Trong cuốn Hội hè lễ Tết của người Việt, Giáo sư Nguyễn Văn Huyên cho biết ngày rằm tháng 7 (15 tháng 7 âm lịch) có 2 lễ lớn là Vu Lan báo hiếu và xá tội vong nhân. Vào ngày này, người Việt làm mâm cơm để tưởng nhớ đến người thân và lễ cúng cho những vong hồn chưa được siêu thoát. Theo đó, lễ Vu Lan và xá tội vong nhân khác nhau về ý nghĩa nên cần chuẩn bị lễ vật sao cho phù hợp. Ảnh: Việt Linh. |
Theo giáo lý nhà Phật, lễ cúng không quan trọng ở mâm cao cỗ đầy mà cốt ở lòng thành của mỗi người. Vào ngày Vu Lan, chỉ cần sắm một mâm cơm chay hoặc đơn giản hơn là mâm ngũ quả để cúng Phật rồi thụ lộc tại nhà. Ảnh: Duy Hiệu. |
Theo đó, lúc làm lễ gia chủ nên đọc một khóa kinh Vu Lan để hồi hướng công đức cho người thân đã mất được siêu sinh. Đây cũng là cách giúp con cháu hiểu hơn về ngày lễ này. Đặc biệt, mâm cúng Phật nên làm vào ban ngày. Những món chay nên có gồm xôi đỗ xanh, gà chay, nem chay, giò lụa chay, đậu đũa luộc, canh nấm, nộm chay... Ảnh: Duy Hiệu. |
Bên cạnh mâm cỗ cúng Phật, cỗ cúng gia tiên vào ngày rằm tháng 7 được chuẩn bị theo nguyên tắc “trên chay dưới mặn”. Tức là trên hoa quả, dưới là cỗ mặn. Các món được chuẩn bị tùy theo điều kiện của mỗi gia đình. Nếu người nào là trưởng tộc, thì chỉ cúng xôi và thủ lợn, đuôi lợn và 9 bát xếp chồng lên nhau, 9 đôi đũa. Nếu là con trưởng trong nhà thì cúng 1 mâm cơm. Tùy tâm, có ít cúng ít, nhiều cúng nhiều, nhưng không thể thiếu 7 cái bát chồng lên nhau. Ảnh: Nhung Ngô. |
Nếu không phải con trưởng thì cúng 1 mâm cơm gồm nhiều đồ ăn và 5 cái bát tượng trưng cho ngũ đại đồng đường. Các gia đình phải xếp bát chồng lên nhau. Số lượng bát cúng tùy thuộc vào việc bạn là con trưởng hay con thứ, tượng trưng cho các đời trong dòng tộc. Ảnh: Thu Thuỷ. |
Ngoài việc chuẩn bị lễ vật cúng tổ tiên, các gia đình nên mua đồ cúng cô hồn. Theo tín ngưỡng dân gian thì rằm tháng 7 là dịp Diêm Vương mở cửa Quỷ Môn Quan. Mâm cúng chúng sinh có các lễ vật gồm quần áo chúng sinh nhiều màu sắc, bỏng ngô, chè lam, kẹo vừng, cháo, tiền vàng, nước lã hoặc rượu, gạo, muối, khoai lang luộc để cúng cho những cô hồn, ma đói không nơi nương tựa. Ảnh: Thu Thuỷ. |
Lễ cúng cô hồn được làm vào chiều 14/7 hoặc ngày 15/7. Việc cúng lễ phải được hoàn tất vào ngày 15/7 âm lịch, cúng ngoài trời hoặc trước cửa chính. Đặc biệt, mâm cúng chúng sinh nên chuẩn bị đồ chay để các cô hồn không phát sinh lòng tham. |