Sau khi 2023 trở thành năm nóng kỷ lục trên thế giới và châu Á đối mặt với các đợt nắng nóng "bất thường", Sarah Perkins-Kirkpatrick, giáo sư khoa học khí hậu tại Đại học Quốc gia Australia (ANU), dự đoán khu vực còn phải chứng kiến những đợt nắng nóng dữ dội trong năm nay, mức độ tương tự năm ngoái.
Tháng 4 thường là thời điểm nóng và khô nhất trong năm ở nhiều quốc gia Nam và Đông Nam Á, nhưng thời tiết năm nay lại cực kỳ khắc nghiệt, theo Nikkei.
Nhiệt độ thường xuyên lên tới 40 độ C ở nhiều thành phố trên toàn khu vực. Chính phủ Bangladesh gần đây đã ra lệnh đóng cửa các trường học và đưa ra cảnh báo sóng nhiệt trên toàn quốc.
Trong khi đó, Bangkok của Thái Lan lại khô hạn bất thường, hầu như không có mưa trong tháng 4. Mùa mưa ở Thái Lan thường bắt đầu vào tháng 5.
Ngược lại, ở Trung Quốc, những ngày mưa lớn gần đây đã tàn phá nhiều khu vực ở tỉnh Quảng Đông. Lượng mưa tích lũy ở nhiều khu vực vượt quá kỷ lục lịch sử trong tháng 4 khiến nhiều người thiệt mạng và buộc hơn 110.000 người phải sơ tán.
Nắng nóng khắc nghiệt và kéo dài hơn
Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) cho biết châu Á cần khẩn trương tăng cường nỗ lực hạn chế các nguy cơ thiên tai tiềm ẩn như đầu tư vào mô hình rủi ro và hệ thống cảnh báo sớm.
Theo báo cáo Tình trạng Khí hậu ở châu Á 2023 của cơ quan Liên Hợp Quốc công bố hôm 30/4, năm ngoái, châu Á đã ấm lên nhanh hơn mức trung bình toàn cầu và vẫn là khu vực chịu nhiều thiên tai nhất thế giới do các mối nguy hiểm như lũ lụt, bão và nắng nóng khắc nghiệt.
 |
| Nắng nóng tấn công các nước Đông Nam Á. Ảnh: Windy, Accuweather. |
Tổng thư ký WMO Celeste Saulo cho biết: "Kết luận của báo cáo thật đáng để suy ngẫm. Nhiều quốc gia trong khu vực đã trải qua năm nóng kỷ lục vào năm 2023, cùng với hàng loạt điều kiện khắc nghiệt. Biến đổi khí hậu đã làm trầm trọng thêm tần suất và mức độ nghiêm trọng của những sự kiện như vậy".
WMO cho biết vào tháng 3 rằng các hiện tượng thời tiết cực đoan năm 2023 một phần được thúc đẩy bởi El Nino - hiện tượng khí hậu theo mùa xảy ra tự nhiên và có dấu hiệu suy yếu trong những tháng gần đây. Tuy nhiên, tác động của El Nino thường lớn nhất vào năm thứ hai của chu kỳ - lần này là năm 2024 - và dự kiến dẫn đến nhiệt độ trên mức bình thường, ảnh hưởng đến lượng mưa trong những tháng tới.
Hồi tháng 3, cơ quan khí tượng Singapore cho biết thời tiết năm nay của quốc đảo nhiệt đới này có thể còn nóng hơn năm 2023 do ảnh hưởng El Nino kéo dài.
Theo Tổ chức Lao động Quốc tế, khí hậu thay đổi đang tạo ra "những mối nguy hiểm đáng kể về sức khỏe cho người lao động" như ung thư, bệnh hô hấp, rối loạn chức năng thận và các tình trạng sức khỏe tâm thần.
Cơ quan Liên Hợp Quốc cho biết trong một báo cáo công bố hôm 29/4 rằng hàng nghìn ca tử vong có liên quan đến một "tổ hợp nguy hiểm" bao gồm nhiệt độ quá cao, ung thư da do tia UV, ô nhiễm không khí, ngộ độc thuốc trừ sâu và các bệnh do ký sinh trùng.
Những tác động là cực kỳ nghiêm trọng đối với châu Á. Theo báo cáo năm 2023 của WMO, khu vực này có "mức thấp nhất" về dịch vụ khí hậu để thông báo cho những người ra quyết định trong lĩnh vực y tế, cho thấy rằng "các cơ quan chính phủ về y tế và khí hậu có mối quan hệ và sự hợp tác hạn chế".
Cách đối phó của các nước
Các nước đang chuẩn bị cho thời tiết khắc nghiệt hơn trong những tháng tới.
Nhật Bản đã bắt đầu vận hành hệ thống cảnh báo say nắng vào đầu tháng 5. Bắt đầu từ năm nay, loại cảnh báo thứ hai đã được bổ sung khi các tỉnh dự kiến hứng chịu nhiệt độ đặc biệt cao, gây rủi ro nghiêm trọng cho sức khỏe con người.
Mục đích là để thúc giục mạnh mẽ hơn nữa chính quyền địa phương và người dân thực hiện các biện pháp bảo vệ như sử dụng "nơi trú ẩn làm mát" hoặc cơ sở điều hòa không khí được chỉ định công khai.
Singapore, nơi phụ thuộc nhiều vào công nhân xây dựng nhập cư, đã yêu cầu người sử dụng lao động theo dõi WBGT - thước đo ứng suất nhiệt dưới ánh sáng mặt trời trực tiếp - và cho phép người lao động làm công việc thể chất nặng được nghỉ tối thiểu 10 phút/giờ khi chỉ số này đạt từ 32 độ C trở lên.
Các quy định này bắt đầu được áp dụng vào tháng 10 năm ngoái, nhằm bảo vệ những người lao động ngoài trời khỏi nguy cơ say nắng.
 |
| Nắng nóng có thể gây ra hàng loạt vấn đề về sức khỏe. Ảnh: The New York Times. |
Perkins-Kirkpatrick của ANU cho biết: "Dù đã dự doán được những hiện tượng thời tiết này sẽ xảy ra, chúng tôi vẫn kinh ngạc trước tốc độ nhanh chóng của nó".
Bà nói thêm: "Chúng ta phải thích nghi. Chúng ta không còn ở giai đoạn chỉ cần giảm khí thải nhà kính là đủ". Chuyên gia chỉ ra các biện pháp khác như giáo dục người dân cách ứng phó trong các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt.
Tại Hàn Quốc, nơi thường xuyên phải hứng chịu các đợt nắng nóng trong những năm gần đây, khoảng 250 người đã kiện chính phủ để yêu cầu các bước giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu. Tòa án đã tổ chức phiên điều trần công khai đầu tiên về vấn đề này vào ngày 23/4.
Kim Seo-gyung, một trong những nguyên đơn, nói với các phóng viên: "Chúng tôi cần một giải pháp an toàn trước cuộc khủng hoảng khí hậu để bảo vệ cuộc sống. Chúng tôi không phải là những thế hệ tương lai muốn có một cuộc sống tốt đẹp hơn, mà là những người đang muốn bảo vệ cuộc sống của mình khỏi cuộc khủng hoảng khí hậu".
Chia sẻ với Tri thức trực tuyến, đại diện FirstNews Trí Việt cho biết điểm chung của độc giả dòng sách chữa lành là người đã và đang chịu sự tổn thương mà không thể thoát ra được, hoặc không thể nói cùng ai. Lúc này, họ chọn sách chữa lành để vượt qua và phát triển bản thân. Còn đại diện truyền thông Huy Hoàng Books nhận định trước đây, độc giả thích đọc sách cuốn hút, kịch tính hoặc truyền tải thông điệp vĩ mô như nhân sinh, sắc tộc, thì giờ đây, những cuốn sách nhẹ nhàng, chữa lành tâm hồn dần có chỗ đứng riêng.
