Trong cuộc điều tra gần đây của Viện Đo lường Chất lượng Thâm Quyến, các phóng viên của Tân Hoa Xã phát hiện nhiều cặp sách bằng nhựa cho học sinh tiểu học, trung học ở một số địa phương tại Trung Quốc bị nhiễm hóa chất độc hại parafin clo chuỗi ngắn (C8-C12, Short-chain chlorinated Parafins hay SCCP). Đây là hóa chất chứa độc tính cao, ảnh hưởng gan, thận, tuyến giáp và được xếp vào nhóm có thể gây ung thư.
Hơn 50% cặp sách học sinh chứa chất độc
Cuộc điều tra diễn ra vào giữa tháng 4. Viện Đo lường Chất lượng Thâm Quyến đã kiểm tra 82 lô mẫu cặp học sinh đang bán trên thị trường Trung Quốc. Nhóm nghiên cứu phát hiện 42 lô hàng chứa parafin clo chuỗi ngắn, hàm lượng dao động từ 0,007% đến 9,5%.
Như vậy, 51% lô cặp sách được kiểm tra có hóa chất độc hại. Đặc biệt, hàm lượng parafin clo hóa chuỗi ngắn trong 25 lô mẫu vượt quá 30% mức quy định của Liên minh châu Âu.
 |
| Nghiên cứu từ Viện Đo lường và Kiểm tra Chất lượng Thâm Quyến cho thấy nhiều mẫu cặp sách trên thị trường Trung Quốc chứa chất gây ung thư. Ảnh: Bloomberg. |
Cặp sách là vật thiếu yếu, đồng hành cùng học sinh trong phần lớn tuổi vị thành niên. Học sinh sẽ tiếp xúc cặp sách gần như hàng ngày. Ông Feng Anhong, chuyên gia phân tích tại Viện Đo lường và Kiểm tra Chất lượng Thâm Quyến, cho hay từ số liệu trên, có thể thấy các em đang đối diện nguy cơ bị phơi nhiễm C8-C12 rất cao. Chất độc này cũng dễ dàng xâm nhập vào cơ thể người qua đường hô hấp, tổn hại đến sức khỏe của các em.
Theo People China, các parafin clo chuỗi ngắn cũng xuất hiện trên bìa sách nhựa. Hội đồng Người tiêu dùng Thâm Quyến thực hiện cuộc điều tra vào năm 2019 và phát hiện 6 mẫu bìa sách bằng nylon chứa parafin clo chuỗi ngắn. Trong đó, 5 mẫu vượt quá giới hạn tiêu chuẩn của Liên minh châu Âu.
Trong “danh mục hóa chất nguy hiểm” do Cục Quản lý Quốc gia về An toàn Lao động và 10 cơ quan chính phủ khác quy định, parafin clo chuỗi ngắn được xếp vào “chất gây ung thư loại 2, nguy hiểm trong môi trường nước cấp tính loại 1, nguy hại với môi trường nước, nguy cơ lâu dài loại 1". Theo Chinanews, nó cho thấy đây là chất được xếp vào nhóm có thể gây ung thư, gây độc tính cao với sinh vật sống dưới nước và ảnh hưởng lâu dài.
Báo cáo thử nghiệm do Hội đồng người tiêu dùng Thâm Quyến công bố cũng chỉ ra SCCPs là chất độc sinh học, có tính tích lũy. Chúng tồn tại trong môi trường, cơ thể lâu dài sẽ gây tích tụ cho động vật và con người, ảnh hưởng hệ miễn dịch, khả năng sinh sản, ô nhiễm môi trường.
 |
| Parafin clo hóa chuỗi ngắn là chất phụ gia quen thuộc khi sản xuất cặp sách tại Trung Quốc. Ảnh: China Daily. |
Chất độc có trong nhiều sản phẩm cho học sinh hàng ngày
Parafin clo hóa thường được sử dụng như phụ gia, giúp hóa dẻo, có thể làm tăng tính linh hoạt của vật liệu nhựa, giúp chúng dễ tạo hình, mềm hơn khi sờ. Hóa chất này cũng có tác dụng thu hút người tiêu dùng, tạo hiệu ứng thị giác, cảm giác bắt mắt cho cặp sách của học sinh.
Parafin clo hóa có thể được chia thành chuỗi ngắn, chuỗi trung bình và chuỗi dài theo chiều dài chuỗi carbon. Trong số đó, chuỗi carbon càng ngắn, độc tính càng mạnh.
Theo Tân Hoa Xã, nhiều yếu tố dẫn tới tình trạng cặp học sinh chứa chất độc hại tràn lan trên thị trường. Hiện nay, chất liệu nhựa, nylon xuất hiện nhiều trong các sản phẩm phục vụ học sinh. Trên thị trường thương mại điện tử, trong số 50 chiếc cặp sách mà phóng viên khảo sát, hầu hết đều làm bằng nhựa. Đặc biệt, những sản phẩm này không đề cập thành phần, cũng không có giấy tờ cho thấy các hóa chất này có đảm bảo quy định đề ra hay không.
Bìa bọc vở, hộp bút, bàn ghế... cũng là những sản phẩm sử dụng parafin clo hóa và không được kiểm soát về nồng độ.
 |
| Mẫu bọc vở, cặp sách, nhiều đồ dùng học sinh tại Trung Quốc đều chứa hóa chất gây độc hại. Ảnh: Chinanews. |
Hiện nay, một số nước phát triển đã áp dụng hạn chế nghiêm ngặt với nhập khẩu và sản phẩm tiêu dùng chứa parafin clo chuỗi ngắn. Các quy định liên quan của EU giới hạn hàm lượng parafin clo chuỗi ngắn trong sản phẩm tiêu dùng không được vượt quá 0,15%.
Lý do quan trọng khiến parafin clo hóa được sử dụng rộng rãi là giá thành rẻ. Liu Mou, đại diện một doanh nghiệp sản xuất parafin clo hóa tại Đông Đình, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc, cho biết so với các loại hóa chất dẻo tương tự, giá parafin clo hóa thấp hơn gần 50%. Cụ thể, các loại chất hóa dẻo khác là hơn 10.000 nhân dân tệ cho mỗi tấn. Trong khi đó, chất parafin clo hóa chỉ có giá từ 5.000-6.000 nhân dân tệ với cùng số lượng và hiệu quả hóa dẻo cao hơn.
Điều tra của phóng viên Tân Hoa Xã cũng cho thấy hầu hết người đứng đầu các nhà sản xuất cặp sách học sinh quy mô vừa và nhỏ chưa từng nghe nói về parafin clo hóa chuỗi ngắn. Shao Mou, người phụ trách một đơn vị sản xuất cặp sách ở thành phố Ôn Lĩnh, tỉnh Chiết Giang, cho biết: "Tôi không biết parafin clo chuỗi ngắn là gì, chưa nói đến việc kiểm tra xem nguyên liệu thô có chứa parafin clo chuỗi ngắn hay không".
Feng Anhong và các chuyên gia khác đề xuất Trung Quốc nên có bộ phận giám sát, thiết lập phương pháp thử nghiệm parafin clo hóa chuỗi ngắn trong các sản phẩm tiêu dùng như cặp học sinh, nhất là ngay từ nguyên liệu thô đầu vào. Tuy nhiên, nhiệm vụ này không phải dễ dàng.
