|
|
Rận mu thường ký sinh và bám rất chắc ở da, lỗ chân lông cơ thể con người đặc biệt là vùng sinh dục hoặc các bộ phận khác như lông tóc. Ảnh: wikimedia. |
Nam bệnh nhân 45 tuổi bị ngứa ngáy nghiêm trọng, khó chịu ở hai nách. Sau khi bệnh nhân tới thăm khám tại Bệnh viện Đa khoa huyện Nghi Lộc (Nghệ An), các bác sĩ đã phát hiện nhiều trứng rận bám chắc trên lông và ấu trùng rận, rận trưởng thành bám chắc da vùng nách của bệnh nhân.
Sau khi thăm khám, bác sĩ đã chỉ định xét nghiệm để tìm ra ký sinh trùng ký sinh trên cơ thể bệnh nhân. Kết quả phát hiện đây là loại côn trùng nhiều chân có tên rận mu (tên khoa học Pthirus pubis).
Theo Healthline, rận mu thường sống trên lông mu và lây lan qua quan hệ tình dục. Trong một số ít trường hợp, chúng có thể được tìm thấy ở lông mi, lông nách và lông mặt. Ngoài ra, nhiễm rận mu phổ biến hơn ở những người bị nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục.
Nguồn lây
Theo National Library of Medicine, rận mu thích nghi với lối sống ít vận động trên lông mu, đôi khi trên lông mi và các vị trí khác có lông trên cơ thể, thường không rời khỏi cơ thể bị nhiễm khuẩn.
Theo Healthline, rận mu thường lây truyền qua tiếp xúc thân mật, bao gồm cả quan hệ tình dục. Ngoài ra, rận mu cũng xuất hiện trên cơ thể bệnh nhân nếu sử dụng chung chăn, khăn tắm, ga giường hoặc quần áo của những người có rận mu.
Trái ngược với suy nghĩ thông thường, mọi người rất khó có khả năng bị lây nhiễm rận mu từ bồn cầu hoặc đồ đạc trong nhà vệ sinh. Rận mu thường không rơi ra khỏi vật chủ trừ khi chúng đã chết. Chúng cũng không thể "nhảy" từ người này sang người khác như bọ chét.
Bên cạnh đó, đừng cho phép con bạn ngủ trên giường nếu bạn bị nhiễm rận mu. Trẻ em có thể bị nhiễm rận sau khi ngủ chung giường với người bệnh. Ở trẻ em, rận thường sống ở lông mi hoặc lông mày. Sự hiện diện của rận mu ở trẻ cũng có thể là dấu hiệu của xâm hại tình dục.
Triệu chứng
Theo Mayo Clinic, rận mu khiến người bệnh bị ngứa dữ dội ở vùng sinh dục. Rận mu có thể lây lan sang các khu vực khác có lông trên cơ thể như chân, ngực, nách, râu hoặc ria mép, lông mi hoặc lông mày (phổ biến hơn ở trẻ em).
Những người bị rận mu thường bị ngứa ở vùng sinh dục hoặc hậu môn khoảng 5 ngày sau lần nhiễm đầu tiên. Càng về đêm, cơn ngứa sẽ càng dữ dội hơn. Các triệu chứng phổ biến khác của rận mu bao gồm: Sốt nhẹ, cáu gắt, thiếu năng lượng, xuất hiện đốm màu xanh nhạt gần vết ngứa.
Ngứa quá mức có thể gây ra vết thương hoặc nhiễm trùng ở những vùng bị ảnh hưởng. Trẻ bị chấy rận xâm nhập vào lông mi cũng có nguy cơ mắc bệnh viêm kết mạc (đau mắt đỏ).
 |
| Rận mu trưởng thành có thể ký sinh trên cơ thể tới 30 ngày. Rận mu cái còn sở hữu khả năng sinh sản trung bình 25-30 trứng mỗi lần. Ảnh: Medical News Today. |
Cách phòng ngừa và điều trị
Theo Healthline, để ngăn chặn sự xâm nhập của rận mu, mọi người cần tránh nằm chung giường, dùng chung quần áo, khăn với bất kỳ ai bị nhiễm rận. Quan hệ tình dục cũng nên tránh cho đến khi bệnh nhân điều trị hoàn tất và thành công.
Sau khi được chẩn đoán có rận mu, bệnh nhân phải thông báo cho những người có thể đã tiếp xúc gần. Cách đơn giản để mọi người điều trị rận mu là tắm rửa sạch sẽ, khử trùng quần áo và giường ngủ thường xuyên.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ khuyên dùng kem dưỡng da permethrin 1% hoặc mousse chứa pyrethrins và piperonyl butoxide.
Các chuyên gia sức khỏe đưa ra lưu ý về dầu gội lindane, một loại thuốc theo toa có thể diệt chấy và trứng. Tuy nhiên, loại thuốc này có thể gây độc cho não và hệ thần kinh.
Theo Medical News Today, mọi người chỉ nên sử dụng lindane nếu các phương pháp điều trị khác không hiệu quả. Loại thuốc này không thích hợp cho trẻ em và trẻ sơ sinh, người lớn tuổi, những người dễ bị co giật, người có vấn đề về da và người nặng dưới 50 kg. Ngoài ra, người bệnh không nên sử dụng lindane trong thời gian mang thai và cho con bú.
Các phương pháp điều trị theo toa khác bao gồm kem dưỡng da malathion (Ovide) 0,5% và ivermectin (Stromectol). Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) đã không phê duyệt malathion để điều trị rận mu. Họ chỉ phê duyệt dạng ivermectin bôi ngoài da, không phải dạng uống.
Ngay cả khi người bệnh điều trị thành công, một số trứng chấy cứng đầu vẫn có thể bám vào tóc của bệnh nhân. Bệnh nhân cần loại bỏ trứng chấy còn lại bằng nhíp. Các biện pháp khắc phục tại nhà như cạo râu, tắm nước nóng không hiệu quả để điều trị rận mu. Chấy có thể dễ dàng sống sót trong xà phòng và nước thông thường.
Nếu nhiều người trong gia đình bạn bị nhiễm rận mu, hãy điều trị cho mọi người cùng lúc để ngăn ngừa khả năng tái nhiễm. Ngoài ra, bạn cũng cần phải khử trùng nhà bằng cách hút bụi toàn bộ nhà, làm sạch phòng tắm bằng dung dịch thuốc tẩy, giặt tất cả khăn tắm, ga trải giường và quần áo trong nước nóng.
Tình trạng ngứa có thể kéo dài 1-2 tuần. Bệnh nhân cần liên hệ với bác sĩ nếu nhận thấy vết sưng tấy, đổi màu da hoặc chảy dịch từ vết thương.
Cuốn sách bên bờ sự sống
Ngành y là ngành luôn chứng kiến ranh giới sự sống - cái chết của người khác, nhưng Khi hơi thở hóa thinh không lại là một cuốn sách đặc biệt khi nó là khoảnh khắc đối diện cái chết của người viết trong cả vai trò bác sĩ lẫn bệnh nhân. Cuốn hồi ký được bác sĩ thần kinh Paul Kalanithi viết khi căn bệnh ung thư trở nặng, anh ngồi trên xe lăn và nhớ về những tháng ngày cống hiến cho ngành y.
