Câu 1: Chúa Chổm là biệt danh người đời dùng để gọi vị vua nào?
Chúa Chổm là tên gọi người đời đặt cho vua Lê Trang Tông hay còn được gọi là Trang Tông Dụ Hoàng đế. |
Câu 2. Vua Lê Trang Tông tên thật là gì?
Vua Lê Trang Tông tên thật là Lê Duy Ninh (1514-1548). Ông là con trai của vua Lê Chiêu Tông. |
Câu 3. Vì sao vua Lê Trang Tông bị gắn với biệt danh Chúa Chổm?
Vua Lê Trang Tông lúc còn nhỏ có tên là Chổm, nên về sau được gọi là Chúa Chổm. Tương truyền, lúc nhỏ, vua phải sống trong cảnh nghèo đói, nợ nần rất nhiều. |
Câu 4. Từ người nghèo khó, nhờ đâu Chúa Chổm được làm vua?
Dù xuất thân trong gia cảnh nghèo khó, Lê Trang Tông vẫn được suy tôn làm vua nhờ ông là dòng dõi nhà Lê (con trai của vua Lê Chiêu Tông); trong bối cảnh nhà Lê bị nhà Mạc cướp ngôi, hoàng thân quốc thích bị giết hại. |
Câu 5. Ai là người đưa Chúa Chổm lên ngôi?
Vua Lê Duy Ninh lớn lên trong bối cảnh triều Lê bị nhà Mạc giành ngôi báu. Năm 1533, cựu thần nhà Hậu Lê là Nguyễn Kim không phục nhà Mạc, chạy vào Thanh Hoá lập lực lượng riêng rồi đưa Lê Duy Ninh lên làm vua. |
Câu 6. Chúa Chổm là vị vua mở đầu thời kỳ lịch sử nào?
Chúa Chổm là vị vua đầu tiên của triều Lê Trung Hưng (1533-1789). |
Câu 7. Sau khi lên ngôi, Chúa Chổm thân chinh làm tướng dẫn quân giao tranh với ai?
Năm 1542, nhà vua đích thân làm tướng, dẫn quân đánh nhà Mạc. Năm 1543, vua tiến quân ra từ thành Tây Đô, tướng Mạc là Trung Hậu hầu Dương Chấp Nhất đầu hàng. |
Câu 8. Thành phố nào hiện nay có ngõ Cấm Chỉ liên quan Chúa Chổm?
Ở Hà Nội hiện nay, một con ngõ được đặt tên Cấm Chỉ, thông giữa phố Hàng Bông và Tống Duy Tân. |
Câu 9. Chúa Chổm ở ngôi được bao nhiêu năm?
Ngày 29/1/1548, vua Lê Trang Tông qua đời, hưởng thọ 34 tuổi, ở ngôi được 15 năm (1533-1548). Di thể của ông được táng tại Cảnh Lăng, phía nam Lam Sơn, Thanh Hóa. Trịnh Kiểm lập con ông là thái tử Huyên lên nối ngôi, tức là Lê Trung Tông. |
Chúa Chổm tên thật Lê Duy Ninh. Theo một số tài liệu sử học xưa để lại, ông là con của vua Lê Chiêu Tông. Khi Lê Chiêu Tông bị Mạc Đăng Dung giết chết, cựu thần nhà Lê - Nguyễn Kim - không phục nhà Mạc nên chạy vào Thanh Hóa tìm được Lê Duy Ninh rồi lập làm vua (Lê Trang Tông).
Theo sách Sự tích đất nước Việt của Nguyễn Đổng Chi và một số tài liệu khác, vua Lê Trang Tông từ nhỏ có tên là Chổm, sống trong cảnh nghèo khó, nợ nần ngày càng thêm chồng chất.
Khi Chổm được đón về lập làm vua, trên đường ra kinh thành, những người trước đây cho nợ nhận ra Chổm nên kéo tới đòi. Do số lượng “chủ nợ” quá đông, không nhớ hết, nhà vua đã bày ra cách miễn thuế hết cho dân vùng đó trong vòng một năm và ra lệnh viết bảng “Cấm Chỉ” ở gần cửa nam để cấm dân tình khi thấy vua đi qua không được chỉ vào vua đòi nợ nữa.
Từ đó, đường Cấm Chỉ ở Cửa Nam ra đời gắn liền câu “Nợ như Chúa Chổm”.