Chính vì thế công việc của người CSKV ở phố “Tây ba lô” hay khu vực có đông người nước ngoài thì có lẽ không phải ai cũng biết.
Đau đầu với “Tây”… quậy
Khi tôi hỏi sự khác nhau cơ bản giữa CSKV ở khu phố “Tây ba lô” và ở khu vực bình thường thì Trung tá Huỳnh Trọng Nghĩa, Trưởng Công an phường Phạm Ngũ Lão, nói ngay là phải biết ngoại ngữ, có kiến thức cơ bản về phong tục tập quán, văn hóa một số nước có lượng du khách đông và đặc biệt là tác phong phải hết sức chuẩn mực, niềm nở khi tiếp xúc, nhiệt tình khi hướng dẫn.
Vì không nơi đâu ở Việt Nam, hình ảnh người chiến sĩ Công an nhân dân Việt Nam lại được du khách khắp năm châu “để ý” nhiều đến vậy. Mặt khác, khi du khách người nước ngoài bị mất cắp, bị cướp giật, bị xâm phạm thân thể… thì lãnh sự quán nước đó rất quan tâm và theo dõi sát sao tiến trình điều tra, truy tìm và xử lý đối tượng phạm tội.
Để làm tròn nhiệm vụ, Đại úy Lê Thanh Tâm, CSKV khu phố 2 cho biết, vào mỗi sáng, sau khi giao ban xong ở đơn vị là anh phải xuống địa bàn để nắm bắt tình hình và xử lý các vấn đề còn tồn đọng vào tối hôm trước. Nếu phát hiện có những người nằm trong diện nghi vấn đang lưu trú trên địa bàn thì lập tức tiến hành xác minh lý lịch và theo dõi di biến động của kẻ tình nghi. Trong số này, các du khách đến từ một số quốc gia châu Phi hay sống lang thang ở các công viên, hè phố luôn nằm trong tầm kiểm soát của người CSKV.
Từ năm 2010 trở về trước, khu phố “Tây ba lô” xuất hiện khá nhiều “Tây đen” thuộc thành phần bất hảo đến làm bồi bàn, phụ bếp, buôn bán quần áo cũ, hàng rong… thậm chí làm mại dâm nam đứng đường ở khu vực Công viên 23/9. Sau khi Công an phường Phạm Ngũ Lão kết hợp cùng các cơ quan chức năng khác tiến hành trục xuất 76 người về nước do có hành vi gây mất trật tự nơi công cộng, không còn thời hạn visa, nhập cảnh sai mục đích… thì tình hình mới thuyên giảm.
Dù vậy chuyện du khách nước ngoài “quậy” vẫn luôn là vấn đề đau đầu của các CSKV. Đại úy Lê Phương Đông, CSKV khu phố 2, kể: Có khá nhiều du khách đến từ các nước châu Phi vào các nhà hàng vô tư ăn uống rồi… bỏ đi. Quản lý nhà hàng lập tức giữ khách lại và gọi điện cho CSKV nhờ can thiệp.
Khi CSKV đến nơi thì vị khách nọ bảo không có đồng nào trong túi, cũng chẳng có giấy tờ tùy thân và xin được “bỏ qua”. CSKV hỏi vị khách người nước nào để có hướng xử lý thì nhận cái lắc đầu, thế là… đành phải chịu.
Một chiêu khác khá phổ biến ở đây cũng do du khách người châu Phi “đạo diễn” đó là một người vào thuê một phòng trọ bình dân (khoảng 10 USD/ngày) để sử dụng cho khoảng 20 người tắm giặt, nghỉ ngơi. Đại úy Đông kể, sau khi thuê phòng xong, chừng 20 phút một lần, bạn của người thuê xin lên phòng chơi rồi tắm rửa, giặt giũ và thay phiên nhau liên tục trong ngày. Đã vậy, sau khi thuê cả 1, 2 tháng trời nhưng khi trả phòng thì chẳng nói năng gì đến chuyện tiền bạc.
Nhận được phản ánh, CSKV đến nơi và liên hệ với Phòng Quản lý xuất, nhập cảnh (PA72) để nhờ sự giải quyết nhưng cũng chẳng thể làm gì được kẻ ăn quỵt này. Sau khi bị nhiều cú lừa tương tự.
Hiện nay còn một vấn nạn vẫn đang tồn tại là nhiều “Tây đen” tự dưng vô cớ la lối, quậy phá, thậm chí cởi hết quần áo rồi đi lông nhông ra phố. CSKV phải thuyết phục bằng nhiều cách thì họ mới chịu nghe theo. Đó là chưa kể nhiều du khách lang thang bị bệnh nằm lăn lóc ở vỉa hè thì CSKV cũng phải đưa họ đến bệnh viện rồi móc tiền túi ra lo, vì họ chẳng có mảnh giấy lận lưng mà cũng chẳng chịu khai mình ở nước nào để có thể nhờ lãnh sự quán nước đó giúp đỡ.
Những việc đột xuất trong ngày mà CSKV ở “khu phố Tây” phải giải quyết là không ít, nhưng nhiệm vụ thường xuyên mỗi ngày mới thật sự là một áp lực. Theo tính toán của Công an phường Phạm Ngũ Lão, bình quân mỗi ngày nơi đây có từ 300-500 trường hợp người nước ngoài đến đăng ký lưu trú. Thời gian đăng ký là từ 19-23h theo phương thức chủ cơ sở lưu trú lập danh sách người lưu trú rồi báo về cho CSKV trực ở ban điều hành khu phố.
Nếu như trước đây việc đăng ký này chỉ trên giấy tờ, thì nay CSKV còn kiểm tra thực tế xem có đúng người đăng ký hay không. Vì thời gian gần đây, một số cơ sở lữ hành câu kết với chủ phòng trọ, khách sạn đăng ký cho người nước ngoài lưu trú, nhưng thực tế họ không có mặt ở đây.
Sự gian dối này mục đích để làm gì thì chưa rõ, nhưng theo nhận định của Công an phường Phạm Ngũ Lão thì rất có thể những người này làm ăn mờ ám ở một nơi nào đó rồi đăng ký lưu trú ở đây để tạo chứng cứ ngoại phạm. Chính vì sự kiểm tra kỹ lưỡng đó mà trong thời gian vừa qua Công an phường Phạm Ngũ Lão đã bắt giữ được 9 người, xử phạt hành chính 19 người nước ngoài có hành vi trộm cắp, cướp giật, tàng trữ trái phép ma túy, cố ý gây thương tích… Đồng thời phát hiện và xử phạt 149 trường hợp cơ sở lưu trú, hộ dân vi phạm pháp luật về cư trú.
Hết thời gian trực ở phu phố để tiếp nhận lưu trú, CSKV ở đây bắt đầu hành trình tuần tra khép kín địa bàn cùng với các lực lượng khác như trật đô thị, bảo vệ dân phố, dân quân… Bởi điểm khác biệt ở khu phố này là chỉ nhộn nhịp từ 23h đến 4h sáng hôm sau.
Mô hình hay về quản lý người nước ngoài
Cùng với phường Phạm Ngũ Lão, phường Tân Phong, quận 7, TP.HCM cũng là nơi có số lượng người nước ngoài chiếm tỷ lệ cao. Có khu phố người nước ngoài chiếm đến 80% nên đòi hỏi người CSKV quản lý địa bàn phải giỏi ngoại ngữ, rành máy tính và có phương pháp quản lý phù hợp thì mới có thể hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Nổi lên trong số này là Đại úy Nguyễn Văn Hùng, CSKV phường Tân Phong, quận 7. Đại úy Hùng được phân công phụ trách địa bàn ô 7 và ô 8, khu phố 3 gồm có khu dân cư Sky Garden 1 và 2 với 1.328 căn hộ và 90 căn shop, trong đó người nước ngoài chiếm đến 80% với 40 quốc tịch khác nhau.
Để đáp ứng nhu cầu công việc, Đại úy Hùng nghiên cứu xây dựng chương trình quản lý ứng dụng “quản lý cư trú” thao tác trên phần mềm ACESS để cập nhật tất cả người nước ngoài cư trú trên địa bàn vào máy tính, nhằm mục đích thống kê, tra cứu nhanh; tổ chức, sắp xếp hồ sơ quản lý người nước ngoài được khai báo tạm trú tại công an phường chuyển về theo từng block chung cư, từng căn hộ, rồi sắp xếp vào kệ hồ sơ sao cho dễ dàng cập nhật, điều chỉnh…
Bên cạnh đó, Đại úy Hùng còn tổ chức tuyên truyền (bảng tiếng Việt, tiếng Anh, tiếng Hàn, Trung Quốc) các quy định về quản lý cư trú thông qua các công ty dịch vụ môi giới cho thuê nhà và những nơi công cộng. Đồng thời niêm yết số điện thoại của công an phường, CSKV và địa chỉ email của CSKV để cư dân chủ động thông báo việc lưu trú và mọi việc cần tư vấn, giải quyết khi có nhu cầu…
Do người nước ngoài ở đây phần lớn ở nhà vào ban đêm nên Đại úy Hùng thực hiện công tác thăm hỏi, kiểm tra cư trú trong khoảng thời gian từ 18-20h và làm cả ngày thứ 7, chủ nhật.
Sau khi kiểm tra, nếu thấy việc khai báo tạm trú còn thiếu, chưa phù hợp thì Đại úy Hùng giúp đỡ cư dân bổ sung một cách đầy đủ và đúng quy định.
Chính vì cách quản lý chặt chẽ đó mà tình hình an ninh trật tự ở khu vực này rất đảm bảo. Nếu có người nước ngoài vi phạm pháp luật Việt Nam cũng được Đại úy Hùng kịp thời phát hiện, xử lý. Đây là một mô hình quản lý người nước ngoài rất cần được nhân rộng.
