|
|
Tên của virus được lấy từ phòng thí nghiệm Marburg (Đức) - nơi phát hiện ra loại virus này vào năm 1967. Ảnh: WHO. |
Vừa qua, tại Guinea Xích đạo (châu Phi), 9 trường hợp tử vong và 16 người nghi nhiễm virus Marburg với các triệu chứng sốt, mệt mỏi, tiêu chảy, xuất huyết, suy đa tạng. Tình huống này dẫn tới việc Tổ chức Y tế Thế giới phải đưa ra những cảnh báo.
PGS.TS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội, cho biết virus Marburg cùng họ với virus Ebola, có cấu trúc ARN. Đây là virus có ổ chứa tự nhiên là một loài dơi ăn quả ở châu Phi (Rousettus aegyptiacus). Tên của virus được lấy từ phòng thí nghiệm Marburg (Đức) - nơi phát hiện ra loại virus này vào năm 1967.
Virus Marburg gây bệnh lẻ tẻ tại các nước cận Sahara như Uganda, Guinea Xích đạo, Congo, Angola… với tỷ lệ tử vong cao (có thể 30-90%).
Virus Marburg lây qua đường nào?
"Con người hít phải chất tiết hoặc nước tiểu của loài dơi ăn quả sẽ bị nhiễm bệnh, sau đó lây từ người sang người. Virus Marburg lây từ người sang người qua tiếp xúc gần, dịch cơ thể, đường máu, nước tiểu, nước bọt, mồ hôi, các chất tiết nôn, sữa, dịch ối, tinh dịch…", PGS Cường nói.
Ngoài ra, một số vật dụng chăm sóc người bệnh như quần áo, ga trải giường, bơm kim tiêm, vật dụng y tế… nếu nhiễm virus có thể lây sang người. Virus Marburg cũng có thể lây trong phòng thí nghiệm hay nhân viên y tế chăm sóc người bệnh.
 |
| Guinea Xích đạo xác nhận ổ dịch bệnh do virus Marburg đầu tiên. Ảnh: Kalamtimes. |
Chưa có vaccine hay thuốc kháng virus đặc hiệu
Theo PGS.TS. Đỗ Duy Cường, virus Marburg thường lây qua đường tiếp xúc, có thể lây qua đường hô hấp cụ thể là giọt bắn khi tiếp xúc rất gần.
Bệnh do virus Marburg gây ra rất khó chẩn đoán lâm sàng, biểu hiện dễ nhầm với các bệnh lưu hành tại vùng đó. Ví dụ, ở châu Phi hay gặp Ebola, sốt vàng, thương hàn, sốt xuất huyết…
Thời gian ủ bệnh kéo dài 2-21 ngày. Khởi phát, bệnh nhân có thể xuất hiện các biểu hiện như: Sốt đột ngột, ớn lạnh, đau đầu, đau cơ, đau người. Ngày thứ 5, bệnh nhân có thể xuất hiện phát ban, cảm giác rát trên thân mình.
Ngoài ra, người bệnh còn kèm theo buồn nôn, đau ngực, đau bụng, đau họng, tiêu chảy, vàng mắt, có biểu hiện xuất huyết, mê sảng đi vào sốc. Chúng có thể dẫn đến suy gan, suy đa tạng, rối loạn đông máu và gây tử vong.
Để chẩn đoán xác định ca bệnh nhiễm virus Marburg, các bác sĩ cần sử dụng xét nghiệm như ELISA và PCR. Với bệnh nhân tử vong, nhân viên y tế có thể lấy máu hoặc mẫu sinh thiết tại các tổ chức của cơ thể để làm nhuộm hóa mô miễn dịch hoặc nuôi cấy để phát hiện ra virus.
PGS.TS Đỗ Duy Cường cho biết hiện nay chưa có vaccine hay thuốc kháng virus đặc hiệu để điều trị. Người mắc bệnh do virus Maruburg sẽ phải cách ly nghiêm ngặt và phương pháp điều trị chủ yếu là điều trị hỗ trợ như bù nước điện giải, chống xuất huyết, truyền máu... Nếu có biểu hiện nặng, bệnh nhân cần thở oxy, hồi sức chống suy đa tạng…
"Cho dù áp dụng các biện pháp hồi sức tích cực, người mắc bệnh đều có tiên lượng nặng, tỷ lệ tử vong cao", vị chuyên gia này nhấn mạnh.
Virus Marburg có khả năng lây sang Việt Nam không?
Bệnh do virus Marburg chưa có vaccine phòng bệnh nên các chuyên gia khuyến cáo người dân cần phòng bệnh bằng các phương pháp không đặc hiệu như:
- Hạn chế đến các vùng có nguy cơ nhiễm bệnh.
- Tránh tiếp xúc với các loài dơi ăn quả cũng như với người nghi ngờ mắc bệnh.
- Nếu tiếp xúc với người bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh, bạn cần mang bảo hộ lao động (găng tay, khẩu trang, dung dịch sát trùng, khử khuẩn…).
Theo PGS Cường, Việt Nam chưa xuất hiện ca bệnh do virus Marburg, chúng ta cần thận trọng nhưng không quá hoang mang, lo ngại. Bệnh mới chỉ xuất hiện lẻ tẻ và liên quan đến ở châu Phi, chưa lan sang các lục địa khác.
Ông cũng cho biết các bệnh dịch nguy hiểm thường lây qua đường hô hấp vì virus sẽ phát tán nhanh. Với virus Marburg, chúng chỉ có thể lây khi tiếp xúc gần và gây bệnh mang tính đặc thù theo vùng. Đây là một bệnh gây dịch nguy hiểm nhưng hiện tại chưa đủ yếu tố để lan ra toàn cầu cũng như đến Việt Nam.
Người dân cần nâng cao cảnh giác, theo dõi chặt chẽ diễn biến bệnh để có những biện pháp bảo vệ bản thân, sẽ hạn chế nguy cơ mắc bệnh.
Sách về nghề y
Tò mò về nghề y, về một nghề nghiệp luôn có tác động đến cuộc đời bạn nhưng luôn đầy những thông tin kỹ thuật khó hiểu? Đây là một số giới thiệu của mục Sức khỏe dành cho bạn:
Ký túc xá - Cá tốc ký: Cuốn sách kể về đời sống của sinh viên Đại học Y Hà Nội, chủ yếu xoay quanh đời sống ký túc xá, nơi tác giả đã trải qua tuổi trẻ cùng 10 thành viên khác trong phòng 110 E2.
Chạy trời không khỏi đau: Tập hợp các ghi chép của tác giả Adam Kay trong 6 năm hành nghề y từ 2004 đến 2010, cuốn sách là bản báo cáo không khoan nhượng về công việc của đội ngũ y tế của Vương quốc Anh đang làm việc ngày đêm nhưng chưa được nhìn nhận và tôn trọng đúng mức.
