Chuyện khỉ của Black Eyed Peas
Xếp Black Eyed Peas (BEP) vào dòng hip-hop cũng giống như xếp Prince vào R&B: nghe có vẻ chính xác nhưng quá đóng khung. Nhóm nhạc mà BEP giống nhất là N.E.R.D. (Người viết từng giới thiệu album Fly or die của nhóm này).
Xuất thân từ nhóm nhạc rap ở Los Angeles, BEP đã thu nhập nhiều kỹ năng trong việc sáng tác và sản xuất album, tách hẳn mình ra khỏi hình ảnh bạo lực của các nhóm rap từ bờ tây nước Mỹ như N.W.A. Xa hơn nữa, 2 thành viên chủ chốt will.i.am và apl.de.ap (BEP khoái chơi chữ nên tên các thành viên thêm vào dấu chấm và thường không viết hoa) là các vũ công của nhóm breakdance Tribal Nation. Nhảy múa 1 thời gian đâm chán, cả 2 muốn tập trung hơn vào âm nhạc nên tách ra lập nhóm Atban Klann. Eazy-E của hãng Ruthless ký hợp đồng với nhóm năm 92, một sự kiện gây ngạc nhiên cho người trong giới bởi thế mạnh của Eazy-E là kiểu rap bạo lực (gangsta rap) trong khi Atlan Klann lại khoái nói chuyện hoà bình thế giới. Nhóm ghi âm được một album nhưng hãng Ruthless xếp vào kho vì thật sự không biết phải tiếp thị đĩa này như thế nào khi phong cách của Atlan Klann hoàn toàn “trái tay” với hãng.
Năm 95, cả 2 rời Ruthless, tuyển thêm MC Taboo và đổi tên nhóm thành Black Eyed Peas. Cả 3 thành viên đều có kỹ năng đọc rap và nhảy breakdance thuộc hàng cự phách. Album đầu tay của nhóm phát hành năm 98, Behind the front và tiếp đó là Bridging the gap (2000) đều có thêm giọng hát của Kim Hill. Năm 2003, Fergie thay thế Kim Hill và nhóm có album thành công nhất Elephunk. Chơi chữ từ “elephant” (con voi) và “funk” (thể loại nhạc funk nhộn nhịp, rộn rã), Elephunk bán được 2,6 triệu bản ở Mỹ với 3 bài lọt vào Top 40 là Where is the love?, Hey mama, Let"s get it started.
Có thể nghe được trong nhạc của BEP nhiều ảnh hưởng nhạc dân tộc các nước, từ Ả Rập cho đến Latin (bài Latin girls), Ấn Độ (The elephunk theme), từ guitar thùng nhẹ nhàng (The alp song), guitar flamenco “pằng pằng” (bài Pump it) cho đến tiếng trumpet jazz của Louis Armstrong (bài Smell like funk), đàn dây kiểu nhạc phim (Dont lie). Một số ca khúc còn hát bằng tiếng Tagalog, thổ ngữ Philippin (The alp song ở Elephunk và Bebot ở Monkey business). BEP cũng đã từng đến diễn tại nhà hát lớn Hà Nội vào năm 2004.
Album mới Monkey business (phát hành ngày 7/6/2005) tiếp tục với chữ “phunk” và chuyển từ “voi” sang “khỉ”. Đĩa đơn đầu của Monkey business là một bài hát rất cuốn hút Don"t phunk with my heart. Album được sáng tác khi nhóm lưu diễn trong năm 2004 cùng với chiến dịch Rock the vote và gây quỹ cứu trợ nạn nhân sóng thần. Sau thành công lớn với sự góp mặt của Justin Timberlake trong bài Where is the love? ở album trước, các tên tuổi lớn tiếp tục góp mặt vào album của BEP, một việc có lợi cho cả đôi bên. Lần này, Justin Timberlake sẽ tham gia vào My style, Jack Johnson góp mặt với tiếng guitar và giọng hát khá đặc trưng trong đoạn điệp khúc củaGone going, Sting xuất hiện trong Union (dựa trên bài English man in New York của Sting), James Brown cho mượn giọng trong They dont want music còn giọng Talib Kweli và John Legend có trong Like that. Tuy vậy, album có vẻ không đa dạng bằng album trước.
BEP có “truyền thống” lân la với các nghệ sĩ thuộc nhiều dòng nhạc khác nhau. Trước đây, qua lần gặp gỡ Papa Roach trên đường lưu diễn, BEP đã mau chóng mời nhóm rock này tham gia vào bài Anxiety. Fergie thì từng hò hẹn với Justin Timberlake ngay trước khi Justin bắt đầu chuyện tình với Britney Spears; will.i.am kể rằng Sting dạy nhóm cách ngồi thiền khi diễn chung ở Đức còn tới đây, BEP sẽ tháp tùng diễn mở màn cho Rolling Stones, một cơ hội hiếm có.
Dù Monkey business đang được tiếp thị rầm rộ, will.i.am đang lặng lẽ sản xuất album solo cho Fergie. Cả Taboo và apl.de.ap đều chuẩn bị có album riêng nhưng nếu qua đó mà đoán rằng BEP tan rã thì “hoàn toàn sai lầm”, theo Ron Fair, chủ tịch hãng A&M.
Trí Quyền
