi rồi đun thử. Nếu không có hơi nước phì ra ở miệng có nghĩa gioăng của nồi đạt yêu cầu. Nếu van khí của nồi tự động mở để xả khí khi áp suất trong nồi đạt ngưỡng – van đạt yêu cầu.
Còn khi dùng nấu thức ăn thì nên chú ý những điều sau:
- Lượng thức ăn khi cho vào nồi không không nên quá 2/3 nồi. Đặc biệt với những loại thực phẩm có độ nở to, tạo bọt nhiều...
- Đậy nắp kỹ, vặn nắp đúng chiều để nắp đóng thật kín, kiểm tra lại các van xem nó có nghẹt không.
- Khi sử dụng nên chú ý vệ sinh nồi thường xuyên, đặc biệt là vệ sinh gioăng cao su và van điều áp để tránh rò hơi hoặc tắc van gây nguy hiểm.
- Khi nấu nên để bếp cháy vừa phải, đun trong thời gian từ 15-20 phú,t đến khi nồi đạt áp suất ngưỡng – van khí tự động xả hơi thì vặn nhỏ lửa hoặc tắt bếp để đồ ăn tự chín. Cách làm này vừa giúp tiết kiệm lại an toàn.
- Khi muốn thấy thức ăn cần: Tắt bếp trước 5-10 phút; Ấn nút xả hết khí trong nồi ra ngoài để áp suất trong nồi và bên ngoài cân bằng rồi mới được mở nắp.