Chuyện ít biết về 'ông lái coin bến Hạ'

Trong một sự kiện ra mắt hoành tráng tại TP.HCM, ông Hạ, với tư cách Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Mạng xã hội du lịch Hahalolo, không ngần ngại vẽ ra tầm nhìn "chinh phục 2 tỷ người dùng toàn cầu" và thậm chí "niêm yết cổ phiếu trên sàn Nasdaq (Mỹ)". Những khẩu hiệu hừng hực ấy được tung hô như biểu tượng cho một thế hệ startup Việt vươn tầm thế giới.

Ảo vọng mang tên Hahalolo

Thế nhưng, chỉ vài năm sau, cái tên ấy lại xuất hiện trên mặt báo trong một bối cảnh hoàn toàn khác: Nguyễn Văn Hạ bị xác định là chủ mưu trong vụ án lừa đảo xuyên quốc gia liên quan đến đồng tiền ảo PaynetCoin. Từ "ông chủ Hahalolo" từng được truyền thông ca tụng, ông Hạ trở thành nhân vật bị điều tra về hành vi lừa đảo chiếm đoạt hàng trăm tỷ đồng của hàng nghìn nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Sinh năm 1978 tại Bình Thuận, Nguyễn Văn Hạ vốn không có nền tảng học thuật nổi bật về công nghệ hay kinh doanh số. Con đường đến với lĩnh vực công nghệ của ông ta gần như không ghi dấu bằng một thành tựu hay nghiên cứu đáng kể nào trước đó. Thế nhưng, vào năm 2017, ông ta cùng một số cộng sự thành lập Công ty Cổ phần Mạng xã hội du lịch Hahalolo, đặt trụ sở chính tại TP.HCM.

Ý tưởng mà Hạ rao giảng nghe rất kêu: xây dựng một mạng xã hội "Made in Vietnam" vừa giống Facebook để kết nối cộng đồng, vừa tích hợp các dịch vụ đặt phòng khách sạn, tour du lịch như Booking, lại vừa kiêm cả thương mại điện tử kiểu Amazon. Một "siêu nền tảng" có thể chinh phục thế giới, đó là viễn cảnh mà Hahalolo vẽ ra trong những ngày đầu tiên.

Thiếu tướng Nguyễn Minh Tuấn, Giám đốc Công an tỉnh Phú Thọ (ngoài cùng bên trái), trực tiếp xét hỏi đối tượng liên quan trong vụ án.

Từ khi ra mắt, Hahalolo đã chọn con đường phô trương hơn là thận trọng. Các sự kiện khai trương, công bố sản phẩm được tổ chức như những lễ hội hoành tráng, có MC nổi tiếng, ca sĩ biểu diễn, màn trình diễn ánh sáng lộng lẫy. Truyền thông khi ấy được dẫn dắt bằng những con số "không tưởng": 2 tỷ người dùng trong vòng 5 năm, doanh thu hàng tỷ USD, và đặc biệt là mục tiêu niêm yết cổ phiếu trên sàn Nasdaq của Mỹ. Đó là một giấc mơ mà ngay cả các doanh nghiệp công nghệ lớn nhất Việt Nam cũng chưa dám nhắc tới.

Chính những lời hứa táo bạo ấy đã khiến Hahalolo vừa trở thành tâm điểm chú ý, vừa hứng chịu hoài nghi. Nhiều chuyên gia công nghệ trong nước không ngần ngại nhận xét "2 tỷ người dùng" chỉ là con số viển vông, bởi ngay cả những gã khổng lồ toàn cầu như Twitter hay TikTok cũng phải mất hơn một thập kỷ cùng nguồn lực khổng lồ mới tiệm cận được.

Dẫu vậy, bằng những chiến dịch PR rầm rộ, Hahalolo vẫn thu hút được sự tò mò từ dư luận và một lượng người dùng thử nghiệm nhất định. Giao diện của ứng dụng được thiết kế khá giống Facebook, có thêm mục đặt phòng khách sạn, vé máy bay, tour du lịch. Trên giấy tờ, Hahalolo như thể một "cỗ máy sinh lợi" đa năng, vừa phục vụ giải trí, vừa thúc đẩy tiêu dùng. Nhưng trên thực tế, số người dùng hoạt động thường xuyên rất ít, lượng giao dịch du lịch gần như không đáng kể.

Sau vài năm, sự thật phơi bày: Hahalolo rơi vào cảnh "đắp chiếu", ứng dụng ít người nhắc đến, doanh thu không rõ ràng, nhà đầu tư không thấy lợi nhuận. Những phát ngôn về Nasdaq, về "2 tỷ người dùng" nhanh chóng bị mạng xã hội chế giễu như một trò cười. Cái bóng của những ngày ra mắt hoành tráng dần tan biến, để lại một nền tảng số rơi vào lãng quên.

Khi vỏ bọc startup bị lột trần

Nếu Hahalolo từng được tô vẽ như một "kỳ lân công nghệ" của Việt Nam, thì khi lớp vỏ startup ấy mục ruỗng, Nguyễn Văn Hạ đã nhanh chóng xoay trục sang một "sân chơi" mới: tiền ảo. Năm 2020, trong lúc thế giới cuồng nhiệt với Bitcoin và blockchain, ông ta cùng đồng phạm tung ra PaynetCoin, đồng tiền được quảng bá là "thế hệ mới", thậm chí còn rêu rao sẽ "thay thế Bitcoin trong tương lai".

Chiêu thức quen thuộc được tái sử dụng: website bóng bẩy, video quảng cáo hoành tráng, hội thảo ra mắt ở khách sạn 5 sao, cùng những lời hứa ngọt ngào nhưng phi lý: lợi nhuận 30-40%/tháng, thưởng thêm xe hơi, điện thoại, chuyến du lịch sang trọng cho ai lôi kéo được nhiều người tham gia. Một mô hình đa cấp trá hình, đánh thẳng vào lòng tham và sự thiếu hiểu biết của đám đông.

Quan trọng hơn, Nguyễn Văn Hạ còn khéo léo tận dụng hào quang quá khứ là "ông chủ Hahalolo" từng được báo chí nhắc tên với giấc mơ Nasdaq. Chính cái mác ấy đã biến PaynetCoin thành "mỏ vàng" trong mắt hàng chục nghìn người ở Việt Nam, Lào, Campuchia, thậm chí cả kiều bào ở Mỹ và Australia. Nhiều nhà đầu tư từng thất vọng vì Hahalolo lại tiếp tục xuống tiền, với niềm tin ngây thơ rằng lần này, ông Hạ sẽ thật sự làm nên chuyện.

Nguyễn Văn Hạ giới thiệu về mạng xã hội Hahalolo trong một buổi họp báo ra mắt năm 2019.

Nhưng sau ánh sáng sân khấu là cả một cỗ máy hút máu nhà đầu tư. Khi PaynetCoin vận hành được vài vòng, dòng tiền cuồn cuộn đổ về túi nhóm cầm đầu, thì cũng là lúc hệ thống bắt đầu "trục trặc". Các sàn giao dịch do Hạ dựng lên bất ngờ "bảo trì", tài khoản người dùng không thể rút tiền, bộ phận hỗ trợ biến mất. Và khi cả hệ thống sụp đổ, hàng nghìn nạn nhân mới cay đắng nhận ra mình chỉ là con mồi trong trò lừa đảo xuyên quốc gia.

Theo kết quả điều tra, Nguyễn Văn Hạ chính là kẻ thiết kế kịch bản, vẽ nên giấc mơ ảo tưởng rồi biến nó thành chiếc bẫy tài chính quy mô hàng trăm triệu USD. Công thức quen thuộc: dựng nên viễn cảnh hoành tráng, lợi dụng truyền thông và niềm tin công chúng, rồi biến niềm tin ấy thành công cụ chiếm đoạt tài sản.

Thực tế, Hahalolo chưa từng có hạ tầng đủ mạnh, chưa từng có người dùng thật sự để niêm yết Nasdaq. Nhưng chính "giấc mơ Nasdaq" được Hạ thổi phồng đã trở thành bùa mê, khiến hàng loạt người tin tưởng cả vào PaynetCoin. Không ít gia đình bán nhà, cắm sổ đỏ, vay ngân hàng để lao vào "cơ hội đổi đời".

Và quả bóng ấy đã vỡ tan. Số tiền bị chiếm đoạt lên tới hàng nghìn tỷ đồng. Những "nhà đầu tư" từng ôm mộng giàu sang giờ đối mặt cảnh trắng tay: người mất vốn liếng tích cóp cả đời, người rơi vào vòng xoáy nợ nần, gia đình ly tán, hạnh phúc gãy gánh. Ở Lào, Campuchia, hàng loạt đơn tố cáo gửi về Việt Nam, biến PaynetCoin thành vụ án có quy mô quốc tế.

Và chính tại đây, vai trò của lực lượng Công an được thể hiện rõ nét. Từ những dấu hiệu bất thường trên thị trường, các trinh sát an ninh kinh tế lần theo từng đầu mối, bóc tách từng lớp vỏ ngụy trang mà nhóm của Hạ dựng nên.

Theo đó, nhóm lừa đảo đã tạo ra cả một "vũ trụ ảo", từ sàn giao dịch FMCPAY.com đến những website giả danh công ty quốc tế, tất cả chỉ để tạo cảm giác tin cậy. Khi được trả lãi, người dân không rút tiền vì bị gieo vào đầu niềm tin rằng giữ PaynetCoin càng lâu sẽ càng sinh lời. Nhưng thực chất, đồng tiền này chẳng có bất kỳ giá trị giao dịch nào.

Nhóm của Hạ còn dựng kịch bản lừa đảo tinh vi: quảng bá PaynetCoin đã được đăng ký hoạt động tại Mỹ, có thể dùng để mua vé máy bay, đặt phòng khách sạn… Tất cả chỉ là những trang web tự tạo, không liên quan đến bất kỳ hệ thống thanh toán chính thống nào. Bằng những thủ đoạn ấy, chúng đã huy động được dòng tiền khổng lồ từ trong và ngoài nước.

Hạ từng làm trong lĩnh vực ngân hàng, rất hiểu tâm lý của những người có tiền, nhưng thiếu kiến thức đầu tư. Chính sự hiểu biết đó khiến hắn dễ dàng thuyết phục họ lao vào tiền ảo. Khi chuyên án được triệt phá, nhóm của Hạ đã kịp rút ra khoản tiền rất lớn chi tiêu cho mục đích cá nhân.

Với sự vào cuộc quyết liệt, Công an tỉnh Phú Thọ đã triệt phá đường dây, bắt giữ kẻ cầm đầu và đồng phạm, kê biên phong tỏa nhiều tài sản gồm tiền mặt, ngoại tệ, bất động sản với tổng trị giá hơn 1.000 tỷ đồng.

Từ một doanh nhân từng được tung hô là "ông chủ Hahalolo", Nguyễn Văn Hạ giờ hiện nguyên hình là kẻ chủ mưu lừa đảo. Hình ảnh vest chỉnh tề, lời hứa "khởi nghiệp toàn cầu" đã sụp đổ, nhường chỗ cho bản cáo trạng nặng nề. Vị thế "doanh nhân công nghệ" tan vỡ trong chốc lát, chỉ còn lại chân dung một kẻ dùng giấc mơ công nghệ để che giấu tham vọng chiếm đoạt.

Truyền thông có thể bị lạm dụng, niềm tin có thể bị thao túng, và khi những giấc mơ viển vông không được kiểm chứng, cái giá phải trả sẽ vô cùng khủng khiếp. Nhìn lại, hành trình của Nguyễn Văn Hạ, từ Nasdaq đến PaynetCoin, từ "mạng xã hội du lịch 2 tỷ người dùng" đến vụ án lừa đảo xuyên quốc gia, chính là một bi kịch: khởi đầu bằng ảo vọng, kết thúc trong vòng lao lý.