Phiên tòa xử mafia lớn nhất ở Italy bắt đầu từ hơn 3 tháng trước, với khoảng 900 nhân chứng cung cấp lời khai để vạch mặt hơn 350 bị cáo - gồm nhiều quan chức và trùm của băng đảng ’Ndrangheta.
“Lợi ích của ’Ndrangheta tại Anh rất lớn vì chúng sử dụng Anh làm nơi đầu tư và rửa tiền”, Nicola Gratteri, một trong những công tố viên chống mafia hàng đầu của Italy, phát biểu. Ông là người chỉ huy chiến dịch điều tra dẫn đến phiên xử mafia lớn nhất trong lịch sử Italy.
Nguồn thu kếch xù của băng đảng quyền lực nhất Italy
’Ndrangheta, tập đoàn tội phạm ở vùng Calabria thuộc miền Nam Italy, là một trong những đế chế tội phạm giàu nhất và đáng sợ nhất trên thế giới. Một nghiên cứu của Viện nghiên cứu Demoskopita trong năm 2013 ước tính sức mạnh tài chính của ’Ndrangheta lớn hơn cả Deutsche Bank và McDonald’s cộng lại, với doanh thu hàng năm khoảng 53 tỷ Euro.
Các nhà điều tra nhận định bí quyết thành công của ’Ndrangheta bắt nguồn từ khả năng kết nối thế giới ngầm với thế giới công khai, và London là một phần trong “thế giới công khai” ấy. Trong vòng một thập kỷ qua, hàng trăm cuộc điều tra đã tập trung vào việc tìm ra cách thức ’Ndrangheta rửa hàng tỷ Euro ở London.
 |
| Ông Nicola Gratteri, một trong những công tố viên chống mafia hàng đầu của Italy. Ảnh: aboutthemafia.com. |
Một báo cáo năm 2019 của Ủy ban Điều tra chống mafia Italy tuyên bố các tổ chức tội phạm đã rửa hàng tỷ bảng mỗi năm thông qua các ngân hàng Anh. Các cuộc điều tra từ năm 2018 đến 2020 ở thành phố Reggio Calabria (Italy) chỉ ra cách thức các ông trùm của băng đảng Nirta dựng lên các doanh nghiệp bình phong ở Croatia, Slovenia, Áo và Romania để để rửa tiền. Sau vài năm, tất cả doanh nghiệp đó đều chuyển sang Anh rồi ngừng hoạt động.
Đại tá Claudio Petrozziello, một thành viên của cơ quan chống tội phạm tài chính Italy, nói rằng các chi nhánh của ’Ndrangheta ở Anh không quan tâm tới việc kiểm soát khu vực mà chúng chỉ khai thác hệ thống tài chính.
“Đương nhiên, London có các quy tắc và luật, song vấn đề là nguy cơ xâm nhập của mafia đã bị đánh giá thấp”, Claudio Petrozziello nói.
Vì ông trùm của ’Ndrangheta chỉ ẩn náu như cư sĩ trong các làng xa xôi ở vùng núi tại Italy, nhiều người không thể hình dung họ có thể khai thác hệ thống tài chính ở một nơi sầm uất như London. Nhưng trên thực tế, các ông trùm của ’Ndrangheta thực sự biết cách khai thác các ngân hàng của Anh.
Brexit và Covid-19 là cơ hội vàng của mafia?
Với những nhà điều tra Italy đang theo dõi ’Ndrangheta, có một vấn đề mới phát sinh nhưng sẽ trở nên nghiêm trọng: Brexit. Giới công tố và cảnh sát ở Anh lo ngại ’Ndrangheta sẽ lợi dụng việc Anh rời khỏi Liên minh châu Âu, bởi khi đó sự hợp tác giữa cảnh sát và lực lượng tư pháp giữa Anh và EU sẽ không thể hiệu quả.
“Brexit có thể khiến nỗ lực ngăn chặn ’Ndrangheta vượt khỏi tầm kiểm soát”, công tố viên Nicola Gratteri nói.
Rất có thể, theo các nhà điều tra và chuyên gia, Anh sẽ phải đơn thương độc mã trong cuộc chiến chống ’Ndrangheta mà không có sự hỗ trợ tư pháp của cộng đồng quốc tế, cũng như sự trợ giúp của các nhà điều tra Italy.
“Khi Anh là một phần của EU, họ hưởng lợi từ hoạt động chia sẻ dữ liệu rất hiệu quả trong cuộc chiến chống tội phạm tổ chức. Giờ đây, khi Anh rời EU, các vấn đề sẽ xuất hiện. Tình hình thay đổi và thậm chí cả sự hợp tác tốt nhất giữa Anh và EU sẽ không thể đạt mức độ hiệu quả như khi Anh còn thuộc EU. Mafia ngày nay di chuyển giữa các quốc gia và lục địa, và khi chúng phát hiện sự lỏng lẻo trong hợp tác quốc tế, chúng sẽ tận dụng cơ hội đó”, Federico Cafiero De Raho, công tố viên chống mafia ở cấp quốc gia của Italy, bình luận với The Guardian.
 |
| Các tổ chức tội phạm ở Italy đang biến các ngân hàng Anh thành nơi rửa tiền và đầu tư. Ảnh: Mirror. |
Một trong những hậu quả của việc Anh rời EU là quốc đảo này cũng phải bỏ cơ chế dẫn độ nhanh tội phạm, và Anh cũng không thể yêu cầu một nước thành viên EU mở cuộc điều tra, nghe lén cuộc gọi hay theo dõi một nghi phạm.
“Italy và Anh sẽ ký những hiệp ước để tiếp tục những nỗ lực ấy. Tuy nhiên, trên thực tế, cơ chế hợp tác sẽ khác bây giờ. Bạn hãy tưởng tượng hai nhà điều tra từ hai quốc gia thuộc EU theo dõi một cuộc nghe lén điện thoại. Dù ở hai lãnh thổ khác nhau, họ sẽ cùng nhìn vào hai màn hình trong cùng thời điểm. Những nước không thuộc EU sẽ không thể nhìn hai màn hình khác nhau trong cùng thời điểm như vậy, nghĩa là sự hợp tác sẽ trở nên khó khăn hơn”, Cafiero phát biểu.
Đồng thời, đại dịch Covid-19 và khủng hoảng tài chính do đại dịch gây ra có thể làm tăng nguy cơ tập đoàn ’Ndrangheta sẽ can dự sâu hơn vào các thị trường tài chính quốc tế.
Giuseppe Lombardo, một lãnh đạo cơ quan công tố thành phố Reggio Calabria, cảnh báo mục tiêu của ’Ndrangheta sẽ là tạo ra một hệ thống ngân hàng tồn tại song song với hệ thống ngân hàng hợp pháp.
 |
| Một cảnh sát làm nhiệm vụ khi phiên tòa bắt đầu xét xử hơn 350 người. Ảnh: AFP. |
Federico Varese, giáo sư bộ môn tội phạm học của Đại học Oxford, tin rằng Brexit sẽ buộc Chính phủ Anh xem xét lại cuộc chiến chống tội phạm tổ chức xuyên quốc gia.
“Giới tội phạm coi biên giới là cơ hội và sẽ tận dụng nó. Đó chỉ là một trong những cái giá của Brexit”, vị giáo sư lập luận.
