Những con chữ gột rửa tâm hồn
Phạm nhân “đặc biệt” mà chúng tôi nói đến đó là Cao Văn Giang (32 tuổi, ở huyện Tiên Lãng, Hải Phòng) đang thụ án tại Phân trại 3, Trại giam Xuân Nguyên, thuộc Tổng cục Cảnh sát Thi hành án hình sự và Hỗ trợ Tư pháp (Tổng cục VIII, Bộ Công an).
Giang chính là người tham gia vụ cướp với số tiền rất lớn gây xôn xao dư luận địa phương vào cuối tháng 7/2007. Cái giá phải trả là bản án 20 năm tù, là ngã rẽ cuộc đời mà đến bây giờ phạm nhân này vẫn không thể hiểu tại sao lúc đó mình đâm đầu vào.
 |
| Phạm nhân Cao Văn Giang với ý tưởng mua, quyên góp 1.000 cuốn sách. |
Cú sốc quá lớn do chính mình tạo ra, Giang thời gian đầu gần như không chấp nhận nổi thực tại của đời sống phạm nhân. Đội trưởng Đội giáo dục – hồ sơ Nguyễn Văn Kiều của trại giam, cho chúng tôi biết, lúc mới “nhập trại”, Giang từng bị xử lý kỷ luật vì vi phạm nội quy, tuy nhiên, càng về sau phạm nhân này càng cải tạo tốt.
Và khi tiếp xúc với phạm nhân Giang, chúng tôi mới hiểu, chính những cuốn sách đã làm thay đổi một con người từng dám chặn ôtô trên Quốc lộ 10 cướp hàng trăm triệu đồng. “Thụ án 8 năm rồi, tôi thấm thía, cảm nhận rõ những gì đã mất và thấy những gì cần phải bắt đầu lại. Ở đây, tất nhiên không ai được chọn môi trường sống theo ý thích của mình, nhưng ai cũng có quyền chọn cho mình một lối sống. Vượt qua những khủng hoảng ban đầu, tôi bắt đầu dành thời gian đọc sách trở lại và trở nên “nghiện” lúc nào không hay”, phạm nhân này tâm sự.
Vẻ mặt hiền và bình thản với đôi mắt sáng luôn mở to, Giang bảo cuộc đời mình như rơi xuống vực thẳm sau lần phạm tội đầu tiên nhưng hậu quả quá lớn ấy. Chính những cuốn sách về luật pháp, văn học, nghệ thuật sống, kinh tế, quản lý… đã dần dần đưa Giang khỏi tâm trạng chán nản, điên cuồng, thù hận cuộc đời.
Giang đọc từ sách của Warren Buffett đến các cuốn sách dạy con trẻ. Từ tác phẩm “400 điều trường học không dạy bạn” của H.N.Casson đến những cuốn “đắc nhân tâm”. Cứ đều đặn như thế, mỗi tuần Giang đọc 2 cuốn, đủ thể loại. “Tôi nghiền ngẫm hàng đêm, ngấu nghiến sách, như được gột rửa tâm hồn và rồi thức tỉnh bản thân thực sự. Những điều tươi đẹp về cuộc sống, về con người đã thôi thúc tôi phải hy vọng, phải nuôi niềm tin, khát vọng về ngày mai”, Cao Văn Giang thổ lộ.
Và cũng từ “cơn nghiện sách”, phạm nhân này nảy ra ý tưởng xây dựng thật nhiều đầu sách cho thư viện vốn rất khiêm tốn của trại giam. Một ý tưởng ban đầu còn khiến nhiều bạn tù cho là điên khùng, nhưng về sau lại rất hào hứng tham gia. Nhiều phạm nhân thường xuyên mượn sách từ Giang để đọc. Không ít người cũng “nghiện sách” lúc nào không hay.
Lá thư tay từ Giám đốc công ty sách
Trao đổi với chúng tôi, thiếu tá Hà Đình Thiêm - Phó Giám thị Trại giam Xuân Nguyên đánh giá rất cao ý tưởng độc đáo trên của phạm nhân Giang. Ông cũng cho rằng đây là việc làm hiếm thấy ở các phạm nhân trong trại từ trước đến nay.
 |
| Lá thư do CEO Alpha Books gửi phạm nhân Cao Văn Giang. |
Thiếu tá Thiêm cho biết, do điều kiện khó khăn, cùng với số lượng phạm nhân rất lớn, gần 3.000 người, nên tủ sách thư viện của cả 3 phân trại của Trại giam Xuân Nguyên còn rất hạn chế, trong khi nhu cầu và ý nghĩa của việc đọc sách báo đối với phạm nhân lại rất tích cực. Ông hoàn toàn ủng hộ những ý tưởng và việc làm như phạm nhân Cao Văn Giang thực hiện. Đây sẽ là những “điểm cộng” xứng đáng để nhà nước xem xét giảm án nếu phạm nhân cải tạo, chấp hành tốt nội quy, quy định.
Ý tưởng của phạm nhân Giang được lãnh đạo Trại và các cán bộ quản giáo ủng hộ. Phấn khởi, một thời gian sau, Giang đã mạnh dạn viết tâm thư gửi 2 nhà sách Alpha Books và Trí Việt bày tỏ tình yêu sách, khát vọng gột rửa tâm hồn nhờ sách và thẳng thắng bày tỏ mong muốn được mua số lượng lớn sách với giá rẻ để trang bị cho Trại.
Trong một lá thư gửi giám đốc nhà sách, phạm nhân này viết: “Trong số rất nhiều bạn đọc gửi thư cho anh. Em nghĩ mình là một độc giả sẽ để lại nhiều ấn tượng trong anh. Lá thư anh đang cầm trên tay lúc này được gửi đến từ một trại giam. Người viết lá thư này là một phạm nhân. Cao Văn Giang là tên em… Nhớ lại ngày nào mới bước chân vào môi trường trại giam, em đã mất hết niềm tin vào cuộc sống, với tư tưởng bất mãn, tiêu cực… thường xuyên được cán bộ gặp gỡ động viên và giáo dục. Rất tình cờ có một phạm nhân trong buồng có đưa cho em mượn một vài cuốn sách về nghệ thuật sống để đọc những lúc rảnh rỗi. Sau khi đọc những cuốn sách đó em đã thay đổi hoàn toàn, biết chấp nhận cuộc sống, rồi có niềm tin vào cuộc sống… luôn phấn đấu cải tạo tốt, để sớm được tự do, để làm lại cuộc đời”.
Giang tâm sự: “Đã có những hành trình đưa sách về nông thôn, tới miền núi, biển đảo… Tôi mong mỏi sẽ có nhiều nhà hảo tâm, những tấm lòng vàng, những Mạnh Thường Quân đưa sách về với trại giam. Để phạm nhân không bị bỏ rơi với tri thức. Để hành trình trở về nẻo thiện của chúng tôi sẽ không còn cảm giác lạc lõng, lẻ loi và cô độc nữa”.
Và rất bất ngờ, bức thư đã nhận được sự đồng cảm từ lãnh đạo 2 nhà sách. Họ đã viết thư tay trả lời, đồng thời còn gửi danh sách hàng trăm cuốn mà nhà sách đồng ý giảm 50-60% giá thành để trại giam xét duyệt trước khi đưa vào thư viện của trại. Giám đốc điều hành của Công ty CP Sách Alpha (Alpha Books) còn ngỏ ý được trao đổi trực tiếp với lãnh đạo trại giam triển khai ý tưởng xây dựng thư viện theo ý tưởng của phạm nhân Giang. Toàn bộ số tiền chi trả cho việc này do Giang huy động từ gia đình, bạn bè, tuy số tiền không lớn nhưng thực sự là một nỗ lực đầy gian khó với một người đang ở trong tù. Và niềm vui đã đến với thư viện Trại giam Xuân Nguyên, đến với phạm nhân Giang cùng các phạm nhân khác ở đây: Đến lúc này, đã có khoảng 1.000 cuốn sách sẵn sàng vào trại.
Trong lá thư gửi phạm nhân Giang, ông Nguyễn Cảnh Bình – CEO của Alpha Books xúc động: “Anh đánh giá cao ý tưởng xây dựng tủ sách cho phạm nhân của em. Anh biết rằng chính những người như em sẽ giúp được rất nhiều người đồng cảnh ngộ có thêm ý chí sống, khát vọng vươn lên tốt đẹp hơn và niềm tin vào tương lai khi đã sẵn sàng trở lại với vòng tay của người thân, hòa nhập với cộng đồng. Hãy cố gắng hơn nữa, và hãy tin rằng đó là nhiệm vụ cao quý mà em tự trao cho mình. Em sẽ làm được, hãy nhớ rằng mỗi lần em giúp một tâm hồn sáng lên, chính em cũng đẹp thêm rất nhiều…”.
