Hỏi cưới, nhà gái hủy hôn
Theo bản án, ngày 6/11/2012, vợ chồng ông Hoàng (ngụ huyện Vĩnh Thạnh, TP Cần Thơ) đến gia đình ông Liêm (huyện Phong Điền) đặt vấn đề kết thông gia. Hai bên gia đình đồng ý tổ chức lễ cưới cho con theo nghi lễ truyền thống.
Cũng theo thỏa thuận, tại đám hỏi nhà trai sẽ giao cho nhà gái 30 triệu đồng tiền mâm bàn (còn gọi là tiền chợ) và cho cô dâu 1 lượng vàng 24K. Dự định tiệc cưới sẽ tổ chức vào ngày 19/1/2013 nhưng trước ngày cưới khoảng nửa tháng thì nhà gái hủy hôn, trả lại 1 lượng vàng.
Sau nhiều lần thương lượng không thành, nhà trai khởi kiện đòi lại 30 triệu đồng vì cho rằng phía nhà gái đã chủ động hủy bỏ lễ cưới, mà số tiền này được trao cho phía nhà gái để tổ chức lễ cưới.
 |
| Vụ việc xảy ra tại huyện Phong Điền (TP Cần Thơ). Nhà gái thắng kiện, nhà trai kháng cáo. |
Tại tòa, gia đình nhà gái cho rằng, tại lễ hỏi, phía nhà trai có hơn 30 người đến dự lễ và ăn tiệc. Còn việc hủy hôn là do trước khi đến ngày cưới, mẹ chú rể phải phẫu thuật nên mượn cô dâu đến nhà. Tại đây, người thanh niên đánh đập cô gái, ép “quan hệ”.
Do bị đánh đập nên cô dâu tương lai không chịu nổi phải về nhà cha mẹ. Vì vậy, phía nhà gái không đồng ý trả lại 30 triệu đồng cho nhà trai.
Tại tòa, luật sư bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ cho phía nhà trai cho rằng, theo Điều 470 Bộ Luật dân sự, số tiền 30 triệu đồng là “tặng cho có điều kiện”. Vợ chồng ông Hoàng đưa tiền đó để hỗ trợ nhà gái tổ chức đám cưới nhưng cuối cùng không tổ chức. Ngoài ra, phía nhà gái tự ý hủy hôn cũng là việc vi phạm nghĩa vụ với nhà trai nên phía ông Hoàng có quyền đòi lại số tiền này.
Tuy nhiên, HĐXX TAND huyện Phong Điền nhận định, việc đưa 30 triệu đồng là có thật và được các bên thừa nhận. Tuy nhiên, phía nhà trai chưa có căn cứ chứng minh có thỏa thuận với nhà gái số tiền đó phải sử dụng đúng mục đích là tổ chức tiệc cưới.
Ngoài ra, phía nhà trai thừa nhận ngày tổ chức đám hỏi đã có trên 30 người đến dự tiệc tại nhà gái. Tòa cho rằng chưa có căn cứ chứng minh phía ông Liêm vi phạm nghĩa vụ trong hợp đồng tặng cho tài sản có điều kiện theo Điều 470 Bộ Luật dân sự. Từ đó, HĐXX chưa có cơ sở chấp nhận yêu cầu của vợ chồng ông Hoàng về việc đòi trả lại 30 triệu đồng.
Người trong cuộc nói gì?
Tiếp xúc với phóng viên, mẹ cô gái cho biết, lâu nay ngày cưới thì nhà trai chỉ đến rước dâu rồi về chứ không có ăn tiệc, mà chủ yếu tiệc đãi nhà trai là ở đám hỏi (lễ đính hôn). Vì vậy, vợ ông Liêm cho rằng, tiền nhà trai đưa đã dùng cho đám hỏi.
Cũng theo bà này, nghĩ trước sau gì con gái cũng về nhà chồng nên dù chưa tới ngày tổ chức đám cưới, ông bà vẫn đồng ý cho con gái về ở phía nhà trai. Trong khoảng thời gian này, con gái ông bà bị chồng tương lai đánh. Không chịu được cảnh con bị hành hạ, ông bà mới quyết định hủy hôn.
Còn ông Hoàng cho biết, việc hủy hôn do gia đình ông Liêm gây ra, nên những tổn phí thì gia đình ông này phải chịu.
“Nội chuyện đi giải thích với bà con dòng họ lý do xảy ra vụ việc trên mà chúng tôi muốn điên vì đã phát một số thiệp mời rồi. Phải chi được nói một câu mát lòng mát dạ thì chuyện này hoàn toàn có thể thương lượng, thậm chí chúng tôi cũng không cần lấy số tiền đó. Đằng này từ chỗ phải mà mình thành quấy”, ông Hoàng nói.
Ông Đỗ Đức Vĩnh (kiểm sát viên cấp cao Viện Kiểm sát nhân dân tối cao tại TP HCM):
Hôn nhân phải dựa trên sự tự nguyện của hai bên
Bản án xác định đây là hợp đồng cho tặng theo Điều 465 và hợp đồng cho tặng có điều kiện theo Điều 470 của Bộ Luật dân sự, trong vụ việc này tôi cho rằng đây là hợp đồng cho tặng dựa trên sự tự nguyện.
Trong bản án không có lời hứa hẹn và điều kiện nào của nhà gái cho thấy nhà gái yêu cầu nhà trai đưa tiền để thực hiện đám cưới, mà dựa trên sự tự nguyện của hai bên.
Lý do đám cưới không diễn ra bởi “cô dâu” cho rằng mình bị đánh đập và ngược đãi trong khoảng thời gian về nhà trai để chăm sóc người ốm.
Khi nhận thấy hôn nhân của mình không thể tiếp tục thì nhà gái từ hôn, đây là điều hoàn toàn đúng với pháp luật và đạo đức Việt Nam, bởi Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định, hôn nhân phải dựa trên sự tự nguyện.
Hà Châu ghi
Theo phong tục, “tiền chợ” được hiểu là tiền giúp nhà gái tổ chức tiệc cưới chứ không phải tổ chức đám hỏi. Còn về khía cạnh pháp luật, tôi cho rằng ở đây là giao dịch dân sự liên quan đến hợp đồng tặng cho có điều kiện (cho để thực hiện một công việc), nếu người được cho không thực hiện thì phải hoàn tiền.
Một luật sư tại TP Cần Thơ (đề nghị không nêu tên)
* Tên các nhân vật đã thay đổi.
