Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Văn Lâm - Giám đốc Trung tâm Y học Lâm sàng Các bệnh nhiệt đới trẻ em (Bệnh viện Nhi Trung ương) - cho biết từ đầu năm đến nay trung tâm đã ghi nhận 99 ca viêm não các loại, trong đó có 2 ca viêm não Nhật Bản.
Sai lầm khi tiêm thiếu mũi vaccine
So với cùng thời điểm mọi năm, số bệnh nhân nhập viện do viêm não không tăng, nguyên nhân có thể do dịch Covid-19 nên trẻ mắc bệnh điều trị ở các tuyến cơ sở. Tuy nhiên, bác sĩ Lâm cảnh báo hiện nay là thời điểm vào mùa của bệnh viêm não, đặc biệt là viêm não Nhật Bản, các phụ huynh cần hết sức chú ý phòng bệnh, tuyệt đối không chủ quan.
TS Lâm cho hay bệnh viện vừa tiếp nhận một trường hợp viêm não Nhật Bản rất nặng. Đó là bé V.T.K. (10 tuổi) đang điều trị tại tầng 3 - Trung tâm Y học Lâm sàng Các bệnh nhiệt đới trẻ em.
Mẹ bé K. chia sẻ trước khi nhập viện và phát hiện mắc viêm não, con trai chị có biểu hiện sốt, đau đầu, nôn trớ… Thấy họng con bị đỏ nên chị nghĩ bé bị viêm họng và mua thuốc cho uống.
Đến ngày thứ 3, tình trạng bé K. càng nặng thêm, uống thuốc cũng không đỡ nên gia đình vội vàng đưa đến bệnh viện tỉnh thăm khám. Tại đây, các bác sĩ lập tức chuyển lên Bệnh viện Nhi Trung ương điều trị.
Bác sĩ Đào Hữu Nam, Trưởng khoa Hồi sức tích cực - Trung tâm Y học Lâm sàng Các bệnh nhiệt đới trẻ em - cho biết bệnh nhi K. khi vào viện đã ở trong tình trạng rất nặng, các bác sĩ phải đặt nội khí quản, thở máy và điều trị tăng áp lực sọ.
Sau 3 ngày điều trị tích cực, bệnh nhi đã được rút ống nội khí quản, tính mạng không còn nguy hiểm, tuy nhiên, bé đã bị biến chứng không đi lại được.
“Nguyên nhân mắc bệnh của cháu K. là mẹ quên không tiêm nhắc lại vaccine cho con. Hiện, sau khi điều trị ổn định, bệnh nhi sẽ được chuyển viện tiến hành châm cứu, điều trị phục hồi chức năng, hy vọng sẽ hồi phục”, bác sĩ Nam chia sẻ.
 |
| Bé 10 tuổi đã qua cơn nguy kịch, nhưng bị liệt do biến chứng của viêm não Nhật Bản. Ảnh: HQ. |
Tiến sĩ Nguyễn Văn Lâm cho biết những năm gần đây, viêm não Nhật Bản ở nước ta thường gặp ở trẻ lớn tuổi và có biến chứng nặng. Lý do là trẻ tiêm phòng vaccine không đầy đủ, không tiêm nhắc lại sau 3-5 năm kể từ mũi tiêm cuối.
“Điển hình như trường hợp 10 tuổi nói trên, tiêm đủ 2 mũi đầu nhưng đến mũi thứ 3 thì tiêm chậm hơn lịch. Đến nay, đáng ra bé phải tiêm vaccine phòng bệnh đến mũi thứ 5 nhưng gia đình lại quên lịch không đưa đi tiêm”, TS Lâm nói.
Phân biệt dấu hiệu viêm não và sốt virus
TS Lâm cũng chỉ ra những dấu hiệu để cha mẹ phân biệt được giữa sốt virus với sốt do viêm màng não. Theo đó, sốt virus có triệu chứng sốt, nôn, đau đầu. Trẻ bị viêm màng não thường sốt rất cao, cấp tập 1-2 ngày, đau đầu nhiều, thường nôn vọt không liên quan đến bữa ăn. Thêm nữa, trẻ viêm não cũng kèm theo rối loạn ý thức từ ngủ gà, lơ mơ, li bì đến hôn mê.
“Tùy mức độ rối loạn ý thức của bệnh nhân mà thể hiện bệnh nặng hay nhẹ. Những di chứng của viêm não virus nói chung rơi vào 25-40%, nặng khiến trẻ mất chức năng vận động, nằm tại chỗ và gần như phải có người chăm sóc suốt đời, nhẹ là động kinh, điếc, kém giao tiếp. Những trẻ có biểu hiện co giật, liệt khu trú để lại di chứng nặng nề hơn. Với di chứng nhẹ, trẻ có thể phục hồi nhưng với di chứng nặng, kể cả trẻ có thể phục hồi thì cũng chỉ đạt được mức độ tự phục vụ sinh hoạt cá nhân”, TS Lâm cho hay.
Hiện nay, khoảng 50-60% ca viêm não có thể xác định được căn nguyên, còn lại tới 40% không tìm ra nguyên nhân. Di chứng cao nhất hiện nay gặp ở viêm não herpes và viêm não Nhật Bản. Tỷ lệ tử vong do viêm não là 5-7%.
Với viêm não herpes, hiện có thuốc điều trị, bệnh nhi đến sớm sẽ được điều trị tốt nhất, hạn chế di chứng. Với viêm não Nhật Bản, chưa có thuốc đặc trị đặc hiệu nhưng đã có vaccine phòng bệnh, trẻ cần đi tiêm chủng đúng và đủ thời gian.
“Trước đây, tỷ lệ ca viêm não Nhật Bản khá cao, từ 300-500 ca/năm nhưng đến nay tỷ lệ tiêm phòng đã đạt tối đa khiến tỷ lệ mắc giảm rất nhiều. Các ca viêm não nói chung khoảng 250-300 ca/năm”, TS Lâm cho hay.
Vào mùa hè, Bệnh viện Nhi Trung ương cũng tiếp nhận rải rác khoảng 10 ca mắc sốt xuất huyết, tay chân miệng, thủy đậu, ho gà… TS Lâm khuyến cáo các bố mẹ cần phải giữ vệ sinh cho con, tạo không gian thông thoáng tại nơi ăn uống ngủ nghỉ của trẻ, ăn chín - uống sôi, bảo đảm tránh mắc các bệnh tay chân miệng.
