Ông là một trong 4 nhà giáo của lực lượng CAND vừa được phong chức danh giáo sư (GS) năm 2016. Ông cũng là một trong hai giáo sư trẻ nhất của lực lượng CAND cho đến thời điểm này.
Chúng tôi gặp ông sau buổi họp Quốc hội đang nóng nghị trường và bị cuốn vào câu chuyện sôi nổi, đầy ý tưởng, giàu thông điệp của vị tân giáo sư về nghề làm thầy.
GS Nguyễn Minh Đức (47 tuổi) vừa nhận trọng trách mới tại cơ quan Quốc hội. Ông chia sẻ, đây là vinh dự, niềm tự hào nhưng trách nhiệm của một đại biểu Quốc hội vô cùng nặng nề.
Tuy vậy, những năm tháng đứng trên bục giảng, viết sách, nghiên cứu khoa học miệt mài đã giúp ông tích lũy được nhiều kiến thức quý giá về an ninh - quốc phòng. Khi làm thầy, ông trăn trở làm sao đưa kiến thức đó đến người học, giúp họ lĩnh hội tốt nhất, nhớ nhanh nhất, hiểu sâu nhất và ứng dụng kiến thức vào thực tiễn trên lĩnh vực bảo vệ an ninh quốc gia, phòng chống tội phạm.
 |
| GS.TS Nguyễn Minh Đức. Ảnh: Cổng thông tin điện tử Học viện CSND. |
Giờ với công việc nghị trường, kiến thức quý giá đó lại giúp ông thuận lợi hơn nhiều trong nhiệm vụ sáng kiến lập pháp, thẩm tra lập pháp các dự án luật, đồng thời tham mưu và tư vấn cho lãnh đạo Bộ Công an trong xây dựng chính sách pháp luật thống nhất trên mặt trận bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội…
Đại tá, GS.TS Nguyễn Minh Đức sinh ra ở Nam Định. Lên 6 tuổi ông đã mất cha. Cha ông hy sinh trong chiến dịch 30/4/1975, khi đó người em trai của GS Nguyễn Minh Đức mới được 6 tháng tuổi. Công việc của một chiến sĩ hải quân thời chiến tranh khiến cha ông đi biền biệt, thời gian cha mẹ ở bên nhau chỉ tính bằng ngày.
Năm cha hy sinh, mẹ ông mới 33 tuổi, con út còn ẵm ngửa nhưng bà giấu nỗi đau trong lòng, gượng dậy nuôi hai con khôn lớn. Sự kiên cường của mẹ đã ảnh hưởng không nhỏ tới chí hướng và con đường học tập của ông sau này.
Từ một trinh sát hình sự của Công an tỉnh Lào Cai, ông trở thành giảng viên Khoa Luật của Học viện CSND và gắn bó với trường đến bây giờ.
GS Nguyễn Minh Đức bảo làm thầy là cái duyên, nhưng số phận luôn đặt ông ở những tình thế, ngã rẽ phải đấu tranh tư tưởng quyết liệt. Song dù ở cương vị nào, công việc nào, ông bảo luôn cố gắng làm tốt nhất bằng tất cả trí tuệ, tâm huyết và tự ái nghề nghiệp của mình.
Năm 2002, thầy giáo trẻ Nguyễn Minh Đức quyết tâm đi học nghiên cứu sinh tại Nga. Ông ảnh hưởng rất lớn từ tư duy khoa học xuất sắc của các thầy giáo Nga. Họ đã cho ông một phương pháp luận khoa học sắc bén, dạy ông cách thức nghiên cứu phải có trọng tâm, trọng điểm và biết phản biện lại chính những luận điểm mà mình đưa ra.
 |
| Đại tá Nguyễn Minh Đức (47 tuổi), hiện là Ủy viên Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội. |
Sau này về nước, tiếp tục công việc giảng dạy, thầy giáo Đức lại tiếp tục ảnh hưởng về tư duy khoa học, tầm nhìn, phương pháp luận của các bậc thầy tiền bối trong ngành.
Năm 2007, Học viện CSND thành lập Trung tâm Tội phạm học và Điều tra tội phạm. Nhà trường giao thầy Nguyễn Minh Đức là người đứng đầu trung tâm.
Nhận nhiệm vụ mới, anh bảo luôn thường trực một câu hỏi: Mình sẽ bắt đầu từ đâu?. Trung tâm vừa được thành lập, gần như “trắng” giáo trình, ngoài 3 cuốn về “tội phạm học”?
“Lúc đầu tôi cứ bâng khuâng sẽ viết gì đây? Sau đó, tôi giao cho anh em nghiên cứu những vấn đề sơ khai nhất như “tội phạm học là gì” để hệ thống lại tư liệu; rồi cử cán bộ ra ngoài học hỏi, tìm kiếm tài liệu và tìm các đối tác để hợp tác nghiên cứu, vô cùng vất vả” - GS Nguyễn Minh Đức tâm sự.
Rất may, ông có mang theo về nước một số cuốn giáo trình của Nga. Phải nói rằng đây là thời gian làm việc cực nhọc của thầy giáo Đức và cộng sự, nhưng cũng là quãng thời gian ông bảo mình thăng hoa nhất. Những cuốn tài liệu mới về tội phạm học và điều tra tội phạm bắt đầu có “hình hài” đã cuốn ông đêm ngày viết, viết và viết.
GS Nguyễn Minh Đức tâm sự rằng muốn làm cái gì là phải học hỏi rất nghiêm túc. Kể cả đang ngồi xem tivi, nếu trong đầu lóe lên ý tưởng gì là phải lấy giấy bút ghi lại. Và đã định làm cái gì, sẽ cố gắng làm bằng được.
"Sinh viên cũng ảnh hưởng phong cách đó của tôi. Tôi còn dạy các em phải biết cách tự phản biện chính vấn đề mình đưa ra. Đặc biệt phải luôn cầu thị, không được giấu dốt. Trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học, nếu giấu dốt thì không bao giờ trưởng thành được”.
Nhiều sinh viên, học viên cao học và nghiên cứu sinh của Học viện CSND cho hay, giờ học của thầy Đức rất bổ ích và thú vị, vì truyền đạt ngoài kiến thức uyên bác với một phong cách giảng dạy lôi cuốn, ông còn đưa vào bài giảng rất nhiều tình huống nghiệp vụ hấp dẫn.
Đến nay, GS Nguyễn Minh Đức đã trực tiếp hoặc tham gia viết 26 giáo trình, sách phục vụ đào tạo đại học, sau đại học đang sử dụng; 14 đề tài nghiên cứu khoa học đã thực hiện hoặc tham gia và có 116 bài báo khoa học đã công bố trên các tạp chí trong và ngoài nước.
Nhắc tới GS.TS Nguyễn Minh Đức là nhắc tới những bộ sách quý mà ông đã tổ chức, trực tiếp biên soạn hoặc tham gia viết như: “Khoa học điều tra hình sự (5 tập), Tội phạm học Việt Nam (3 tập), Khoa học trinh sát (3 tập) và bộ Khoa học Công an (8 tập).
