'Cha đẻ' của Mazda Miata qua đời ở tuổi 76

Ngày 20/9 vừa qua, giới yêu xe toàn cầu bàng hoàng trước tin ông Sutomu "Tom" Matano, nhà thiết kế huyền thoại đứng sau những mẫu xe thể thao mang tính biểu tượng như Mazda Miata hay Mazda RX-7 FD, đã qua đời ở tuổi 76.

Ông Sutomu "Tom" Matano, cha đẻ của Mazda Miata và RX-7 FD, đã qua đời ở tuổi 76. Ông để lại di sản bất hủ không chỉ với những mẫu xe thể thao mang tính biểu tượng mà còn với triết lý thiết kế nhân văn, truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ.

Ông Matano được đông đảo người hâm mộ biết đến với biệt danh "cha đẻ của Miata", khi ông cùng phóng viên Bob Hall đóng vai trò then chốt trong việc tạo nên mẫu xe roadster huyền thoại của Mazda. Tuy nhiên, sự nghiệp của ông trải dài qua nhiều hãng xe lớn trước khi gắn bó lâu dài và làm nên tên tuổi tại Mazda.

Sau khi tốt nghiệp Đại học Seikei (Tokyo) năm 1969 với bằng kỹ sư, Matano sang Mỹ du học ngành thiết kế tại Art Center School of Design (Pasadena, California). Năm 1974, ông bắt đầu sự nghiệp tại General Motors, rồi chuyển sang Holden ở Australia - nơi ông đảm nhận nhiều dự án, trong đó có thiết kế màu sơn và tem xe đua touring. Sau đó, ông tiếp tục làm việc tại BMW Munich và góp phần vào quá trình phát triển dòng 3 Series thế hệ E36.

Lấy cảm hứng từ những chiếc xe thể thao Anh thời hậu chiến, Mazda MX-5 Miata đã làm hồi sinh sự quan tâm đến xe thể thao mui trần sau khi những chiếc xe như MG B, Triumph Spitfire và Fiat 124 Spider ngừng sản xuất.

Năm 1983, Matano gia nhập Mazda Bắc Mỹ với vị trí Giám đốc Thiết kế. Trong 20 năm tiếp theo, ông lần lượt đảm nhiệm nhiều vai trò quan trọng, cuối cùng trở thành người đứng đầu bộ phận thiết kế toàn cầu của Mazda. Trong thời gian này, ông đã để lại dấu ấn với những mẫu xe kinh điển: Mazda MX-5 Miata thế hệ NA và NB, cùng RX-7 FD – mẫu xe thể thao được ca ngợi là "đỉnh cao của nghệ thuật thiết kế Nhật Bản". Đến khi rời Mazda năm 2002, Matano đảm nhận cương vị Giám đốc điều hành Trường Thiết kế Công nghiệp thuộc Học viện Nghệ thuật San Francisco, nơi ông truyền cảm hứng và dẫn dắt nhiều thế hệ sinh viên.

Điều khiến sự ra đi của Matano càng trở nên mất mát lớn lao đối với cộng đồng yêu xe chính là sự gắn bó của ông với người hâm mộ cho đến cuối đời. Ông thường xuyên xuất hiện tại các sự kiện xe, đặc biệt trong những buổi gặp mặt của hội chơi Miata. Chỉ trong vài ngày qua, mạng xã hội và các diễn đàn ngập tràn lời chia sẻ, hình ảnh và kỷ niệm ấm áp về ông – một nhà thiết kế luôn dành sự quan tâm chân thành cho những người được truyền cảm hứng từ công việc và triết lý sống.

Một trong những biểu tượng của dòng xe thể thao JDM là chiếc Mazda RX-7 FD (thế hệ thứ 3). Chiếc xe đã trở thành biểu tượng văn hóa đại chúng khi góp mặt trong nhiều bộ truyện tranh Nhật Bản hay bom tấn Hollywood. Ảnh: TNTBros

Trong một cuộc phỏng vấn với tạp chí Auto & Design năm 2023, Matano từng nói về triết lý thiết kế của mình: "Chúng ta phải bắt đầu từ con người. Từ nhu cầu thực sự của người dùng, trước hết là mang lại cho họ những giải pháp mang tính 'ấm áp' và 'đồng cảm'. Khi phác thảo đường nét của RX-7 FD, tôi nghĩ đến một cơ thể khỏe khoắn nhưng không quá cơ bắp, như thể cần được chạm khẽ và nâng niu. Tôi muốn tạo ra thứ gợi nên tình cảm, khiến chủ nhân cất xe trong gara với nụ cười trên môi. Đó là điều mà thiết kế không bao giờ được phép đánh mất".

Sutomu "Tom" Matano đã ra đi, nhưng di sản ông để lại sẽ còn mãi trong lòng người hâm mộ và ngành công nghiệp ôtô toàn cầu.