Câu 1: Chúa Chổm là biệt danh của vua nào?
Chúa Chổm là biệt danh của vua Lê Trang Tông (Lê Ninh). Trước khi làm vua nhà Lê, ông sống nghèo khổ, có tên là Chổm, nên về sau Lê Trang Tông còn được gọi là chúa Chổm. |
Câu 2: Chúa Chổm được ai đưa lên làm vua?
Lê Trang Tông là con cua vua Lê Chiêu Tông. Sau khi nhà Mạc cướp ngôi nhà Lê (1527), ông được cựu thần Lê Quán đưa đi trốn sang Ai Lao. Đến năm 1533, Lê Trang Tông được đại thần Nguyễn Kim đón về làm vua, trở thành hoàng đế thứ 12 của nhà Hậu Lê và là hoàng đế đầu tiên của nhà Lê Trung Hưng (1533-1789). |
Câu 3: Nguyễn Kim quê ở đâu?
Nguyễn Kim quê Thanh Hóa, là đại thần nhà Hậu Lê, xuất thân trong gia đình quan lại lớn. Cha của Nguyễn Kim là Trừng quốc công Nguyễn Hoàng Dụ, ông nội là Nghĩa quốc công Nguyễn Văn Lang. Nguyễn Kim là con trưởng, làm quan triều Lê, chức Hữu vệ điện tiền tướng quân, tước An Thanh hầu. |
Câu 4: Nguyễn Kim là ông ngoại của chúa Trịnh nào?
Nguyễn Kim có con gái là Nguyễn Thị Ngọc Bảo, lấy Trịnh Kiểm (chúa Trịnh đầu tiên). Sau này, bà Ngọc Bảo sinh ra Trịnh Tùng - vị chúa thứ hai của dòng họ Trịnh ở Đàng Ngoài. |
Câu 5: Nguyễn Kim là ông nội của chúa Nguyễn nào?
Nguyễn Kim cũng chính là cha của chúa Tiên (Nguyễn Hoàng) - vị chúa đầu tiên của dòng họ Nguyễn ở Đàng Trong và là ông nội của chúa Sãi (Nguyễn Phúc Nguyên). |
Câu 6. Vì sao Nguyễn Kim qua đời đột ngột?
Năm 1545, Nguyễn Kim bị hàng tướng của nhà Mạc là Dương Chấp Nhất đầu độc bằng dưa hấu. Cái chết đột ngột của ông khiến lịch sử Việt Nam xoay vần. Con rể Trịnh Kiểm thu hết quyền lực, mở ra thời kỳ nhà Trịnh, con trai (Nguyễn Hoàng) chạy trốn vào Nam tạo dựng thế lực nhà Nguyễn ở Đàng Trong. |
Câu 7. Ai đánh giá Nguyễn Kim là “bầy tôi xã tắc”?
Nhà bác học Lê Quý Đôn viết trong "Đại Việt Thông sử" rằng: "Nguyễn Kim lấy thân phận là tướng già của con nhà thế thần, giữ vững tiết tháo, lật đật nơi hang núi, cố chí lo toan việc khôi phục, rước lập thế tử, nối lại tông thống, đánh kẻ loạn tặc, phá đám chông gai, mở mang canh thổ Thanh, Nghệ, Thuận, Quảng hàng hơn nghìn dặm cơ nghiệp nghìn vạn năm của nước nhà, thực bắt đầu từ đây. Như thế chả phải là người bầy tôi xã tắc đó ư?". |
Câu 8. Vua nào truy tôn Nguyễn Kim là Tĩnh hoàng đế?
Thời chúa Tiên Nguyễn Hoàng, ông được tôn thụy hiệu là Huệ Triết Hiển Hựu Hoành Hưu Tế Thế Vĩ Tích Chiêu Huân Tĩnh vương. Vua Gia Long (triều Nguyễn) truy tôn Nguyễn Kim là Di Mưu Thùy Dụ Khâm Cung Huệ Triết Hiển Hựu Hoành Hưu Tế Thế Khải Vận Nhân Thánh Tĩnh hoàng đế, miếu hiệu là Triệu Tổ. |